Φάκελος Κουμαρίνη: γιατί ανακαλούνται τρόφιμα που περιέχουν κουμαρίνη

του Νίκου Γδοντέλη

Οι πρόσφατες ανακλήσεις προϊόντων αρτοζαχαροπλαστικής με κανέλλα, που ανακοινώθηκαν από τον ΕΦΕΤ, (“Αγαπημένα μπισκότα GOODY κανέλας ΑΛΛΑΤΙΝΗ” και “Κουλουράκια Κανέλας ΟΙΚΟΣ ΑΔΑΜΑΝΤΙΝΑ”) έφεραν στο προσκήνιο το ζήτημα της κουμαρίνης, αλλά και της χρήσης των διαφορετικών ειδών κανέλλας από επιχειρήσεις και καταναλωτές. Γιατί ανακαλούνται προϊόντα που έχουν υψηλά επίπεδα κουμαρίνης; Γιατί θεωρούνται επικίνδυνα για την υγεία των καταναλωτών;

Τι είναι η κουμαρίνη

Η κουμαρίνη είναι μια ηπατοτοξική φυσική ένωση που βρίσκεται σε διάφορα είδη του φυτικού βασιλείου. Κουμαρίνη σε υψηλή περιεκτικότητα απαντάται σε διάφορα είδη του γένους Cinnamomum, όπως το Cinnamomum cassia, το Cinnamomum loureiroi και το Cinnamomum burmannii. Και τα τρία αυτά είδη αναφέρονται συνήθως ως cassia. Η cassia περιέχει υψηλές ποσότητες κουμαρίνης σε αντίθεση με το πιο ακριβό και λιγότερο χρησιμοποιούμενο είδος Cinnamomum verum ή πιο κοινά κανέλα Κεϋλάνης, που αναφέρεται και ως αληθινή κανέλα (true cinnamon). Η ευρωπαϊκή ένωση έχει θέσει σε συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων ανώτατο όριο για την συγκέντρωση κουμαρίνης με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1334/2008. Έχει καταγραφεί, βέβαια κουμαρίνη και σε άλλα βότανα και μπαχαρικά όπως το τσάι, το χαμομήλι, το μαχλέπι, το φασόλι Tonka και η φυσική βανίλια. Σε μικρή ποσότητα η κουμαρίνη βρίσκεται και σε πολλούς βρώσιμους καρπούς όπως φράουλες, μαύρες σταφίδες, βερίκοκα και κεράσια.

Ποιες είναι οι διαφορές κανέλας Κεϋλάνης και cassia;

Cassia ή αλλιώς κινέζικη κανέλα, καλλιεργείται κυρίως στην Κίνα και την Ινδονησία. Αναπτύσσεται σε τροπικά κλίματα σε όλο τον κόσμο. Η κανέλα Κεϋλάνης, είναι γνωστή και ως «αληθινή κανέλα» αλλά δεν είναι η πιο συνηθισμένη μορφή που βρίσκουμε στο εμπόριο. Καλλιεργείται κυρίως στη Σρι Λάνκα, η οποία παλαιότερα λεγόταν Κεϋλάνη.

