Σε δημόσια διαβούλευση από την ΕFSA οι νιτροζαμίνες στα τρόφιμα και οι κίνδυνοι για τους καταναλωτές
Η EFSA έχει ξεκινήσει διαδικασία αξιολόγησης των κινδύνων για τη δημόσια υγεία που συνδέονται με την παρουσία νιτροζαμινών στα τρόφιμα και στο πλαίσιο αυτό άνοιξε δημόσια διαβούλευση έως τις 22 Νοεμβρίου 2022 ώστε ο ακαδημαϊκός κόσμος και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη να συμβάλουν στην τελική γνωμοδότηση.
Οι νιτροζαμίνες (ή πιο τυπικά Ν – νιτροζαμίνες) είναι χημικές ενώσεις που μπορούν να σχηματιστούν στα τρόφιμα ως αποτέλεσμα της προετοιμασίας και της επεξεργασίας τους. Έχουν βρεθεί σε διάφορα είδη τροφίμων, όπως τα αλλαντικά, τα επεξεργασμένα ψάρια, το κακάο, η μπύρα και άλλα αλκοολούχα ποτά. Οι νιτροζαμίνες μπορεί επίσης να υπάρχουν σε μια ποικιλία άλλων τροφίμων, όπως το μαγειρεμένο κρέας, τα επεξεργασμένα λαχανικά, τα δημητριακά, το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ή τα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, τουρσί και καρυκεύματα. Ορισμένες νιτροζαμίνες είναι γονοτοξικές (μπορεί να βλάψουν το DNA) και καρκινογόνες (μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο).
Η καθηγήτρια Bettina Grasl-Kraupp είναι πρόεδρος της ομάδας εργασίας της EFSA για τις προσμείξεις στην τροφική αλυσίδα (CONTAM), η οποία συνέταξε τη γνώμη σχετικά με τις νιτροζαμίνες, η οποία τελεί επί του παρόντος υπό δημόσια διαβούλευση έως τις 22 Νοεμβρίου 2022.
- Θα μπορούσατε να περιγράψετε εν συντομία τη δουλειά που κάνατε; Ποια είναι τα κύρια αποτελέσματα;
Ξεκινήσαμε με την αξιολόγηση της πιθανής βλάβης που προκαλείται από νιτροζαμίνες σε ανθρώπους και ζώα. Στη συνέχεια αξιολογήσαμε τους κινδύνους για την υγεία για τον πληθυσμό της ΕΕ. Η αξιολόγηση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι πολύ πιθανό για όλες τις ηλικιακές ομάδες η διατροφική έκθεση σε νιτροζαμίνες να είναι πάνω από το επίπεδο που θα μπορούσε να υποδηλώνει ανησυχία για την υγεία.
- Πώς αξιολογήσατε τον κίνδυνο από αυτές τις γονιδιοτοξικές και καρκινογόνες ουσίες;
Κατά την αξιολόγηση των γονιδιοτοξικών και καρκινογόνων ουσιών που υπάρχουν ακούσια στην τροφική αλυσίδα, η EFSA υπολογίζει ένα περιθώριο έκθεσης για τους καταναλωτές. Η MOE είναι μια αναλογία δύο παραγόντων: η δόση στην οποία παρατηρείται μικρή αλλά μετρήσιμη δυσμενής επίδραση και το επίπεδο έκθεσης σε μια ουσία για ένα δεδομένο πληθυσμό. Σε γενικές γραμμές, μια αναλογία πάνω από 10.000 δείχνει χαμηλή ανησυχία για τους καταναλωτές.
Στην αξιολόγησή μας, θεωρήσαμε τη συχνότητα εμφάνισης ηπατικών όγκων σε τρωκτικά ως βασική επιβλαβή επίδραση από την έκθεση σε νιτροζαμίνες. Εφαρμόσαμε την καρκινογόνο ισχύ της πιο ισχυρής νιτροζαμίνης (Ν-νιτροδιαιθυλαμίνη ή NDEA) στις άλλες νιτροζαμίνες που βρέθηκαν στα τρόφιμα για να δημιουργήσουν ένα χειρότερο σενάριο.
- Η αξιολόγηση αυτή συνδέεται με τη γνώμη της EFSA σχετικά με τα νιτρικά και τα νιτρώδη που δημοσιεύθηκε το 2017;
Τα νιτρώδη μπορεί να συνδέονται με το σχηματισμό νιτροζαμινών. Στο πλαίσιο της επαναξιολόγησης της ασφάλειας των νιτρωδών και των νιτρικών που διενεργήθηκε το 2017, οι εμπειρογνώμονες της EFSA παρατήρησαν υψηλά επίπεδα νιτροζαμίνης στα προϊόντα κρέατος, αλλά δεν διέθεταν επαρκείς πληροφορίες για να συνδέσουν τα επίπεδα αυτά με νιτρώδη που προστίθενται σκόπιμα στα τρόφιμα.
- Ποια είναι τα σημερινά κενά γνώσης; Ποιες πρόσθετες πληροφορίες θα θέλατε να λάβετε κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης;
Μας ενδιαφέρει να λάβουμε ανατροφοδότηση σχετικά με όλες τις πτυχές της γνώμης μας, ιδίως σχετικά με τα σενάρια αξιολόγησης της έκθεσης που χρησιμοποιούνται, ώστε να μειωθεί η αβεβαιότητα κατά τον υπολογισμό της έκθεσης μέσω της διατροφής. Η αβεβαιότητα οφείλεται στο υψηλό ποσοστό των αποτελεσμάτων εμφάνισης κάτω από τα όρια ποσοτικού προσδιορισμού και στην περιορισμένη διαθεσιμότητα δεδομένων για την εκτίμηση της διατροφικής έκθεσης των νιτροζαμινών.
Δημόσια διαβούλευση: Εκτίμηση επικινδυνότητας των Ν-νιτροζαμινών στα τρόφιμα.
Ακολουθήστε το Cibum 
