Οι παρουσία αφλατοξινών σε ξηρούς καρπούς συνιστά μεγάλο κίνδυνο για την υγεία των καταναλωτών αλλά υπάρχουν τρόποι να προστατευτούμε
Οι ξηροί καρποί έχουν εξέχουσα θέση στη λίστα με τις πιο ωφέλιμες τροφές γι’ αυτό άλλωστε χαρακτηρίζονται και ως super foods. Μεταξύ άλλων συμβάλουν στην βελτίωση της υγείας της καρδιάς, καταπολεμούν τον διαβήτη, μειώνουν την κακή χοληστερίνη και έχουν αντιοξειδωτική δράση.
Σύμφωνα με επιστήμονες διατροφολόγους οι ξηροί καρποί συντελούν επίσης στην διατήρηση ενός υγιούς βάρους καθώς όσοι κάνουν δίαιτα έχουν καλύτερα αποτελέσματα στην απώλεια κιλών εάν συμπεριλάβουν αυτά τα super foods στην καθημερινή τους διατροφή, αφού έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν το αίσθημα της πείνας. Οι ξηροί καρποί περιέχουν Βιταμίνη Ε, φυτοστερόλες και φυτικές ίνες και γενικά είναι πηγές πρωτεϊνών, υγιών λιπών, βιταμινών και μετάλλων.
Το μεγάλο ΑΛΛΑ…
H πύλη ενημέρωσης των Ευρωπαίων καταναλωτών για την ασφάλεια Τροφίμων RASFF προειδοποιεί συχνά για ανακλήσεις και επικίνδυνους ξηρούς καρπούς στους οποίους ανιχνεύεται υψηλό επίπεδο αφλατοξινών, καθώς οι αρχές ασφάλειας τροφίμων έχουν ορίσει συγκεκριμένα ανώτατα επίπεδα για τις αφλατοξίνες.
Οι αφλατοξίνες είναι μυκοτοξίνες που παράγονται από δύο είδη Aspergillus, ένας μύκητας που βρίσκεται ειδικά σε περιοχές με ζεστά και υγρά κλίματα. Δεδομένου ότι οι αφλατοξίνες είναι γνωστό ότι είναι γονιδιοτοξικές και καρκινογόνες, η έκθεση μέσω των τροφίμων θα πρέπει να διατηρείται όσο το δυνατόν χαμηλότερη. Αφλατοξίνες μπορεί να εμφανιστούν σε τρόφιμα όπως αραχίδες, ξηροί καρποί, καλαμπόκι, ρύζι, σύκα και άλλα αποξηραμένα τρόφιμα, μπαχαρικά, ακατέργαστα φυτικά έλαια και κόκκους κακάο, ως αποτέλεσμα της μόλυνσης από μύκητες πριν και μετά τη συγκομιδή.
Το 2007 η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων EFSA δημοσίευσε γνωμοδότηση για τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα αφλατοξινών σε αμύγδαλα, φουντούκια και φιστίκια. Τα ανώτατα όρια της ΕΕ για τα μεταποιημένα αμύγδαλα, φουντούκια και φιστίκια είναι επί του παρόντος 4 µg/kg ολικών αφλατοξινών και 2 μg/kg για την Αφλατοξίνη Β1.
Η χρόνια έκθεση σε αφλατοξίνες μπορεί να οδηγήσει σε ηπατική βλάβη ή καρκίνο του ήπατος, ειδικά σε άτομα με προϋπάρχουσες παθήσεις όπως η λοίμωξη από ηπατίτιδα Β. Η αναπνοή στα σπόρια του μύκητα του ασπεργίλλου μπορεί επίσης να προκαλέσει ερεθισμό ή βλάβη στους πνεύμονες, και πάλι, ειδικά σε άτομα με προϋπάρχουσα πνευμονική νόσο, όπως η φυματίωση ή η ΧΑΠ. Επιπλέον η κατανάλωση αφλατοξινών μπορεί να προκαλέσει δηλητηρίαση που λέγεται αφλατοξίνωση, με εμετό και κοιλιακό άλγος.
Πως μπορείτε να καταλάβετε την παρουσία αφλατοξινών σε ξηρούς καρπούς
Η αφλατοξίνη είναι αδύνατο να γίνει αντιληπτή μετά την κατανάλωση αφού δεν επηρεάζει τη γεύση αλλά μπορεί να εντοπιστεί και με γυμνό μάτι καθώς πρόκειται για μία γκριζοπράσινη ή κιτρινοπράσινη μούχλα που αναπτύσσεται πάνω στον ξηρό καρπό είτε στη συγκομιδή είτε κατά την αποθήκευση ή την λιανική πώληση. Επειδή τα μουχλιασμένα, αποχρωματισμένα μέρη στους ξηρούς καρπούς μπορεί να είναι ένδειξη παρουσίας αφλατοξινών, καλό θα είναι ο έλεγχος να γίνει πριν την αγορά στο κατάστημα λιανικής.
Γενικά τα φιστίκια βρίσκονται στην κορυφή της λίστας μολύνσεων από αφλατοξίνες αποτελώντας μία σημαντική ανησυχία. Διαλέγετε ξηρούς καρπούς υψηλής ποιότητας και από πιστοποιημένο λιανοπωλητή και επίσης είναι προτιμότερο να φτιάχνετε μόνοι σας το φιστικοβούτυρο. Αποφύγετε την αποθήκευση ξηρών καρπών σε συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη αυτών των μυκοτοξινών, όπως η υγρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες.
Και για τα φιστίκια Αιγίνης υπάρχει μεγάλο περιθώριο μόλυνσης από αφλατοξίνη Β1. Φροντίστε να αγοράζετε φιστίκια Αιγίνης υψηλής ποιότητας που καλλιεργούνται σε καλές συνθήκες και είναι λιγότερο επιρρεπή σε μόλυνση. Και στα φιστίκια Αιγίνης οποιοσδήποτε αποχρωματισμός εξωτερικά ή εσωτερικά είναι στοιχείο που υποδηλώνει μόλυνση από αφλατοξίνες.
Ο ξηρός καρπός με τις λιγότερες πιθανότητες μόλυνσης από αφλατοξίνες είναι τα κάσιους. Αλλά δεν είναι και απίθανο. Και στα κάσιους πρέπει να ελέγχετε αποχρωματισμούς και αλλοίωση.
Και τα αποξηραμένα φρούτα μπορούν να φέρουν αυτές τις τοξίνες. Πιο ευπαθές θεωρείται το αποξηραμένο σύκο το οποίο χαρακτηρίζεται από υψηλή συχνότητα εμφάνισης αφλατοξινών και κυρίως σε προϊόντα όπου εξακολουθούν να εφαρμόζονται φυσικές μέθοδοι στεγνώματος στον ήλιο.
Συμπερασματικά η παρουσία αφλατοξινών στους ξηρούς καρπούς αποτελεί απειλή για την υγεία μας. Το καλό είναι, πως σπάνια θα φτάσουν στο πιάτο του καταναλωτή ξηροί καρποί με υψηλά επίπεδα αφλατοξινών, λόγω των αυστηρών ελέγχων που έχουν θεσπιστεί από την ΕΕ αλλά και να φτάσουν, είναι εύκολο να εντοπιστούν με γυμνό μάτι καθώς τα προϊόντα θα έχουν αλλοιωμένο χρώμα και πρέπει να απορριφθούν αμέσως.