Η γεύση: Η cassia θεωρείται πιο πικάντικη στη γεύση ενώ η κανέλα Κεϋλάνης είναι πιο ελαφριά με ήπιο άρωμα, πιο απαλή στην υφή και πιο γλυκιά, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε αιθέρια έλαια. Οι σεφ προτιμούν συχνά την Κασία σε αλμυρά πιάτα όπως τα κρέατα και τις σούπες ενώ την γλυκιά, ηπιότερη Κεϋλάνης σε επιδόρπια.
Ο φλοιός: Οι ράβδοι της cassia έχουν ένα μόνο στρώμα από παχύ φλοιό, ο οποίος είναι πιο ανοιχτόχρωμος, πιο σκληρός και σπάει πιο δύσκολα. Αντίθετα, τα ραβδιά της κανέλας Κεϋλάνης έχουν αρκετά στρώματα λεπτού φλοιού, ο οποίος είναι πιο σκούρος, πιο μαλακός και σπάει ευκολότερα.
Η τιμή: Η cassia έχει χαμηλότερη τιμή και αυτός είναι ο λόγος που στο εμπόριο τα προϊόντα με την ονομασία «κανέλα», περιέχουν αυτό το είδος. Αντιθέτως η τιμή της Κεϋλάνης είναι πιο υψηλή και είναι συνεπώς πιο δυσεύρετη στην αγορά και με μικρότερη συχνότητα κατανάλωσης.
Τα συστατικά: Η βασική διαφορά ανάμεσα στα δύο είδη κανέλας, βρίσκεται στην ποσότητα κουμαρίνης που περιέχουν. Υπάρχουν κάποιες ανησυχίες για την κανέλα της Κασίας. Σε αυτή την ποικιλία, η κουμαρίνη περιέχεται στο 1%, ενώ στης Κεϋλάνης μόλις 0,004%.

Γιατί και πότε η κουμαρίνη θεωρείται επικίνδυνη για την δημόσια υγεία;

Η κουμαρίνη είναι μέτρια τοξική για το ήπαρ και τα νεφρά, με μέση θανατηφόρα δόση (LD ₅₀ ) 293 mg / kg. Το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Αξιολόγησης Κινδύνων έχει καθιερώσει μια ανεκτή ημερήσια πρόσληψη (TDI) 0,1 mg κουμαρίνης ανά kg σωματικού βάρους, αλλά επίσης συμβουλεύει ότι η υψηλότερη πρόσληψη για μικρό χρονικό διάστημα δεν είναι επικίνδυνη. Οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί υγείας έχουν προειδοποιήσει να μην καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες φλοιού cassia, ένα από τα κύρια είδη κανέλας, λόγω της περιεκτικότητάς του σε κουμαρίνη. Σύμφωνα με το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Αξιολόγησης Κινδύνων (BFR), 1 kg σκόνης κανέλας (cassia) περιέχει περίπου 2,1 έως 4,4 g κουμαρίνης. Έτσι ένα κιλό σκόνης cassia ισούται 362,29 κουταλάκια. Έτσι ένα κουταλάκι του γλυκού σκόνη cassia περιέχει επομένως 5,8 έως 12,1 mg κουμαρίνης, η οποία μπορεί να είναι πάνω από την ανεκτή ημερήσια τιμή πρόσληψης για τα παιδιά. Ωστόσο, το BFR προειδοποιεί μόνο για την υψηλή ημερήσια πρόσληψη κανέλας που περιέχουν κουμαρίνη. Η έκθεσή του αναφέρει συγκεκριμένα ότι η κανέλα της Κεϋλάνης ( Cinnamomum verum ) δεν περιέχει «σχεδόν καθόλου» κουμαρίνη.

