Τι είναι το άλειμμα Vegemite; Και γιατί ο Ομπάμα το χαρακτήρισε φριχτό;

Αν ρωτήσετε αρκετούς Αυστραλούς, και ζητήσετε να σας ονομάσουν ένα αυστραλιανό φαγητό, σίγουρα θα ακούσετε και το Vegemite σχεδόν αμέσως. Το παχύ, σκοτεινό άλειμμα συγκεντρώνει έντονες αντιδράσεις από σχεδόν όλους όσοι το δοκιμάζουν – τόσο θετικές όσο και αρνητικές . Αλλά παρά την εκτεταμένη φήμη του, πολλοί άνθρωποι εκτός Αυστραλίας δεν έχουν ιδέα τι είναι αυτό στην πραγματικότητα.

Πριν εμφανιστεί το Vegemite, υπήρχε το Marmite, το μοναδικό άλειμμα για σάντουιτς για το οποίο έχει επιβληθεί πλαφόν, 2 βάζα ανά πελάτη! 

Τα βάζα με την παχιά, σκοτεινή πάστα Marmite, γοήτευσαν στους Βρετανικούς ουρανίσκους και όταν σχετική έρευνα έριξε περισσότερο φως στη διατροφική της αξία, αρκετά χρόνια αργότερα, η δημοτικότητα του Marmite εξερράγη.

Όταν παρουσιάστηκε έλλειψη του προϊόντος, ο Αυστραλός επιχειρηματίας Fred Walker ανέθεσε στον χημικό Cyril Callister να καλύψει το κενό του Marmite στην αγορά. Ο επιστήμονας πέρασε μήνες στο εργαστήριο μετατρέποντας τη μαγιά μπύρας σε μια νόστιμη και θρεπτική εναλλακτική λύση του Marmite για την Fred Walker Company (αργότερα Kraft Food Company ). Το 1923, πέντε χρόνια μετά το τέλος του πολέμου, έκανε το ντεμπούτο του στον κόσμο με το «Pure Vegetable Extract».

Για να αυξήσει τη δημοσιότητα για το προϊόν, ο Walker πραγματοποίησε έναν διαγωνισμό όπου το κοινό θα μπορούσε  να προτείνει πιθανά ονόματα για το spread και ο νικητής θα επιλεγόταν στα τυφλά, με κλήρωση. Το όνομα Vegemite ήταν το τυχερό όνομα που έβγαλε η κλήρωση – τουλάχιστον για λίγο.

Μέχρι τη στιγμή που το Vegemite έφτασε στην αγορά, το Marmite είχε ήδη επιστρέψει στην Αυστραλία και ήταν και πάλι η προτιμώμενη μάρκα της χώρας . Ο επίμονος Walker προσπάθησε να ανανεώσει το ενδιαφέρον για το προϊόν του το 1928, δίνοντάς του ένα νέο όνομα και ένα σλόγκαν που θα αναφέρονταν στον ανταγωνισμό μεταξύ των δύο spreads. Οι ανανεωμένες ετικέτες έγραφαν “Parwill”, με το σλόγκαν “If Marmite, Parwill!” Το τρομερό λογοπαίγνιο δεν οδήγησε στις πωλήσεις που ήλπιζε η εταιρεία, και το αρχικό όνομα επανήλθε σύντομα.

Το επόμενο διαφημιστικό στοίχημα του Walker όμως απέδωσε καρπούς. Την εποχή που το Vegemite πήρε το όνομά του, ο Walker εξασφάλισε τα δικαιώματα πώλησης του επεξεργασμένου τυριού Kraft στην Αυστραλία. Κυκλοφόρησε στο εμπόριο το τυρί μαζί με το Vegemite, χαρίζοντας δωρεάν βάζα με το προϊόν του με κάθε προϊόν Kraft ως μέρος μιας προσφοράς. Η τακτική λειτούργησε – οι πωλήσεις Vegemite ήταν σύντομα σε άνοδο και η εταιρεία πωλήθηκε επίσημα στην Kraft το 1935. Όπως και στο Marmite, η ιδιότητα του Vegemite ως προϊόν υγιεινής διατροφής, βοήθησε να γίνει ένα βασικό είδος στα ράφια των καταστημάτων. Το 1939, εγκρίθηκε επίσημα από τον Βρετανικό Ιατρικό Σύλλογο ως υγιής πηγή βιταμινών και θρεπτικών συστατικών.

