Η φονική τροφική δηλητηρίαση από μισοψημένα burger που άλλαξε τα συστήματα επιθεώρησης κρέατος παγκοσμίως

Στις 12 Ιανουαρίου 1993, ένας παιδογαστρεντερολόγος ειδοποίησε το Υπουργείο Υγείας της Πολιτείας της Ουάσιγκτον (WSDOH) για αύξηση των επισκέψεων στο τμήμα επειγόντων περιστατικών με αιματηρή διάρροια και τη νοσηλεία τριών παιδιών με αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο…

Οι άνθρωποι από τη φύση τους, αντιδρούν στην αλλαγή και την αποδέχονται μόνο, όταν εμφανιστεί μια έκτακτη ανάγκη ή μια κρίση. Αυτό συνέβη με την ασφάλεια του κρέατος και των πουλερικών. Πολλοί στην παγκόσμια κοινότητα της ασφάλειας τροφίμων είτε οι ρυθμιστικές αρχές, ο κλάδος, ή ερευνητές και επιστήμονες τροφίμων θα συμφωνούσαν ότι το πιο σημαντικό και επιδραστικό τέτοιο γεγονός ήταν το ξέσπασμα της τροφικής ασθένειας το 1993 που σχετίζεται με την αλυσίδα εστιατορίων Jack-in-the-Box.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας της Ουάσιγκτον, όπου αναφέρθηκε για πρώτη φορά η επιδημία, μια ομάδα παιδιών νόσησε από αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο (HUS) που προκαλείται από μόλυνση με Escherichia coli O157:H7, ένα ελάχιστα, τότε, γνωστό βακτηριακό παθογόνο. Εστία της μαζικής τροφικής δηλητηρίασης ήταν μισοψημένα μπιφτέκια Burger από την αλυσίδα γρήγορου φαγητού Jack-in-the Box. Το ξέσπασμα οδήγησε σε περισσότερες από 732 ασθένειες, τέσσερα παιδιά έχασαν τη ζωή τους και, άφησε άλλα 178 θύματα με μόνιμο πρόβλημα υγείας, συμπεριλαμβανομένων των νεφρών και βλάβης στον εγκέφαλο. Η πλειοψηφία των θυμάτων ήταν παιδιά ηλικίας κάτω των 10 ετών!

Η Brianne Kiner, εννέα ετών τότε, ήταν μεταξύ των παιδιών που δηλητηριάστηκαν. Αφού πέρασε έναν πραγματικό Γολγοθά μέσα στα νοσοκομεία, πολλές επιπτώσεις της δηλητηρίασης ήταν μόνιμες, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη, του άσθματος, της εγκεφαλικής βλάβης και μελλοντικών νεφρικών προβλημάτων που τελικά οδήγησαν σε μεταμόσχευση. Η αλυσίδα Jack in the Box and Foodmaker αποζημίωσε την οικογένεια της μετά από πολύχρονο δικαστικό αγώνα με 15,6 εκατομμύρια δολάρια.

Το ξέσπασμα συνέβη στο Σαββατοκύριακο λίγες καιρό μετά την πρώτη εκλογή του Μπιλ Κλίντον και ήταν από τα τα πρώτα προβλήματα που αντιμετώπισε η νέα κυβέρνηση. Ο θόρυβος που δημιουργήθηκε ήταν τόσο μεγάλος που το θέμα μπήκε στην ημερήσια διάταξη κατά την πρώτη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου του Προέδρου Μπιλ Κλίντον το 1993, μετά την ορκωμοσία του ως 42ου Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο υπουργός Γεωργίας Μάικ Έσπι πρότεινε σαρωτικές αλλαγές στους υπάρχοντες κανονισμούς σχετικά με την παραγωγή βοείου κρέατος, οι οποίοι μέχρι τότε απαιτούσαν μόνο οπτική επιθεώρηση των εργασιών επεξεργασίας βοείου κρέατος.Από τότε εφαρμόστηκε μηδενική ανοχή για την παρουσία E. coli O157 ακόμη και στο άψητο βόειο κρέας.

Η μαζική τροφική δηλητηρίαση προήλθε από το βακτήριο Escherichia coli O157:H7 σε μισοψημένα μπιφτέκια βοείου κρέατος σε χάμπουργκερ. Το ξέσπασμα αφορούσε 73 εστιατόρια της αλυσίδας Jack in the Box στην Καλιφόρνια, το Αϊντάχο, την Ουάσιγκτον και τη Νεβάδα και έχει περιγραφεί ως “μακράν το πιο διαβόητο ξέσπασμα τροφικής δηλητηρίασης στη σύγχρονη ιστορία.”  

