Κίνδυνος αιμολυτικής αναιμίας από κουρκουμά που εισήχθη στην Ευρώπη - Ειδοποίηση RASFF

Ο επικίνδυνος κουρκουμάς έχει εισαχθεί στην Ευρώπη από το Λίβανο.

Ο κουρκουμάς μπαίνει σε πλήθος συνταγών και δίνει πέρα από το χαρακτηριστικό χρώμα και μια ιδιαίτερη γεύση. Έχει μια ζεστή, πικρή γεύση και χρησιμοποιείται πολλές φορές για να αρωματίσει ή να χρωματίσει σούπες, μουστάρδες, βούτυρα και τυριά. Έχει σημαντικές ιδιότητες και έχει συνδεθεί με πολλαπλά οφέλη για την υγεία. Αρκεί βέβαια να είναι καθαρός και όχι με προσμίξεις που μπορεί να εγκυμονούν κινδύνους για την υγεία όπως αυτόν που έχει εισαχθεί στην Ευρώπη από τον Λίβανο και αναφέρει σε επείγουσα ανακοίνωσή του το Ευρωπαϊκό Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (RASFF).

Δείτε ακόμη: Ανακαλούνται πατατάκια Lay’s

Το συγκεκριμένο προϊόν περιέχει και αδήλωτα κουκιά που μπορούν να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση σε ανθρώπους που έχουν έλλειψη του ενζύμου G6PD, μια ασθένεια γνωστή ως κυάμωση, κυαμισμό ή φαβισμό. Τα κουκιά επίσης δεν αποτελούν κατάλληλη τροφή για ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.

Δείτε ακόμη: Γιατί τα μελομακάρονα δεν είναι Vegan (…και πώς θα τα κάνετε να είναι!)

Τι είναι η έλλειψη ενζύμου G6PD;

Πρόκειται για μία κληρονομική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από ανεπάρκεια ενός ενζύμου και, συγκεκριμένα, της αφυδρογονάσης της 6-φωσφορικής γλυκόζης (G6PD). Το ένζυμο G6PD συμβάλλει στην παραγωγή του ισχυρού αντιοξειδωτικού γλουταθειόνη, ενώ φαίνεται να υποστηρίζει και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Προστατεύει τα ερυθρά αιμοσφαίρια από το οξειδωτικό στρες και τις βλάβες που σχετίζονται με αυτό.

Ο φαβισμός αποτελεί την πιο κοινή ενζυμική διαταραχή κληρονομικής αιτίας, που η διάγνωσή της γίνεται συνήθως κατά την παιδική ηλικία . Δεν είναι μεταδοτική, είναι συχνά ασυμπτωματική, ενώ υπό προϋποθέσεις είναι πιθανό να οδηγήσει σε αιμολυτική αναιμία, τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά.

Ο τρόπος με τον οποίο αρκετοί ανακαλύπτουν πως έχουν έλλειψη G6PD είναι με αφορμή κάποιο αιμολυτικό επεισόδιο, συνήθως κατόπιν επαφής με ουσίες, τρόφιμα (κουκιά, φάβα) ή φάρμακα που μπορεί να το πυροδοτήσουν, ακόμα και μετά από κάποια λοίμωξη.

Η συχνότητά του φαβισμού είναι σχετικά υψηλή στη Μεσόγειο, την Υποσαχάρια Αφρική, την Εγγύς και Μέση Ανατολή, τη Νοτιοανατολική Ασία και τη Νότια Αμερική, καθώς και στις Γαλλικές Δυτικές Ινδίες. Λόγω της πληθυσμιακής μετανάστευσης, η υπάρχει μεγάλη συχνότητα της ασθένειας και στη Γαλλία.

Τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα στα οποία μπορεί να οδηγήσει αυτή η ανεπάρκεια περιλαμβάνουν τα εξής:

Ίκτερος (κιτρινωπή όψη στο δέρμα και στα μάτια)
Σκούρα κόκκινα/πορτοκαλί ούρα
Αιμολυτική αναιμία (ταχεία διάσπαση των ερυθρών αιμοσφαιρίων)
Ωχρότητα (σε περίπτωση αναιμίας)
Αίσθημα κόπωσης
Δύσπνοια / Λαχάνιασμα
Ταχυπαλμία ή Αρρυθμίες (ακανόνιστος καρδιακός παλμός)
Πονοκέφαλος
Στομαχόπονος
Εξασθενημένο ανοσοποιητικό (αυξημένος κίνδυνος λοιμώξεων)

Σε κάθε περίπτωση, η ανεπάρκεια G6PD αποτελεί διαχειρίσιμη κατάσταση και δε φαίνεται να επηρεάζει το προσδόκιμο ζωής, ούτε και την καθημερινότητα των ατόμων.

Τροφές που απαγορεύονται

Το τρόφιμο που έχει συνδεθεί περισσότερο από όλα με την έλλειψη του ενζύμου G6PD είναι τα κουκιά (φάβα), οδηγώντας ορισμένες φορές σε αιμολυτική αναιμία. Αρκετά άτομα, όμως, δεν εμφανίζουν συμπτώματα μετά την κατανάλωση φάβας.

Αν και η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, τα τρόφιμα και τα ποτά που φαίνεται να χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

Κουκιά (φάβα)
Πικροπέπονο ή Γκόγια ή Bitter Melon (Momordica Charantia)
Ηδύποτα (λικέρ)
Ποτά με κινίνη (π.χ. tonic water)
Campari
Όσπρια όπως τα ρεβύθια, μαυρομάτικα φασόλια και οι φακές
Αρακάς
Φαλάφελ
Φυστίκια
Προϊόντα σόγιας με συστατικά (έκδοχα) των κυαμοειδών (ομάδα φυτών στην οποία ανήκουν τα όσπρια)
Τροφές με μενθόλη (π.χ. μέντα)

Μείνετε μακριά από χημικές ουσίες & φάρμακα

Η λίστα με τα φάρμακα και τις ουσίες που θα πρέπει να αποφεύγουν τα άτομα με έλλειψη του ενζύμου G6PD είναι αρκετά μεγάλη και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα παρακάτω:

Ναφθαλίνη
Ναφθοκινόνη (χρωστική βαφή Henna ή Χένα) που παράγεται από το βότανο Lawsonia inermis
Ορισμένα φάρμακα (π.χ. για ελονοσία, κάποια αναλγητικά/ αντιπυρετικά, αντιβακτηριακά / κυτταροτοξικά, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, σουλφοναμίδες/ σουλφόνες) – Είναι σημαντικό να ζητήσετε αναλυτική λίστα από το γιατρό σας προκειμένου να μην αποκλείσετε ολόκληρες ομάδες.
Κινίνη
Μπλε του μεθυλενίου (Methylene Blue)
Μενθόλη και καμφορά
Τεχνητές χρωστικές (κυρίως μπλε)
Γύρη λουλουδιών (Flower Pollen)
Τριγωνέλλα (Fenugreek)

Επικίνδυνα συμπληρώματα διατροφής

Όσον αφορά τα συμπληρώματα διατροφής, υπάρχουν ορισμένα που έχει φανεί πως σε κάποιες περιπτώσεις θα πρέπει να αποφεύγονται, αλλά αυτό δεν ισχύει για όλους. Τα κυριότερα είναι τα εξής: