Υπεύθυνα για πρόκληση καρκίνου, τα επιβραδυντικά φλόγας που περιέχουν τα μαύρα οικιακά πλαστικά σκεύη σύμφωνα με μελέτη.
Για ρίξτε μια ματιά στο συρτάρι με τα σκεύη της κουζίνας σας; Μήπως έχετε κι εσείς εκείνη τη μαύρη σπάτουλα για τις τούρτες και τις πίτες;
Το πλαστικό μαύρου χρώματος που χρησιμοποιείται σε παιδικά παιχνίδια, σε δοχεία φαγητού, σε σκεύη κουζίνας και σε συσκευασίες κρέατος και προϊόντων παντοπωλείου μπορεί να περιέχει ανησυχητικά επίπεδα τοξικών επιβραδυντικών φλόγας που μπορεί να διαρρέουν από ηλεκτρονικά προϊόντα κατά την ανακύκλωση, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Chemosphere.
Οι συγγραφείς της μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε την 1η Οκτωβρίου, εξέτασαν 203 καταναλωτικά προϊόντα για δύο είδη επιβραδυντών φλόγας: βρωμιούχους επιβραδυντές φλόγας (BFRs) και οργανοφωσφορικούς επιβραδυντές φλόγας (OPFRs), μαζί με πλαστικά πολυμερή. Βρήκε επιβραδυντές φλόγας στο 85% των προϊόντων που εξέτασαν, με τα υψηλότερα επίπεδα τοξικών επιβραδυντών φλόγας σε ένα δίσκο σούσι, μια σπάτουλα και ένα κολιέ με χάντρες που προορίζεται για παιδιά.
Οι συγγραφείς εντόπισαν επίσης την απαγορευμένη ένωση deca-BDE, η οποία χρησιμοποιούνταν συνήθως σε περιβλήματα ηλεκτρονικών συσκευών πριν απαγορευτεί. Βρέθηκε ευρέως στα σκεύη κουζίνας που εξετάστηκαν, με τους συγγραφείς να σημειώνουν ότι η «εκτίμηση της έκθεσης σε BDE-209 από σκεύη κουζίνας έδειξε ότι οι χρήστες θα είχαν μια μέση πρόσληψη 34.700 ng/ημέρα, που υπερβαίνει τις εκτιμήσεις για την πρόσληψη από τη σκόνη και τη διατροφή».
- Δείτε επίσης: Ευρωπαϊκός συναγερμός για κατεψυγμένο σπανάκι με καρκινογόνα ουσία – Εισάγεται και στην Ελλάδα
Όπως σημειώνεται σε μια ανασκόπηση του 2024 που δημοσιεύθηκε στο Environment International, «οι μελέτες τοξικότητας υποδεικνύουν ότι το BDE-209 μπορεί να προκαλέσει συστηματικές τοξικές επιδράσεις σε ζωντανούς οργανισμούς, αναπαραγωγική τοξικότητα, τοξικότητα σε έμβρυα, γενετική τοξικότητα, ενδοκρινική τοξικότητα, νευροτοξικότητα, ανοσοτοξικότητα και αναπτυξιακή τοξικότητα ή ακόμη και να είναι καρκινογόνο».
«Τα αποτελέσματα αυτά αποδεικνύουν σαφώς ότι τα ηλεκτρονικά είδη που περιέχουν επιβραδυντικά φλόγας, όπως τα εξωτερικά περιβλήματα των μεγάλων τηλεοράσεων, ανακυκλώνονται σε δοχεία αποθήκευσης τροφίμων και σκεύη», δήλωσε η Heather Stapleton, διακεκριμένη καθηγήτρια Ronie-Richele Garcia-Johnson στο Πανεπιστήμιο Duke, σε ανακοίνωση σχετικά με τη μελέτη. «Ενώ είναι κρίσιμο να αναπτύξουμε βιώσιμες προσεγγίσεις κατά την αντιμετώπιση της ροής των πλαστικών αποβλήτων μας, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να διασφαλίσουμε ότι δεν συμβάλλουμε σε πρόσθετη έκθεση σε αυτές τις επικίνδυνες χημικές ουσίες στα ανακυκλωμένα υλικά».
- Δείτε επίσης: Τα 5 χειρότερα συντηρητικά σε επεξεργασμένα τρόφιμα
Η σπάτουλα δεν ήταν το μόνο σκεύος που εμπνέει ανησυχία για την υγεία. Υπάρχει επίσης εκείνος ο μαύρος πλαστικός δίσκος για σούσι. Σύμφωνα με τα ευρήματα, περιείχε 11.900 μέρη ανά εκατομμύριο του επιβραδυντικού φλόγας δεκαβρωμοδιφαινυλαιθέρα ή decaBDE, το οποίο συνδέεται στενά με αυξημένο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο, σύμφωνα με μια ακόμη μελέτη του 2024.
