Συμπλήρωμα διατροφής για το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης – Συστηματική ανασκόπηση
Το Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης (ME/CFS) είναι μια σύνθετη νευροανοσολογική διαταραχή με περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές. Το εξουθενωτικό αυτό σύνδρομο επηρεάζει περίπου 65 εκατομμύρια παγκοσμίως, αφήνοντας ορισμένους ασθενείς άρρωστους για δεκαετίες και ανίκανους να εργαστούν. Στο πλαίσιο του συνδρόμου μετα-COVID-19, το ME/CFS έχει αποκτήσει αυξημένο ερευνητικό ενδιαφέρον επειδή παρατηρείται σημαντική συμπτωματική σύγκλιση. Οι ασθενείς αναφέρουν είτε οξεία είτε σταδιακή έναρξη, με προηγούμενα συμβάντα όπως σωματικό τραύμα, ψυχολογική δυσφορία και/ή μολυσματικές ασθένειες. Κατά μέσο όρο, η ποιότητα ζωής των προσβεβλημένων ατόμων μειώνεται σε σημαντικό βαθμό.
Η βαρύτητα της νόσου μπορεί να ποικίλλει και να κυμαίνεται από ήπια έως πολύ σοβαρή: το 75% των προσβεβλημένων ατόμων δεν είναι πλέον σε θέση να εργαστεί και περίπου το ένα τέταρτο είναι περιορισμένοι στο σπίτι τους ή ακόμα και στο κρεβάτι τους για χρόνια. Η αδιαθεσία μετά την άσκηση (PEM) αποτελεί το χαρακτηριστικό σύμπτωμα του ME/CFS, που χαρακτηρίζεται από μια δυσανάλογη και παθολογική απόκριση στη σωματική ή γνωστική καταπόνηση. Μετά από ελάχιστη δραστηριότητα, οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν έξαρση των συμπτωμάτων – που εμφανίζεται αμέσως ή με καθυστέρηση 12-72 ωρών – δυνητικά να διαρκεί από ώρες έως εβδομάδες, με κίνδυνο μόνιμης κλινικής επιδείνωσης. Το PEM επιταχύνει τη διαδοχική συμπτωματολογία, συμπεριλαμβανομένης της παθολογικής κόπωσης, της νευρογνωστικής δυσλειτουργίας (π.χ. γνωστική εξασθένηση, «ομίχλη του εγκεφάλου»), διαταραχές ύπνου, συναισθηματική αστάθεια και ορθοστατική δυσανεξία
Τα συμπληρώματα διατροφής (DSs) χρησιμοποιούνται ευρέως σε ασθενείς με ME/CFS παρά τα περιορισμένα και ασαφή στοιχεία που υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητά τους. Συστηματική ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Nutrients, είχε στόχο να παράσχει μια ολοκληρωμένη ενημέρωση για την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων των συμπληρωμάτων διατροφής DS και να διερευνήσει πιθανούς μηχανισμούς που διέπουν τα θεραπευτικά τους αποτελέσματα.
Διάφορες βάσεις δεδομένων (Ebsco Host, PubMed, Scopus, Google Scholar) χρησιμοποιήθηκαν για τη συστηματική αναζήτηση, η οποία βασίστηκε στους όρους ευρείας αναζήτησης ME/CFS και DS με εστίαση σε δημοσιεύσεις μεταξύ 1994 και 2024. Το πρωταρχικό αποτέλεσμα ήταν η κόπωση, με πρόσθετες εκτιμήσεις, όπως ψυχολογική ευεξία και βιοχημικοί δείκτες. Δύο ανεξάρτητοι ερευνητές εξέτασαν τις μελέτες ως προς την καταλληλότητά τους σε μια διαδικασία πολλαπλών σταδίων και αξιολόγησαν την ποιότητα και την προκατάληψη χρησιμοποιώντας τα εργαλεία κινδύνου μεροληψίας του Cochrane (RoB-2, ROBINS-I).
Αποτελέσματα
Συμπεριλήφθηκαν δεκατέσσερις μελέτες (N = 809) ετερογενών σχεδίων, που έδειξαν υψηλό κίνδυνο μεροληψίας, κυρίως λόγω έλλειψης δεδομένων και μεροληψίας επιλογής. Ενώ ορισμένες παρεμβάσεις (L-καρνιτίνη και γουανιδινοοξικό οξύ, οξαλοξικό, συνδυασμός CoQ10-σεληνίου, συνδυασμός NADH και NADH-CoQ10) έδειξαν σημαντικές μειώσεις στην κόπωση, οι μεθοδολογικοί περιορισμοί, όπως τα μικρά μεγέθη δειγμάτων και τα ελλιπή δεδομένα, εμποδίζουν τα ασφαλή συμπεράσματα. Μικτά αποτελέσματα αναφέρθηκαν για δευτερογενή αποτελέσματα όπως η γνωστική λειτουργία και οι φλεγμονώδεις δείκτες. Έξι μελέτες κατέδειξαν ανεπιθύμητες ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της ναυτίας και της αϋπνίας.
Συμπεράσματα
Αν και ορισμένα DS έδειξαν δυνατότητα μείωσης της κόπωσης στο ME/CFS, οι μεθοδολογικοί περιορισμοί και τα ασυνεπή αποτελέσματα εμποδίζουν τα οριστικά συμπεράσματα. Συνεπώς παραμένει αμφίβολο εάν τα συμπληρώματα διατροφής βελτιώνουν τα συμπτώματα και βοηθούν τους ασθενείς. Η μελλοντική έρευνα θα πρέπει να βελτιώσει τα διαγνωστικά κριτήρια και να περιλαμβάνει περισσότερους διαφορετικούς πληθυσμούς.
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση https://www.mdpi.com/2072-6643/17/3/475
Ακολουθήστε το Cibum 
