Παραγωγή ποιοτικού ελαιολάδου – πρακτικές συμβουλές για τη συγκομιδή της ελιάς.
Ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤTΡA (Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου, Χανιά) δημοσίευσε πρακτικές συμβουλές για την παραγωγή ποιοτικού ελαιολάδου και τη σωστή συγκομιδή της ελιάς.
Τι σημαίνει ποιότητα ελαιολάδου
Παλιότερα ποιότητα ελαιολάδου σήμαινε μόνο χαμηλή οξύτητα. Στις μέρες μας όμως η ποιότητα είναι κάτι πολύ πιο σύνθετο. Με την οργανοληπτική δοκιμή ένα λάδι χαμηλής οξύτητας που θεωρείται έξτρα παρθένο, μπορεί να βρεθεί ελαττωματικό λόγω κάποιας δυσάρεστης οσμής, π.χ. σάπιου καρπού, χώματος κ.λπ. Επίσης, επειδή οι καταναλωτές προτιμούν το ελαιόλαδο για τις θετικές επιδράσεις στην υγεία, δηλαδή τη βιολογική αξία του, για να χαρακτηριστεί ένα ελαιόλαδο ποιοτικό, πρέπει να πιστοποιείται η περιεκτικότητά του σε ωφέλιμα συστατικά, κάτι που γίνεται με μια σειρά χημικών αναλύσεων.
Ασφάλεια Τροφίμων
Ένας άλλος παράγοντας ποιότητας που συζητιέται ολοένα και περισσότερο είναι η ασφάλεια του τροφίμου. Για να είναι ένα ελαιόλαδο ποιοτικό πρέπει να είναι ασφαλές, και αυτό κυρίως σημαίνει να μην έχει υπολείμματα φυτοφαρμάκων από τους ψεκασμούς φυτοπροστασίας. Σημαίνει όμως και να μην έχει μολυνθεί από επικίνδυνες ουσίες, π.χ. από την επαφή του καρπού με πλαστικά δίχτυα συγκομιδής και του ελαιολάδου με πλαστικά δοχεία αποθήκευσης κ.λπ. Τέλος, σημαντικός παράγοντας ποιότητας είναι και η διατηρησιμότητα του ελαιολάδου. Έχει παρατηρηθεί με χημική ανάλυση ότι οι ιδιότητες ενός ελαιολάδου μπορεί να υποβαθμίζονται σημαντικά μετά από λίγους μήνες αποθήκευσης και αυτό εξαρτάται από την αρχική κατάσταση του λαδιού αλλά και από τις συνθήκες αποθήκευσης (π.χ. προτιμάμε ανοξείδωτα ή γυάλινα σκεύη σκούρου χρώματος και αποφεύγουμε το πλαστικό).
Παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα του ελαιολάδου
Την ποιότητα επηρεάζουν μεταξύ άλλων οι εδαφοκλιματικές συνθήκες, γι’ αυτό παρατηρούμε ότι η ίδια ποικιλία, π.χ. Κορωνέικη, δίνει διαφοροποιημένα λάδια ανάλογα με τον τύπο εδάφους που καλλιεργείται ή ανάλογα με το ύψος και την κατανομή των βροχοπτώσεων, όπως και οι καλλιεργητικές πρακτικές. Καλύτερο λάδι παράγεται όταν τα δέντρα έχουν μέτριο φορτίο σε σχέση με παραφορτωμένα δέντρα. Αυτό μπορεί ο παραγωγός να το ρυθμίσει με το κλάδεμα. Επίσης, πρέπει τα δέντρα να είναι σε καλή θρεπτική κατάσταση χωρίς ελλείψεις αλλά ούτε και περίσσεια θρεπτικών στοιχείων. Αντίστοιχη ισορροπία θέλουμε και στην άρδευση, έτσι καλό είναι να μη διψάσουν τα δέντρα σε κρίσιμα στάδια αλλά και να μην ποτίζουμε υπερβολικά. Καθοριστικός παράγοντας για την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων είναι να διατηρήσουμε υγιή τον ελαιόκαρπο.
Η κρίσιμη σημασία της συγκομιδής
Το στάδιο της ελαιοπαραγωγής που ο αγρότης προσέχει λιγότερο ενώ παίζει σπουδαίο ρόλο στην ποιότητα ελαιολάδου, είναι η εποχή συγκομιδής (εποχή, τρόπος, περιοχή, κλίμα, κατάσταση καρρπού, θερμοκρασία). Η εποχή που είναι η πιο κατάλληλη διαφέρει μεταξύ ποικιλιών, έτσι η Μαυρελιά που καλλιεργείται στη Μεσσηνία είναι πρώιμης ωρίμασης και μαζεύεται νωρίς τον Οκτώβριο γιατί αργότερα παρατηρείται σημαντική καρπόπτωση αλλά και υποβάθμιση της ποιότητας. Αντίθετα, η Μαστοειδής που καλλιεργείται στην Κρήτη και την Πελοπόννησο είναι όψιμη και δεν ωριμάζουν όλοι οι καρποί ταυτόχρονα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η συγκομιδή του καρπού ξεκινάει αργότερα. Και το κλίμα που επικρατεί σε κάθε περιοχή επηρεάζει την εποχή που πρέπει να γίνει η συγκομιδή.
Διαβάστε ολόκληρη την αναφορά του Ινστιτούτου Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου – Χανιά.