Οι άνθρωποι με τα υψηλότερα επίπεδα PBDEs στο αίμα είχαν περίπου 300% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρκίνο από ό,τι οι άνθρωποι με τα χαμηλότερα επίπεδα, σύμφωνα με αυτήν τη μελέτη.
Η decaBDE απαγορεύτηκε πλήρως το 2021 από την Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ, ωστόσο βρέθηκε στο 70% των δειγμάτων που εξετάστηκαν, σε επίπεδα που κυμαίνονταν από πέντε έως 1.200 φορές μεγαλύτερα από το όριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 10 μερών ανά εκατομμύριο.
Με βάση την έκθεση σε μολυσμένα μαύρα πλαστικά σκεύη κουζίνας, οι ερευνητές υπολόγισαν ότι ένα άτομο θα μπορούσε να εκτεθεί κατά μέσο όρο σε 34,7 μέρη decaBDE ανά εκατομμύριο κάθε μέρα. Τα βρωμιούχα επιβραδυντικά φλόγας είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά λόγω και της τάσης τους να βιοσυσσωρεύονται, δηλαδή να παραμένουν στον οργανισμό για χρόνια
Πού βρίσκονται τα επιβραδυντικά φλόγας
Οι ηλεκτρονικές συσκευές που χρησιμοποιούν επιβραδυντικά φλόγας ως τρόπο πρόληψης των πυρκαγιών είναι πολύ συνηθισμένες στα νοικοκυριά. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Αμερικανικού Συμβουλίου Χημείας, «Το μέσο σπίτι περιέχει περισσότερα από 20 ηλεκτρονικά προϊόντα, όπως τηλεοράσεις, smartphones, υπολογιστές, συστήματα παιχνιδιών και tablet. Αυτές οι συσκευές είναι ενσωματωμένες στην καθημερινή μας ζωή, ωστόσο θα μπορούσαν να ενέχουν πρόσθετους κινδύνους για την ασφάλεια αν δεν υπήρχαν επιβραδυντικά φλόγας».
Οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν επίσης επιβραδυντικά φλόγας σε καναπέδες, πολυθρόνες, καρέκλες γραφείου, ταπετσαρίες αυτοκινήτων, παιδικά καθίσματα αυτοκινήτων, χαλιά, χαλάκια γυμναστικής με αφρώδη επένδυση και βρεφικά είδη με επένδυση. Από εκεί, τα επιβραδυντικά φλόγας μπορούν «να διαρρεύσουν στον αέρα και στη συνέχεια να προσκολληθούν στη σκόνη, τα τρόφιμα και το νερό, τα οποία μπορούν να καταποθούν», σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Επιστημών Περιβαλλοντικής Υγείας.
Σύμφωνα με την Birnbaum, είναι γνωστό ότι τα πλαστικά που μπορεί να περιέχουν επικίνδυνες χημικές ουσίες ή να εκτίθενται σε αυτές δεν πρέπει να ανακυκλώνονται. Ωστόσο βλέπουμε ότι το μαύρο πλαστικό που δεν θα έπρεπε να ανακυκλώνεται καταλήγει σε όλα τα είδη προϊόντων που οδηγούν σε ανθρώπινη έκθεση.
Τι μπορούν να κάνουν οι καταναλωτές
Οι ειδικοί λένε ότι υπάρχουν τρόποι με τους οποίους οι καταναλωτές μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο από τα επιβραδυντικά φλόγας. «Αντικαταστήστε τα πλαστικά σκεύη της κουζίνας σας με επιλογές από ανοξείδωτο ατσάλι ή επιλέξτε αντικείμενα χωρίς πλαστικό για να μειώσετε τη συνολική σας έκθεση σε επιβλαβή πρόσθετα», σημειώνει η Liu.
Το ξεσκόνισμα, το σφουγγάρισμα και το τακτικό σκούπισμα με ηλεκτρική σκούπα θα απομακρύνουν τη σκόνη που πιθανώς είναι μολυσμένη με πλαστικά και άλλες ανησυχητικές χημικές ουσίες εκτός από τα επιβραδυντικά φλόγας, ενώ το συχνό πλύσιμο των χεριών και ο σωστός αερισμός μπορούν επίσης να βοηθήσουν.
Όσον αφορά τις μαύρες πλαστικές συσκευασίες τροφίμων, θα πρέπει το φαγητό να βγει αμέσως από εκεί και να τοποθετηθεί σε ένα γυάλινο, ανοξείδωτο ή κεραμικό δοχείο ή πιάτο. Επιπλέον αυτές οι συσκευασίες δεν θα πρέπει να ζεσταίνονται σε φούρνο μικροκυμάτων ή με άλλο τρόπο, καθώς η θερμότητα ενθαρρύνει την έκχυση χημικών ουσιών στο φαγητό.
Ακολουθήστε το Cibum 
