Ενώ τα φυσιολογικά επίπεδα τεστοστερόνης δεν αυξάνουν την πιθανότητα καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Για πολλά χρόνια, η τεστοστερόνη θεωρούνταν ότι συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και πρόωρου θανάτου, εν μέρει επειδή οι άνδρες (οι οποίοι έχουν πολύ υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης από τις γυναίκες) έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιακής προσβολής από τις γυναίκες, η οποία συμβαίνει νωρίτερα στη ζωή τους.
Νέες μελέτες δείχνουν πλέον ότι τα χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης, μια κατάσταση που συνήθως αποκαλείται «χαμηλή Τ», μπορεί να είναι πιο επικίνδυνα για τους άνδρες από ό,τι τα φυσιολογικά ή τα υψηλά επίπεδα.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας συνεργάστηκαν με συναδέλφους από την Αυστραλία, τη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη σε μια συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση 11 μελετών που αφορούσαν περισσότερα από 24.000 άτομα, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Annals of Internal Medicine και αναφέρει ότι η χαμηλή τεστοστερόνη στους άνδρες μπορεί να σημαίνει μικρότερη διάρκεια ζωής.
Σε μια ανασκόπηση σχεδόν δώδεκα μελετών που εξέτασαν τον τρόπο με τον οποίο οι ορμόνες του φύλου συνδέονται με τους κινδύνους καρδιακής νόσου και θανάτου, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η χαμηλή τεστοστερόνη στους άνδρες συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία και ότι η πολύ χαμηλή τεστοστερόνη συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακού θανάτου ειδικότερα
«Η τεστοστερόνη έχει μια σειρά από δράσεις στο σώμα, για παράδειγμα, επηρεάζει τη μυϊκή και λιπώδη μάζα και την οστική πυκνότητα, οπότε είναι πιθανό οι χαμηλές συγκεντρώσεις τεστοστερόνης να συμβάλλουν στην ανάπτυξη φτωχότερων αποτελεσμάτων υγείας», αναφέρει ο Bu B. Yeap, PhD, ενδοκρινολόγος και καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας στο Περθ. «Είναι επίσης πιθανό οι χαμηλότερες συγκεντρώσεις τεστοστερόνης να εντοπίζονται στους άνδρες που διατρέχουν ήδη κίνδυνο χειρότερης υγείας».
Πότε αυξάνεται σημαντικά ο κίνδυνος
Η ομάδα διαπίστωσε ότι οι άνδρες με συγκεντρώσεις τεστοστερόνης κάτω από 213 ng/dL (νανογραμμάρια ανά δεκατόλιτρο) είχαν σταδιακή αύξηση της πιθανότητας θανάτου από οποιαδήποτε αιτία. Τα φυσιολογικά επίπεδα τεστοστερόνης στους άνδρες κυμαίνονται μεταξύ 300 και 1.000 ng/dL. Οι άνδρες με τις χαμηλότερες συγκεντρώσεις τεστοστερόνης είχαν περίπου 40% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία σε σύγκριση με τους άνδρες με επίπεδα τεστοστερόνης σε φυσιολογικές τιμές.
Κάτω από τα 153 ng/dL υπήρχε μια ελαφρώς πιο απότομη αύξηση του κινδύνου θανάτου από καρδιακή νόσο, έτσι ώστε οι άνδρες με χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης είχαν σχεδόν 60% υψηλότερο κίνδυνο σε σύγκριση με τους άνδρες με επίπεδα τεστοστερόνης σε κανονικό εύρος.
Με το κατώτερο όριο του φυσιολογικού στα 300 ng/dL, ο Bradley Anawalt, MD, ιατρός στο Κέντρο Ενδοκρινικής Φροντίδας και Διαβήτη στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ, σημειώνει ότι λίγοι άνδρες πρόκειται να φτάσουν σε αυτές τις πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις, όπου ο κίνδυνος πρόωρου θανάτου γίνεται σημαντικά υψηλότερος.
«Για τους άνδρες που έχουν χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης, συχνά πρόκειται να είναι απλώς λίγο χαμηλά», αναφέρει ο Δρ. Anawalt, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη. Έχοντας αυτό κατά νου, προτείνει ότι οποιοδήποτε συμπλήρωμα τεστοστερόνης στους περισσότερους άνδρες με χαμηλή Τ πιθανότατα δεν θα προσφέρει όφελος για την παράταση της ζωής. Παράλληλα, φαίνεται απίθανο να αυξήσει τον κίνδυνο θανάτου.
Ερωτήματα σχετικά με τα φάρμακα για χαμηλή τεστοστερόνη
Σε ένα δευτερεύον εύρημα της μελέτης, οι συγγραφείς παρατήρησαν ότι τα πολύ χαμηλά επίπεδα οιστραδιόλης (ένα είδος οιστρογόνου) αυξάνουν επίσης την πιθανότητα θανάτου από οποιαδήποτε αιτία για τους άνδρες.
Σε μια συντακτική απάντηση στη μελέτη, ο Δρ. Anawalt δήλωσε ότι αυτό το εύρημα θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όταν πρόκειται για τη λήψη αναστολέων αρωματάσης, τα οποία είναι φάρμακα που αυξάνουν την τεστοστερόνη εμποδίζοντας τη φυσική μετατροπή της σε οιστραδιόλη.
Στους άνδρες με χαμηλή Τ συχνά συνταγογραφούνται αναστολείς αρωματάσης, όπως η αναστοζόλη (Arimidex) ή η λετροζόλη (Femara).
Μέρος του οφέλους της τεστοστερόνης στους άνδρες προκαλείται από τη μετατροπή της σε οιστραδιόλη ή οιστρογόνο. Οι άνδρες χρειάζονται φυσιολογικές ποσότητες οιστρογόνων για καλή υγεία. Εάν δεν υπάρχουν αρκετά οιστρογόνα, το σωματικό λίπος ενός άνδρα αυξάνεται και η οστική πυκνότητα και η αντοχή των οστών μειώνονται”.
Διατήρηση των σεξουαλικών ορμονών σε υγιή επίπεδα
Συμπερασματικά, ο Yeap τονίζει ότι χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να κατανοήσουμε πώς η τεστοστερόνη επηρεάζει τα αποτελέσματα της υγείας των ανδρών.
Συνιστά να ακολουθούνται ορισμένες βασικές συμπεριφορές υγιεινού τρόπου ζωής για να τη διατήρηση της σωστής ορμονικής ισορροπίας. Ακολουθώντας μια θρεπτική διατροφή και υγιεινό τρόπο ζωής, μπορεί να βοηθήσει στη βελτιστοποίηση των επιπέδων τεστοστερόνης αλλά και στην προώθηση της συνολικής υγείας.
Σε περιπτώσεις χαμηλής τεστοστερόνης, οι συστάσεις των γιατρών συχνά περιλαμβάνουν την υιοθέτηση ενός διατροφικού προτύπου πλούσιου σε τρόφιμα που περιέχουν θρεπτικά συστατικά, σημαντικά για τη διατήρηση υγιών επιπέδων τεστοστερόνης. Πολλά θρεπτικά συστατικά, όπως η βιταμίνη D, το μαγνήσιο, το σελήνιο, το βόριο και ο ψευδάργυρος, είναι σημαντικά για τη διατήρηση των βέλτιστων επιπέδων τεστοστερόνης.
Σύμφωνα με τον Yeap «Οι άνδρες πρέπει να ενθαρρύνονται να ενδιαφέρονται περισσότερο για την υγεία τους. Θα πρέπει να κάνουν ελέγχους υγείας και να αναζητούν ιατρική φροντίδα εάν μπορεί να υπάρχουν συμπτώματα όπως χαμηλή σεξουαλική ορμή και στυτική δυσλειτουργία».