Το Marmite εξαφανίστηκε ξανά από την Αυστραλία όταν ξέσπασε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, οπότε το Vegemite κυκλοφόρησε και σε μερίδες για τους στρατιώτες. Η μάρκα υιοθέτησε ακόμη και το σλόγκαν του πολέμου, «Vegemite: Διατηρώντας τους μαχόμενους άνδρες σε φόρμα για μάχη». Το spread ήταν από τότε σύμβολο της αυστραλιανής υπερηφάνειας.

Αλλά παρά το γεγονός ότι συνδέθηκε για πάντα με την Αυστραλία, το Vegemite ήταν ουσιαστικά αμερικανικής ιδιοκτησίας ως μέρος της Kraft Foods (και αργότερα της Mondelez International) από το 1935 έως το 2017. To 2017 η αυστραλιανή εταιρεία γαλακτοκομικών προϊόντων Bega αγόρασε to brand από τη Mondelez. Το αγαπημένο καφέ άλειμμα είχε επιστρέψει τελικά στο μέρος που φαινόταν να το εκτιμά πραγματικά.

Υπολογίζεται ότι εννέα στα 10 νοικοκυριά στην Αυστραλία έχουν ένα βάζο Vegemite στο ντουλάπι. Σε ένα ταξίδι του στην Αυστραλία το 2011, ο τότε Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, το χαρακτήρισε «φρικτό». Το προϊόν έχει χρησιμοποιηθεί ακόμα και για φάρσες στην τηλεόραση.

Οι άνθρωποι δεν έχουν προδιάθεση να τους αρέσουν ορισμένα τρόφιμα και συνηθίζουν να τα καταναλώνουν μόνο μετά από χρόνια έκθεσης σε αυτά. Έτσι, ενώ κάποιος που μεγάλωσε σε ένα σπίτι εφοδιασμένο με Vegemite (π.χ. ο μέσος Αυστραλός ) μπορεί να λαχταρά το άλειμμα αυτό, ένας ενήλικας που το δοκιμάζει για πρώτη φορά είναι πιο πιθανό να μην αντιδράσει θετικά στη γεύση του. Εξαιτίας αυτού, περίπου το 98% του συνόλου των παραγόμενων Vegemite μένει στην Αυστραλία, με περίπου 2% να βρίσκει το δρόμο του στο εξωτερικό.

Η φόρμουλα του Vegemite είναι ένα καλά κρυμμένο μυστικό. Οι κατασκευαστές του Vegemite δεν θα πουν τι ακριβώς υπάρχει στο προϊόν τους, αλλά ισχυρίζονται ότι η λίστα των συστατικών δεν έχει αλλάξει από την αρχική δημιουργία του Callister. Αν και δεν γνωρίζουμε τη λεπτομερή συνταγή για το Vegemite, έχουμε μια γενική ιδέα για τα κύρια συστατικά του. Εκτός από το εκχύλισμα ζύμης, το άλειμμα περιέχει αλάτι και είναι αρωματισμένο με εκχυλίσματα σέλινου και κρεμμυδιού.

Ο τυπικός αυστραλιανός τρόπος για να απολαύσετε το Vegemite είναι σε τοστ ή κράκερ. Μπορείτε να το απλώσετε σε ένα μόνο κομμάτι ψωμί ή να το απλώσετε ανάμεσα σε δύο φέτες για να φτιάξετε ένα σάντουιτς Vegemite – όπως στο γνωστό τραγούδι των Men at Work ” Down Under “. Η κατανάλωσή του με κάτι λιπαρό όπως βούτυρο, τυρί, αβοκάντο ή αυγά μπορεί να βοηθήσει και να κόψει την έντονη, ελαφρώς πικρή γεύση του.

Ό, τι κι αν κάνετε, φροντίστε να το απλώσετε σε ένα πολύ λεπτό στρώμα επάνω σε ό,τι επιλέξετε. Είναι σημαντικό να το καταναλώσετε σε μικρή ποσότητα, για να μη βγάλει πικρή γεύση. Οι Αυστραλοί γνωρίζουν καλά ότι μια τέτοια επιθετική γεύση , πρέπει να απολαμβάνεται με μέτρο.