Δημοσιεύθηκε στις αρχές Νοεμβρίου η Τεχνική έκθεση της EFSA σχετικά με την επισκόπηση των δραστηριοτήτων εκτίμησης επικινδυνότητας για τον τομέα της ασφάλειας των τροφίμων στις χώρες της «Ανατολικής Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας».
Η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας (ΕΠΓ) έχει σκοπό να εδραιώσει την ευημερία, τη σταθερότητα και την ασφάλεια όλων. Μέσω της ΕΠΓ, η ΕΕ προσφέρει στους γείτονές της μια προνομιακή σχέση, θεμελιωμένη στην αμοιβαία προσήλωση σε κοινές αξίες.
Η Ανατολική Εταιρική Σχέση (ΑΕΣ), που βασίζεται στην ΕΠΓ, δημιουργήθηκε για να «αναβαθμίσει» τις σχέσεις της ΕΕ με τους περισσότερους από τους ανατολικούς γείτονές της: Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Λευκορωσία, Γεωργία, Μολδαβία και Ουκρανία.
Η νέα τεχνική έκθεση, παρουσιάζει μια περίληψη του διαδικτυακού εργαστηρίου που πραγματοποιήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2020, με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης γειτονίας (ΕΠ-Ανατολή) και τις συνεισφορές πολλών διεθνών οργανισμών.
Στόχος του εργαστηρίου ήταν να παρουσιάσει την τρέχουσα κατάσταση της δραστηριότητας σχετικά με την εκτίμηση της επικινδυνότητας στις έξι χώρες της ΟΕ-Ανατολικής Ευρώπης, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν και να διερευνηθούν οι ευκαιρίες συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλους διεθνείς οργανισμούς.
Στην έκθεση παρέχεται περίληψη των παρουσιάσεων μαζί με τις σχετικές βασικές δραστηριότητες εκτίμησης κινδύνου σε κάθε χώρα. Περιλαμβάνονται επίσης οι συνεισφορές της EFSA και του ΠΟΥ.
Αρμενία
Η Αρμενία έχει δεσμευτεί να δημιουργήσει μια ικανότητα ανάλυσης επικινδυνότητας στην ασφάλεια των τροφίμων σύμφωνα με τα διεθνώς αποδεκτά διεθνή πρότυπα, τις βέλτιστες πρακτικές και τις αρχές.
Οι βασικές προκλήσεις για τον τομέα της ασφάλειας των τροφίμων είναι:
• Έλλειψη λογισμικού για την κατανάλωση τροφίμων και την αξιολόγηση της έκθεσης.
• Έλλειψη διατροφικών κατευθυντήριων γραμμών με βάση τα τρόφιμα στη χώρα.
• Περιορισμός κεφαλαίων για εθνική έρευνα κατανάλωσης τροφίμων και μελέτες συνολικής διατροφής σε όλη τη χώρα.
• Χαρακτηρισμός κινδύνου και καθιέρωση τιμών καθοδήγησης με βάση την υγεία.
Αζερμπαϊτζάν
Η Υπηρεσία Ασφάλειας Τροφίμων της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν (AFSA) είναι μια κεντρική εκτελεστική αρχή, η οποία εκπληρώνει τις ακόλουθες λειτουργίες: τη νομική ρύθμιση των προτύπων ασφάλειας των τροφίμων (προετοιμασία και υιοθέτηση κανόνων υγιεινής και προτύπων υγιεινής), τη διαχείριση κινδύνου και επικοινωνία, την επίσημη εγγραφή των τροφίμων και των υλικών συσκευασίας τους, την έκδοση πιστοποιητικών ασφάλειας τροφίμων σε εξαγόμενα προϊόντα διατροφής, τον κρατικό έλεγχο για την ασφάλεια των τροφίμων και την προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών σε όλα τα στάδια της αλυσίδας εφοδιασμού κ.λπ.
Επί του παρόντος, λόγω έλλειψης συστήματος ταυτοποίησης στα ζώα, υπάρχουν προβλήματα στην παρακολούθηση τόσο των ζώων όσο και των προϊόντων ζωικής προέλευσης, καθώς και των κτηνιατρικών φαρμάκων. Υπάρχει ανάγκη ανάπτυξης ενός συστήματος γρήγορης προειδοποίησης για ασθένειες των ζώων σε ολόκληρη τη χώρα.
Τα δεδομένα που συλλέγονται για τα παράσιτα δεν καλύπτουν ολόκληρη τη χώρα. Τα εθνικά δεδομένα καταναλωτών δεν συλλέγονται σύμφωνα με σύγχρονες μεθοδολογίες, δημιουργώντας δυσκολίες στην αξιολόγηση της έκθεσης. Υπάρχει επίσης ανάγκη για μεθοδολογική υποστήριξη για την ποσοτική εκτίμηση επικινδυνότητας.
Λευκορωσία
Από το 2010, το Επιστημονικό και Πρακτικό Κέντρο Υγιεινής (SPCH) της Λευκορωσίας, έχει αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές για την εκτίμηση επικινδυνότητας, τόσο σε εθνικό όσο και σε επίπεδο Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης. Το κέντρο έχει αξιολογήσει κινδύνους που σχετίζονται με την παρουσία νιτροζαμινών, πολυβρωμιωμένων ενώσεων, ωχρατοξίνης Α, αντιβιοτικών και τροφιμογενών παθογόνων μικροοργανισμών.
Οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα αρμόδια όργανα της Λευκορωσίας κατά τη διεξαγωγή αξιολόγησης επικινδυνότητας για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων και την ασφάλεια των τροφίμων είναι η έλλειψη ανθρώπινων πόρων, γνώσης, η ανάγκη εθνικής προσαρμογής της μεθοδολογίας και η ψηφιοποίηση των διαδικασιών συλλογής και ανάλυσης δεδομένων.
