Της Κατερίνας Κουδούνα*
Οι ζωονόσοι είναι ασθένειες και λοιμώξεις που μπορούν να μεταδοθούν άμεσα ή έμμεσα μεταξύ ζώων και ανθρώπων, είτε μέσω των τροφίμων είτε και μέσω άλλων οδών.
Χθες δημοσιεύθηκε η ετήσια έκθεση για τις ζωονόσους στην ΕΕ, που αφορά τη συνολική εικόνα του 2020.
Η Καμπυλοβακτηρίωση ήταν η ζωονόσος που αναφέρθηκε περισσότερο στην ΕΕ για το 2020, με 120.946 κρούσματα σε σύγκριση με περισσότερες από 220.000 το προηγούμενο έτος. Ακολούθησε η Σαλμονέλωση, η οποία επηρέασε 52.702 άτομα σε σύγκριση με 88.000 το 2019. Ο αριθμός των αναφερόμενων τροφιμογενών εστιών μειώθηκε επίσης κατά 47%. Τα ευρήματα αυτά βασίζονται στην ετήσια έκθεση ζωονόσων της ΕΕ One Health, από την EFSA και το ECDC.
Οι ειδικοί αναγνώρισαν τον αντίκτυπο της πανδημίας COVID-19 στην Ευρώπη στην αξιοσημείωτη πτώση των αναφερόμενων ζωονοσογόνων ασθενειών στον άνθρωπο – που κυμαίνονται από 7% έως 53% ανάλογα με την εν λόγω ασθένεια και τις τροφιμογενείς εστίες.
Οι πιθανοί παράγοντες πίσω από τη μεγάλη μείωση των κρουσμάτων περιλαμβάνουν αλλαγές στη συμπεριφορά της υγείας, περιορισμούς στα ταξίδια, το κλείσιμο εστιατορίων, την καραντίνα, τον αποκλεισμό και άλλα μέτρα περιορισμού, όπως η χρήση μάσκας, η φυσική απόσταση και η απολύμανση των χεριών.
Οι επόμενες ασθένειες που αναφέρθηκαν συχνότερα ήταν η λοίμωξη από Yersinia (5.668) και οι λοιμώξεις που προκλήθηκαν από το E.coli που παράγει σιγγατοξίνη (4.446). Η Λιστερίωση ήταν η πέμπτη πιο αναφερόμενη ζωονόσος (1.876 περιπτώσεις), επηρεάζοντας κυρίως άτομα ηλικίας άνω των 64 ετών.
Η Λιστερίωση και οι λοιμώξεις από τον ιό του Δυτικού Νείλου ήταν οι ασθένειες με τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας και νοσηλείας – με τις περισσότερες τοπικά αποκτηθείσες ανθρώπινες λοιμώξεις του ιού του Δυτικού Νείλου να αναφέρονται στην Ελλάδα (143 κρούσματα), την Ισπανία (77 κρούσματα) και την Ιταλία (66 κρούσματα).
Η έκθεση παρακολουθεί επίσης τις τροφιμογενείς εστίες στην ΕΕ, γεγονότα κατά τις οποίες τουλάχιστον δύο άτομα προσβλήθηκαν από την ίδια ασθένεια από τα ίδια μολυσμένα τρόφιμα. Συνολικά 3.086 τροφιμογενείς εστίες αναφέρθηκαν το 2020. Η Salmonella παρέμεινε ο πιο συχνά ανιχνευθείς παράγοντας και προκάλεσε περίπου το 23% των εστιών. Οι πιο κοινές πηγές κρουσμάτων Σαλμονέλλωσης ήταν τα αυγά, τα προϊόντα αυγών και το χοιρινό κρέας.
Η έκθεση περιλαμβάνει επίσης στοιχεία σχετικά με το Mycobacterium bovis/caprae, την Brucella, την Trichinella, τον Εχινόκοκκο, το Toxoplasma gondii, τη λύσσα, τον πυρετό Q και τουλαραιμία.
Η EFSA δημοσιεύει επίσης δύο διαδραστικά εργαλεία επικοινωνίας σχετικά με τις τροφιμογενείς εστίες – έναν χάρτη και έναν πίνακα εργαλείων. Ο χάρτης παρέχει γενικές πληροφορίες σχετικά με τις τροφιμογενείς εστίες, τους αιτιολογικούς παράγοντες τους και τα εμπλεκόμενα “οχήματα” τροφίμων. Ο πίνακας ελέγχου επιτρέπει στους χρήστες να αναζητούν και να υποβάλλουν ερωτήματα σχετικά με τον μεγάλο όγκο δεδομένων σχετικά με τις τροφιμογενείς εστίες που συλλέγονται από την EFSA από τα κράτη μέλη της ΕΕ και άλλες χώρες αναφοράς από το 2015.
Πηγές:
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32003L0099&from=BG
https://www.cdc.gov/onehealth/basics/zoonotic-diseases.html
*Κατερίνα Κουδούνα Τεχνολόγος Τροφίμων, MSc Διαχείριση Ποιότητας Τροφίμων, ΜSc Νομοθεσία Τροφίμων και Ποτών, υπεύθυνη ανάπτυξης cibum.gr
Ακολουθήστε το Cibum 
, την Ισπανία (77 κρούσματα) και την Ιταλία (66 κρούσματα).){kind=link}