Αξίζει βέβαια να αναφερθεί ότι δεν ήταν το πρώτο ξέσπασμα E. coli O157:H7 που προέκυψε από κακοψημένα μπιφτέκια. Το βακτήριο είχε εντοπιστεί προηγουμένως σε ένα ξέσπασμα τροφικής δηλητηρίασης το 1982  από μισοψημένα μπιφτέκια που πωλούνταν από εστιατόρια McDonald’s στο Όρεγκον και το Μίσιγκαν, ενώ πριν από το περιστατικό του Jack in the Box υπήρξαν 22 τεκμηριωμένα κρούσματα στις Ηνωμένες Πολιτείες με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 35 άνθρωποι.

Οι υγειονομικοί επιθεωρητές εντόπισαν τη μόλυνση στο σάντουιτς Monster Burger των εστιατορίων, που το πουλούσαν σε προσφορά με μειωμένη τιμή. Η υψηλή ζήτηση που ακολούθησε, προκάλεσε το αδιαχώρητο στα εστιατόρια της αλυσίδας κυρίως από οικογένειες με μικρά παιδιά, για αυτό και τα burger δεν προλάβαιναν να μαγειρευτούν κατάλληλα (σε χρόνο και θερμοκρασία) ώστε να σκοτωθούν όλα τα βακτήρια. Μεταγενέστερη έρευνα από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) εντόπισε πέντε σφαγεία στις Ηνωμένες Πολιτείες και ένα στον Καναδά ως «πιθανές πηγές  των μολυσμένων παρτίδων κρέατος».

Μετά το φονικό αυτό ξέσπασμα πολλά πράγματα άλλαξαν με αποκορύφωμα μια κανονιστική εντολή από την Υπηρεσία Ασφάλειας και Επιθεώρησης Τροφίμων του USDA ( FSIS) για τη βιομηχανία για καθολική εφαρμογή του συστήματος ανάλυσης κινδύνου και κρίσιμων σημείων ελέγχου ( HACCP ) σε κάθε ομοσπονδιακό επιθεωρούμενο σφαγείο και εργοστάσιο επεξεργασίας κρέατος και πουλερικών καθώς και:

• Το E. coli O157:H7 αναβαθμίστηκε ως πολύ επικίνδυνο και η παρουσία του, ή κρούσμα ασθενείας από αυτό έπρεπε από τότε να αναφέρεται σε όλα τα κρατικά τμήματα υγείας

• Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) αύξησε τη συνιστώμενη εσωτερική θερμοκρασία για τα μαγειρεμένα χάμπουργκερ από 60^οC σε 68,5^οC (από 140°F σε 155°F)

• Η Υπηρεσία Ασφάλειας και Επιθεώρησης Τροφίμων (FSIS) εισήγαγε ετικέτες ασφαλούς χειρισμού τροφίμων για συσκευασμένα ωμά κρέατα και πουλερικά που πωλούνται λιανικά στα σούπερ μάρκετ, παράλληλα με μια εκπαιδευτική εκστρατεία που προειδοποιεί τους καταναλωτές για τους κινδύνους που συνδέονται με τα κακοψημένα χάμπουργκερ

• Το FSIS εισήγαγε δοκιμές για E. coli O157:H7 σε κιμά

• Το Υπουργείο Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών (USDA) επαναταξινόμησε το E. coli O157:H7 ως επικίνδυνο και για κιμά

• Το USDA εισήγαγε το πρόγραμμα μείωσης παθογόνων και ανάλυσης κινδύνου και κρίσιμο σημείο ελέγχου (PR/HACCP)

• Το NCBA δημιούργησε μια ομάδα εργασίας για να χρηματοδοτήσει την έρευνα για τη μείωση του E. coli O157:H7 σε βοοειδή και σφαγεία.

Το Jack in the Box αναμόρφωσε πλήρως και αναδιάρθρωσε τις εταιρικές του δραστηριότητες γύρω από τις προτεραιότητες για την ασφάλεια των τροφίμων, θέτοντας νέα πρότυπα σε ολόκληρη τη βιομηχανία γρήγορου φαγητού.

Ο Ισπανός φιλόσοφος και ποιητής Χόρχε Σανταγιάνα είπε κάποτε, «όσοι δεν θυμούνται το παρελθόν είναι καταδικασμένοι να το επαναλάβουν». Φέτος συμπληρώνονται 29 χρόνια από το ξέσπασμα του Jack-in-the-Box. Αυτό το γεγονός άλλαξε την ιστορία της ασφάλειας των τροφίμων στον κόσμο, αλλά δυστυχώς για να γίνουν αποδεκτές αυτές οι αλλαγές έπρεπε να χάσουν τη ζωή τους μικρά παιδιά και να νοσήσουν εκατοντάδες.