Γεωργία
Οι δραστηριότητες αξιολόγησης επικινδυνότητας ασφάλειας τροφίμων στη Γεωργία, επικεντρώθηκαν κυρίως στην αξιολόγηση χημικών και μικροβιολογικών κινδύνων σε διαφορετικά υποστρώματα, και σε αναδυόμενους κινδύνους και οδούς κινδύνου που συνδέονται με τροφιμογενείς και ζωονοσογόνους μολυσματικούς παράγοντες. Γίνονται επίσης προσπάθειες, που στοχεύουν στην αξιολόγηση των κινδύνων για τη δημόσια υγεία που σχετίζονται με την παρουσία τρανς λιπαρών οξέων, ακρυλαμιδίου, φοινικέλαιου, μολύβδου και υπολειμμάτων αντιβιοτικών στα τρόφιμα.
Οι δραστηριότητες αξιολόγησης μικροβιολογικού κινδύνου (MRA) , στοχεύουν κυρίως στη διερεύνηση της εμφάνισης Salmonella, Listeria monocytogenes, Campylobacter και Brucella spp. σε διάφορα προϊόντα διατροφής. Τα τελευταία 2 χρόνια, η έρευνα επεκτείνεται για να αξιολογήσει τις οδούς κινδύνου που διέπουν τη συνεχιζόμενη εμφάνιση ανθεκτικών στη φθοριοκινολόνη στελεχών του Campylobacter στα πουλερικά. Άλλες ερευνητικές μελέτες έχουν προσανατολιστεί στους κινδύνους για τη δημόσια υγεία που συνδέονται με τη μικροβιακή μόλυνση του πόσιμου νερού και την παρουσία γονιδίων μικροβιακής αντοχής (ARGs) σε ύδατα που σχετίζονται με δραστηριότητες αναψυχής στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας της Γεωργίας, χρησιμοποιώντας προσεγγίσεις One Health.
Μολδαβία
Η Εθνική Υπηρεσία Ασφάλειας Τροφίμων της Μολδαβίας (ANSA) είναι μια αρχή που υπάγεται στην κυβέρνηση, αποστολή της οποίας είναι να διασφαλίζει την εφαρμογή των κρατικών πολιτικών σε τομείς που στοχεύουν στη διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων και της ποιότητας των τροφίμων, την παραγωγή αλκοόλ, τη διατήρηση ενός συστήματος δημόσιων μέτρων για τη διασφάλιση της υγείας των ζώων και της φυτοπροστασίας, της αβλαβούς τροφής και τις πρώτες ύλες, καθώς και την προστασία των καταναλωτών.
Ο γενικός στόχος της ANSA, είναι να επιτύχει υψηλό επίπεδο ασφάλειας των τροφίμων σε όλη την τροφική αλυσίδα, από την παραγωγή πρώτων υλών έως τη διανομή τροφίμων στον καταναλωτή.
Η πιο σημαντική πρόκληση σε αυτόν τον τομέα για τη Μολδαβία, είναι η διενέργεια των απαραίτητων ελέγχων και εργαστηριακών δοκιμών με βάση διαπιστευμένες και επικυρωμένες μεθόδους (που είναι δαπανηρές στη συντήρηση). Επίσης, ένα ακόμα θέμα αποτελούν τα σχέδια παρακολούθησης καταλοίπων που σχετίζονται με τα ανώτατα όρια καταλοίπων (MRL) και η σχέση τους με τη νομοθεσία των χωρών εξαγωγής. Η συλλογή επιστημονικών δεδομένων είναι μια συνεχής διαδικασία και χρειάζεται περαιτέρω συντονισμό.
Ουκρανία
Για την επίτευξη του στόχου της αναβάθμισης της δραστηριότητας εκτίμησης επικινδυνότητας, η Κρατική Υπηρεσία της Ουκρανίας για την ασφάλεια των τροφίμων και την προστασία των καταναλωτών – SSUFSCP (που αποτελεί και το σημείο επαφής με την EFSA), πρόκειται να επικεντρωθεί στα εξής: την ανάπτυξη και εφαρμογή κανονιστικών εγγράφων, την επέκταση της εταιρικής σχέσης και συνεργασίας με άλλες χώρες, τα εκπαιδευτικά και επιστημονικά ιδρύματα, σε μια αναπτυξιακή βάση δεδομένων εμπειρογνωμόνων, την οργάνωση πρακτικής άσκησης για εκπαίδευση νέων επαγγελματιών για μελλοντική συνεργασία, κυρίως για εκπαίδευση ειδικών της εκτίμησης επικινδυνότητας και για δραστηριότητες ευαισθητοποίησης σχετικά με αυτό.
Φαίνεται πως πολλές βασικές προτεραιότητες είναι κοινές μεταξύ αυτών των χωρών – που σχετίζονται επίσης με την ΕΕ – λόγω της γεωγραφικής τους εγγύτητας και της ομοιότητάς τους σε θέματα ασφάλειας των τροφίμων. Επιπλέον, καθώς το εμπόριο μεταξύ αυτών των χωρών και της ΕΕ εντείνεται, και υπάρχει μια προσπάθεια για περαιτέρω εναρμόνιση των μεθοδολογιών μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της ΕΠΓ-Ανατολής.
Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση, μπορείτε να επισκεφθείτε τον παρακάτω σύνδεσμο:https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.2903/sp.efsa.2021.e191101
Ακολουθήστε το Cibum 