Ο ευρωπαϊκός κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1334/2008 περιγράφει τα ακόλουθα ανώτατα όρια για την κουμαρίνη: 50 mg / kg σε παραδοσιακά και / ή εποχιακά είδη αρτοποιίας που περιέχουν αναφορά στην κανέλα στην επισήμανση, 20 mg / kg στα δημητριακά πρωινού συμπεριλαμβανομένου του μούσλι, 15 mg / kg σε εκλεκτά είδη αρτοποιίας, με εξαίρεση τα παραδοσιακά και / ή εποχιακά είδη αρτοποιίας που περιέχουν αναφορά στην κανέλα στην επισήμανση, και 5 mg / kg σε επιδόρπια.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα των Nicolai Z. Ballin και Ann T. Sørensen, από την Υπηρεσία Κτηνιατρικής και Τροφίμων της Δανίας, με τίτλο ‘’Coumarin content in cinnamon containing food products on the Danish market’’ δημοσιεύτηκε το 2013 στο επιστημονικό περιοδικό Food Control, περιλάμβανε την λήψη από την αγορά 74 δειγμάτων προϊόντων με κανέλα και ποσοτικό προσδιορισμό κουμαρίνης με UPLC-PDA. Η μελέτη έδειξε ότι τα εκλεκτά είδη αρτοποιίας που αναλύθηκαν υπερέβαιναν το όριο της ΕΕ για κουμαρίνη σχεδόν στο 50% των περιπτώσεων. Οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα πως μια πιθανή εξήγηση για αυτήν την υπέρβαση είναι ότι οι επιχειρήσεις τροφίμων που χρησιμοποιούν την κανέλα ως συστατικό δεν γνωρίζουν τις διαφορές μεταξύ των ειδών κανέλλας και την συνεισφορά τους στην παρουσία κουμαρίνης στα προϊόντα τους, ενώ πιθανότατα δεν γνωρίζουν τα κανονιστικά όρια της ΕΕ για την κουμαρίνη και πώς να συμμορφωθούν με τον κανονισμό της ΕΕ. Οι ερευνητές προχώρησαν στην δημοσίευση ενός πρακτικού οδηγού για τις επιχειρήσεις τροφίμων. Ακολουθεί ο οδηγός που αποτυπώνει την μέγιστη θεωρητική συγκέντρωση της cassia που μπορεί να προστεθεί σε προϊόντα διατροφής χωρίς να γίνει υπέρβαση των ορίων που έχει θεσπίσει η ΕΕ για την κουμαρίνη σε ποσοστό 99%.

Πρακτικός οδηγός που δείχνει τη θεωρητική ποσότητα αλεσμένης κασσίας που μπορεί να προστεθεί σε προϊόντα διατροφής, χωρίς να υπερβεί τα όρια της ΕΕ για την κουμαρίνη.

Κατηγορία Τροφίμων	Θεωρητική ποσότητα αλεσμένης κασσίας (g/kg food)	Όρια της ΕΕ για την περιεκτικότητα σε κουμαρίνη (mg / kg)
Παραδοσιακά ή εποχικά προϊόντα αρτοποιίας	7.94	50
Δημητριακά πρωινού / μούσλι	3.17	20
Εκλεκτά είδη αρτοποιίας	2.38	15
Επιδόρπια	0.79	5

Για να δείτε όλη την μελέτη πατήστε ΕΔΩ

Δείτε επίσης:

Ήρθε ο καφές… σε φακελάκι του τσαγιού

Η Ευρώπη μειώνει τη ζάχαρη σε αναψυκτικά, παγωμένο τσάι και έτοιμα ποτά

Η αγορά για τα εναλλακτικά τρόφιμα θα φτάσει τα 290 δισ. δολάρια έως το 2035

Καύσωνας: Ποια τρόφιμα ενυδατώνουν, πως μπορούμε να παραμείνουμε δροσεροί τη μέρα και τη νύχτα.

Εφευρέθηκε συσκευή που “κλειδώνει”το στόμα.

Σκόπελος: Κατάπιε γυαλί πίνοντας καφέ

Τελικά πρέπει να τηγανίζουμε με ελαιόλαδο; ή μήπως όχι;

McDonald’s: αυξάνει τους μισθούς για να βρει υπαλλήλους

ΕΦΕΤ: Ανάκληση ΜΠΙΣΚΟΤΑ κανέλας ΑΛΛΑΤΙΝΗ λόγω κουμαρίνης

Βόειο κρέας: Χαμηλά τα επίπεδα μόλυνσης από Campylobacter, Salmonella και STEC

Έρευνα: Τελικά η σοκολάτα γάλακτος αδυνατίζει!

Η Dole ανακαλεί βατόμουρα και μύρτιλλα λόγω Cyclospora.

Παγωτό: η επιτυχία της βιομηχανικής παραγωγής κρίνεται στην λεπτομέρεια

Εκατοντάδες κρούσματα σαλμονέλωσης από πουλερικά στις ΗΠΑ

Υποχρέωση αναλυτικής ετικέτας στα αλκοολούχα ποτά. Αλλάζει ο Καν 1169/2011

Ο FAO προειδοποιεί για δηλητηριάσεις από ψάρι γλυκού νερού