Το δικαστήριο αναγνώρισε τον θάνατό του από καρκίνο ως επαγγελματική ασθένεια λόγω PFAS
Για πρώτη φορά στην Ιταλία, ένα δικαστήριο αναγνώρισε επίσημα τον θάνατο ενός ανθρώπου ως άμεση συνέπεια της έκθεσής του σε PFAS, συνθετικές χημικές ενώσεις ανθεκτικές στη διάσπαση, που χρησιμοποιούνται σε βιομηχανικά και καταναλωτικά προϊόντα και συνδέονται με σοβαρούς κινδύνους για την υγεία και το περιβάλλον. Η υπόθεση αφορά τον Πασκουαλίνο Ζενέρε, εργάτη του εργοστασίου Miteni στην πόλη Τρισίνο της επαρχίας Βιτσέντσα, ο οποίος εργάστηκε εκεί από το 1979 έως το 1992. Ο Ζενέρε απεβίωσε το 2014 από καρκίνο της νεφρικής πυέλου, και σύμφωνα με τη νέα απόφαση του Δικαστηρίου του Βιτσέντσα, η νόσος του σχετίζεται άμεσα με την επαγγελματική του έκθεση σε PFAS, καθώς το εργοστάσιο παρήγαγε φθοριούχα ενδιάμεσα προϊόντα, κυρίως για τις βιομηχανίες κλωστοϋφαντουργίας, αγροχημικών και φαρμακευτικών προϊόντων. Μεταξύ των κύριων προϊόντων της ήταν οι υπερφθοροαλκυλικές ενώσεις (PFAS), όπως το PFOA και το PFOS, που χρησιμοποιούνται για την αδιαβροχοποίηση υφασμάτων και την παραγωγή αντικολλητικών επιφανειών . Μετά το 2011, η Miteni συνέχισε την παραγωγή νεότερης γενιάς PFAS, όπως τα GenX και C6O4, τα οποία επίσης συνδέονται με περιβαλλοντικούς και υγειονομικούς κινδύνους.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Αισθητικές επεμβάσεις κάτω των 30: Συναγερμός από τους ειδικούς για περιττές πρακτικές και beauty burnout
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Πώς να αποθηκεύεσετε τα μανιτάρια για να μη βγάλουν γλίτσα
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Η κατανάλωση αβοκάντο κατά την εγκυμοσύνη συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο αλλεργιών στα βρέφη – Μελέτη
Η απόφαση εκδόθηκε στις 13 Μαΐου 2025 και αποτελεί ορόσημο, καθώς ανοίγει τον δρόμο για την αναγνώριση επαγγελματικών ασθενειών που σχετίζονται με χημική ρύπανση. Η δίκη αφορούσε αίτηση της οικογένειας του Ζενέρε προς τον ασφαλιστικό φορέα INAIL, για αναγνώριση επαγγελματικής ασθένειας. Το δικαστήριο αναγνώρισε ότι ο Ζενέρε εκτέθηκε σε δύο επικίνδυνες ενώσεις – PFOA και PFOS – που παρήγαγε η Miteni και οι οποίες σήμερα απαγορεύονται διεθνώς λόγω της καρκινογόνου φύσης τους.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ανακαλούνται 5.400 παιδικά καρεκλάκια φαγητού – Κίνδυνος σοβαρού τραυματισμού και θανάτου
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Συνελήφθη ο ιδρυτής της Ben & Jerry’s επειδή διαμαρτυρήθηκε για την πείνα στη Γάζα σε ακρόαση της Γερουσίας (βίντεο)
Ο δικηγόρος της οικογένειας, Αντριάνο Καρέτα, υπογράμμισε πως «πρόκειται για μια απόφαση που, αν και δεν αποδίδει ποινικές ευθύνες, επιβεβαιώνει τη σαφή σύνδεση ανάμεσα στις επαγγελματικές συνθήκες εργασίας και την ασθένεια του εκλιπόντος». Η υπόθεση εξετάστηκε σε επίπεδο κοινωνικοασφαλιστικής δικαίωσης, χωρίς να αφορά άμεσα την ποινική ευθύνη της εταιρείας.
Η απόφαση αυτή συμπίπτει χρονικά με την εξέλιξη της μεγάλης δίκης των 15 πρώην διευθυντικών στελεχών της Miteni, οι οποίοι κατηγορούνται για περιβαλλοντικό έγκλημα. Η ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα που προκλήθηκε από τις εγκαταστάσεις της εταιρείας επηρεάζει πάνω από 350.000 ανθρώπους στις περιοχές των επαρχιών Βιτσέντσα, Πάδοβα και Βερόνα.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Τι να κάνετε αν το παιδί σας καταπιεί μια μπαταρία – κουμπί
Επίσημη δικαστική αναγνώριση για πρώτη φορά
Μέχρι σήμερα, η υπόθεση του Πασκουαλίνο Ζενέρε στην Ιταλία αποτελεί τη μοναδική γνωστή περίπτωση παγκοσμίως όπου δικαστήριο αναγνώρισε επίσημα τον θάνατο ενός ατόμου ως άμεση συνέπεια της επαγγελματικής έκθεσής του σε PFAS. Η απόφαση του Δικαστηρίου του Βιτσέντσα στις 13 Μαΐου 2025 θεωρείται ιστορική, καθώς είναι η πρώτη φορά που αποδίδεται αιτιώδης σύνδεση μεταξύ PFAS και θανάτου σε δικαστικό επίπεδο.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν καταγραφεί περιπτώσεις όπου δικαστήρια αναγνώρισαν τη σύνδεση μεταξύ έκθεσης σε PFAS και εμφάνισης καρκίνου. Για παράδειγμα, το 2015, μια κάτοικος του Οχάιο κέρδισε αποζημίωση ύψους 1,6 εκατομμυρίων δολαρίων από την εταιρεία DuPont, όταν το δικαστήριο έκρινε ότι η έκθεσή της σε PFOA μέσω του πόσιμου νερού συνέβαλε στην εμφάνιση καρκίνου των νεφρών. Παρόμοιες αποφάσεις έχουν εκδοθεί και για άλλες μορφές καρκίνου, όπως του όρχεως.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Γιατί πρέπει να τρώμε τα καρύδια το πρωί;
Επιπλέον, το 2023, η Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) χαρακτήρισε το PFOA ως γνωστό καρκινογόνο για τον άνθρωπο, ενισχύοντας τις νομικές αξιώσεις όσων έχουν υποστεί βλάβες από την έκθεση σε PFAS.
Ωστόσο, η περίπτωση του Ζενέρε ξεχωρίζει, καθώς είναι η πρώτη φορά που αναγνωρίζεται επίσημα ο θάνατος ενός ατόμου ως άμεση συνέπεια της έκθεσής του σε PFAS, ανοίγοντας τον δρόμο για περαιτέρω δικαστικές διεκδικήσεις και ενισχύοντας τη νομική βάση για αποζημιώσεις σε παρόμοιες περιπτώσεις.