Η επιστημονική αξιολόγηση από την επιτροπή της EFSA σχετικά με τη χρήση αφρού αζώτου υψηλής διαστολής.
Το να γίνει η κτηνοτροφία πιο βιώσιμη είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας. Με την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, υπάρχει αυξανόμενη ζήτηση για τρόφιμα. Υπάρχει όμως επίσης και ανησυχία για τη μεταχείριση των ζώων και του περιβάλλοντος.
Οι χοιροτρόφοι και οι πτηνοτρόφοι, καθώς και οι αρμόδιες κτηνιατρικές αρχές, απαιτούν ανθρώπινες μεθόδους για την αναισθητοποίηση και τη θανάτωση των ζώων στις εκμεταλλεύσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν τη σφαγή ρουτίνας και τη σφαγή λόγω επιδημιών μολυσματικών ασθενειών.
Κατόπιν αιτήματος ιδιωτικής εταιρείας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από την επιτροπή της EFSA για την υγεία και την ευημερία των ζώων, να αξιολογήσει επιστημονικά τη χρήση αφρού αζώτου υψηλής διαστολής (NEFS) για την αναισθητοποίηση και τη θανάτωση χοίρων και πουλερικών.
Επί του παρόντος, η χρήση NEFS δεν επιτρέπεται για την αναισθητοποίηση και τη θανάτωση ζώων στην ΕΕ. Ωστόσο, ο κανονισμός αριθ. 1099/2009 του Συμβουλίου απαριθμεί τις εγκεκριμένες μεθόδους αναισθητοποίησης και επιτρέπει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επικαιροποιεί τον εν λόγω κατάλογο βάσει επιστημονικής γνωμοδότησης της EFSA.
Η EFSA δημιούργησε μια ειδική ομάδα εργασίας για να ελέγξει τα παρεχόμενα δεδομένα σε σχέση με τα κριτήρια που ορίζονται στο καταστατικό της σχετικά με τα κριτήρια αξιολόγησης των αιτήσεων για νέες ή τροποποιημένες μεθόδους αναισθητοποίησης όσον αφορά την προστασία των ζώων κατά τη θανάτωση.
Στον υποβληθέντα φάκελο έγινε ανάλυση δύο δημοσιευμένων επιστημονικών μελετών που λήφθηκαν υπόψη στην αξιολόγηση. Η EFSA ζήτησε πρόσθετες πληροφορίες για να διευκρινίσει λεπτομέρειες σχετικά με τα δεδομένα και τις πληροφορίες που παρασχέθηκαν για τη μέθοδο αναισθητοποίησης.
Τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν περιλάμβαναν επίσης τρέχουσες έρευνες και μη δημοσιευμένα δεδομένα δοκιμών πεδίου. Ωστόσο, τα δεδομένα αυτά περιλάμβαναν μόνο βασικές περιλήψεις της έρευνας και δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση.
Τα ευρήματα της αξιολόγησης
Η επιτροπή της EFSA, κατέληξε στα εξής συμπεράσματα με βεβαιότητα >50-100%:
- Το NEFS σε εμπορευματοκιβώτιο προσφέρει μια ανθρωπιστική εναλλακτική λύση για τη θανάτωση στην εκμετάλλευση, για καταστάσεις εκτός της σφαγής, όπως κατά τη διάρκεια μιας επιδημίας μολυσματικών ασθενειών.
Ωστόσο, για να είναι αποτελεσματικό, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η ορθή εφαρμογή μέσω των καθορισμένων τεχνικών συνθηκών, της εκπαίδευσης του προσωπικού και της παρακολούθησης της διαδικασίας.
- Το NEFS φαίνεται να προσφέρει ένα επίπεδο καλής διαβίωσης των ζώων τουλάχιστον ισοδύναμο με τις υπάρχουσες εγκεκριμένες μεθόδους, όπως η έκθεση σε διοξείδιο του άνθρακα υψηλής συγκέντρωσης και τα ηλεκτρικά υδατόλουτρα.
- Τα ζώα που εκτέθηκαν σε NEFS δεν παρουσίασαν σημάδια ερεθισμού του βλεννογόνου, ούτε έβηξαν ή πνίγηκαν. Αυτό σημαίνει ότι ο αφρός δεν εισέρχεται στην ανώτερη αναπνευστική τους οδό ενώ έχουν ακόμα τις αισθήσεις τους, αποφεύγοντας έτσι το περιττό στρες.
Απαιτούνται περισσότερες έρευνες για την επιβεβαίωση των ευρημάτων, για την επέκταση της εφαρμογής της μεθόδου αυτής σε άλλες κατηγορίες πουλερικών (π.χ. πάπιες και περιστέρια) και σε άλλους τύπους χοίρων (π.χ. διαφορετικού βάρους από τα προαναφερθέντα).