Ο πόλεμος των choco spreads φαίνεται πως αρχίζει ξανά, καθώς ένα από τα βασικά συστατικά των περισσοτέρων brands του είδους που κυκλοφορούν στην αγορά, το φοινικέλαιο, βρίσκεται πάλι στο στόχαστρο της επιστήμης.
Οι επιστήμονες έχουν δείξει πώς ένα λιπαρό οξύ που βρίσκεται στο φοινικέλαιο μπορεί να ενθαρρύνει την εξάπλωση του καρκίνου, σε εργασίες που θα μπορούσαν να ανοίξουν το δρόμο για νέες θεραπείες.
Η μελέτη, σε ποντίκια, διαπίστωσε ότι το παλμιτικο οξύ προώθησε τη μετάσταση στους καρκίνους του στόματος και του δέρματος. Στο μέλλον, αυτή η διαδικασία θα μπορούσε να στοχευθεί με φάρμακα ή προσεκτικά σχεδιασμένα σχέδια διατροφής.
«Υπάρχει κάτι πολύ ιδιαίτερο με το παλμιτικό οξύ που το καθιστά εξαιρετικά ισχυρό υποστηρικτή της μετάστασης», δήλωσε ο καθηγητής Salvador Aznar-Benitah, του Ινστιτούτου Έρευνας στη Βιοϊατρική (IRB), στην Βαρκελώνη. “Νομίζω ότι είναι πολύ νωρίς για να καθορίσουμε ποιος τύπος διατροφής θα μπορούσε να καταναλωθεί από ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο, που θα επιβράδυνε τη μεταστατική διαδικασία”.
Η μελέτη προσθέτει στα αναδυόμενα στοιχεία, ότι η διατροφή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση των υφιστάμενων θεραπειών καρκίνου, επειδή απαιτούνται ορισμένα θρεπτικά συστατικά σε κρίσιμα στάδια, όπως η μετάσταση.
Η μελέτη βασίστηκε σε προηγούμενες εργασίες της ίδιας ομάδας που δείχνει ότι, μέσα σε έναν όγκο, μόνο ένα μικρό υποσύνολο κυττάρων έχουν την ικανότητα να εξαπλώνονται ταξιδεύοντας έξω από τον όγκο, φτάνοντας σε άλλα όργανα και αποικώντας τα. Αυτά τα εξειδικευμένα καρκινικά κύτταρα φαίνεται να βασίζονται ιδιαίτερα στα λιπαρά οξέα και η τελευταία εργασία το περιόρισε αυτό στο παλμιμικό οξύ, το οποίο βρίσκεται στο φοινικέλαιο – αλλά και σε μια μεγάλη ποικιλία τροφίμων όπως το βούτυρο και το ελαιόλαδο.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Nature, διαπίστωσε ότι όταν συμπληρώθηκε το παλμιτικό οξύ στη διατροφή των ποντικών, οι καρκίνοι του στόματος και του δέρματος ήταν πιο πιθανό να εξαπλωθούν. Άλλα λιπαρά οξέα όπως το ελαϊκό οξύ και λινολεϊκό οξύ – ωμέγα-9 και ωμέγα-6 λιπαρά που βρίσκονται σε τρόφιμα όπως το ελαιόλαδο και οι λιναρόσποροι – δεν έδειξαν το ίδιο αποτέλεσμα. Κανένα από τα λιπαρά οξέα που εξετάστηκαν δεν αύξησε τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου.
Η μελέτη πρότεινε ότι η έκθεση στο παλμιτικό οξύ προκάλεσε αλλαγές στη λειτουργία των γονιδίων στα καρκινικά κύτταρα που τους επέτρεψαν να εντοπίσουν τα λιπαρά οξέα και να τα καταναλώσουν πιο αποτελεσματικά. Η παρουσία παλμιτικού οξέος φάνηκε επίσης να στέλνει τα καρκινικά κύτταρα σε μια «αναγεννητική κατάσταση», επιτρέποντάς τους να σχηματίσουν «δίκτυα σηματοδότησης» πέρα από τον όγκο, κάτι που είναι γνωστό ότι είναι ένα κρίσιμο βήμα προς την εξάπλωση.
Η μετάσταση του καρκίνου παραμένει η κύρια αιτία θανάτου σε καρκινοπαθείς και η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων με μεταστατικό καρκίνο μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο, αλλά όχι να θεραπευτεί.
Κατανοώντας τι χρειάζονται τα καρκινικά κύτταρα για να κάνουν αυτό το άλμα, οι επιστήμονες εντόπισαν επίσης τρόπους για να εμποδίσουν τη διαδικασία και σχεδιάζουν μια κλινική δοκιμή πρωτεϊνών που παρεμβαίνουν στην απόκριση του όγκου στο παλμιτικό οξύ.
«Αυτή είναι μια πολύ πιο ρεαλιστική προσέγγιση όσον αφορά μια πραγματική θεραπεία, η οποία δεν εξαρτάται από το αν ένας ασθενής συμπαθεί τη Nutella ή την πίτσα», δήλωσε ο Aznar-Benitah στην Guardian. “Το να παίζεις με τις δίαιτες είναι τόσο περίπλοκο.”
Ο καθηγητής Greg Hannon, διευθυντής του Ινστιτούτου Cancer Research UK Cambridge, δήλωσε: «Πρόκειται για μια απαιτητική και ολοκληρωμένη μελέτη που δείχνει ότι η έκθεση σε ένα σημαντικό συστατικό του φοινικελαίου αλλάζει διαρκώς τη συμπεριφορά των καρκινικών κυττάρων, καθιστώντας τα πιο πιθανόν να εξελιχθούν από μια τοπική σε δυνητικά θανατηφόρα μεταστατική ασθένεια. Δεδομένης της συχνότητας και έκτασης χρήσης του φοινικέλαιου ως συστατικού στα επεξεργασμένα τρόφιμα, αυτή η μελέτη παρέχει ισχυρό κίνητρο για περαιτέρω μελέτη σχετικά με τον τρόπο που οι διατροφικές επιλογές επηρεάζουν τον κίνδυνο εξέλιξης του όγκου.»
Η Helen Rippon, διευθύνουσα σύμβουλος στην Worldwide Cancer Research, δήλωσε: «Αυτή η ανακάλυψη συμβάλλει ιδιαίτερα στην κατανόησή μας για το πώς συνδέονται η διατροφή και ο καρκίνος και, ίσως το πιο σημαντικό, πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις γνώσεις για να ξεκινήσουμε νέες θεραπείες για τον καρκίνο. Η μετάσταση εκτιμάται ότι ευθύνεται για το 90% όλων των θανάτων από καρκίνο – δηλαδή περίπου 9 εκατομμύρια θάνατοι ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο. Το να μάθουμε περισσότερα για το τι κάνει τον καρκίνο να εξαπλώνεται και – το σημαντικότερο – πώς να το σταματήσουμε, είναι ο δρόμος για να μειώσουμε αυτούς τους αριθμούς.»