Ο FDA ανακοίνωσε πως πλέον τα τρανς λιπαρά δεν αναγνωρίζονται ως ασφαλή για κατανάλωση, GRAS. Τι ισχύει στην Ευρώπη.
Πρόσφατα, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ, FDA, εξέδωσε έναν άμεσο τελικό κανόνα για την ολοκλήρωση διοικητικών ενεργειών- που αντικατοπτρίζουν τον τελικό προσδιορισμό του Ιουνίου 2015 του οργανισμού για τα μερικώς υδρογονωμένα έλαια (PHO) – των οποίων πλέον η χρήση δεν αναγνωρίζεται πλέον ως ασφαλής (GRAS).
Τα υδρογονωμένα έλαια ή αλλιώς υδρογονωμένα λίπη υπάρχουν σε 2 μορφές: μερικώς ή πλήρως υδρογονωμένα. Ως επί τω πλείστω, χρησιμοποιούνται για τη συντήρηση των τροφίμων και της αύξησης της διάρκειας ζωής τους, ενώ τα μερικώς υδρογονωμένα έλαια είναι γνωστό πως περιέχουν τρανς λιπαρά που μπορεί να αυξήσουν τη χοληστερόλη και να θέσουν την υγεία σε κίνδυνο με πολλούς τρόπους.
Σχετική έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα τρανς λιπαρά αναφέρονται αποτελέσματα μελετών που κάνουν λόγο για αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακού νοσήματος (περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο μακροπρόθεσμο παράγοντα), υπογονιμότητας, ενδομητρίωσης, χολολιθίασης, νόσου του Alzheimer, διαβήτη, παχυσαρκίας και ορισμένων καρκίνων από την ευρεία κατανάλωσή τους.
Η απόφαση αυτή για τη μη αναγνώρισή τους ως GRAS αφορά στις τεχνητές πηγές τρανς λιπαρών και διευκρινίζεται ότι τα τρανς λιπαρά δεν θα αφαιρεθούν εντελώς από τα τρόφιμα που θεωρούνται ασφαλή για κατανάλωση, αφού περιέχονται φυσικά στο κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα και σε άλλα βρώσιμα έλαια σε μικρότερες ποσότητες.
Σύμφωνα με περισσότερες λεπτομέρειες που παρέχει το ειδησεογραφικό μέσο, Food Safety News, ο FDA:
- Αναθεωρεί τους κανονισμούς ώστε να μην περιλαμβάνει πλέον τα PHO ως προαιρετικό συστατικό στα πρότυπα ταυτότητας για το φυστικοβούτυρο και τον τόνο σε κονσέρβα.
- Αναθεωρεί τους κανονισμούς επιβεβαίωσης του FDA, GRAS, ώστε να μην περιλαμβάνει πλέον μερικώς υδρογονωμένες μορφές ελαίων μενχαδέν και κραμβέλαιου.
- Ανακαλεί τον κανονισμό για το μερικώς υδρογονωμένο ιχθυέλαιο ως έμμεση τροφική ουσία
- Ανακαλεί την άδεια πριν από το 1958 για χρήση PHO σε μαργαρίνη, λίπος, ψωμί, ψωμάκια και ψωμάκια, η οποία είχε πραγματοποιηθεί πριν από τη θέσπιση της τροποποίησης των πρόσθετων τροφίμων του ίδιου έτους.
Στον τελικό προσδιορισμό του 2015, ο FDA ανέφερε ότι υπήρχαν παρωχημένες αναφορές σε PHO σε κανονισμούς τους οποίους ο οργανισμός θα εξετάσει ξεχωριστά.
Αναφορικά με την κατάργηση των PHO από την τροφική αλυσίδα, ο FDA καθόρισε την 1η Ιανουαρίου 2021, ως καταληκτική ημερομηνία συμμόρφωσης για τους κατασκευαστές τροφίμων, προκειμένου να πραγματοποιήσουν τις ανάλογες τροποποιήσεις στα τρόφιμα.
Αν και τα δεν θεωρούνται GRAS για ανθρώπινη κατανάλωση από το 2015, η πρόσθετη αναθεώρηση αφορά στην έκδοση ενός επιμέρους προτεινόμενου κανονισμού στο Ομοσπονδιακό Μητρώο. Επιπλέον, ο FDA αναμένει αρκετά αρνητικά σχόλια στην περίοδο κατάθεσης σχολιασμού που έχει τεθε έως 75 ημέρες μετά τη δημοσίευση στο μητρώο.
Η ισχύουσα νομοθεσία για τα τρανς λιπαρά στην Ευρώπη
Εν τω μεταξύ στην Ευρώπη, αν και αναγνωρίζεται η στάση των ΗΠΑ και μελέτες που καταδεικνύουν τους κινδύνους από τα τρανς λιπαρά, προτείνεται η μείωσή τους και η αντικατάσταση με άλλα έλαια, ωστόσο δεν έχει υπάρξει κάποια εναρμονισμένη προσέγγιση για όλα τα κράτη μέλη, σύμφωνα με έκθεση του Κοινοβουλίου.
Στην Ελλάδα, όπως και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, το θέμα των τρανς λιπαρών δεν έχει γίνει ευρέως γνωστό και πολύς κόσμος αγνοεί ακόμα και την ύπαρξή τους. Μάλιστα, έκθεση του ΕΦΕΤ που πραγματοποιήθηκε το 2015 σε περίπου 2.000 άτομα έδειξε ότι μόνο ένας στους τρεις Έλληνες είχε ακούσει ή είχε διαβάσει για τα τρανς λιπαρά, αν και στην Ελλάδα δεν καταναλώνονται κατά μέσο όρο τόσα πολλά τρανς λιπαρά, ούτως ώστε να θεωρούνται επικίνδυνα.
Τα ευρωπαϊκά δεδομένα από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 αποδεικνύουν ότι η μέση πρόσληψη transλιπαρών οξέων από όλες τις πηγές ανά χώρα κυμαινόταν από 0,5 έως 2,1 % της ημερήσιας ενεργειακής
πρόσληψης για τους άνδρες και από 0,8 έως 1,8 % της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης για τις
γυναίκες.
Τα περισσότερα τρόφιμα περιέχουν λιγότερο από 2 γραμμάρια τρανς λιπαρά οξέα ανά 100 γραμμάρια λίπους (το
κατώτερο όριο που ορίζεται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη σχετική νομοθεσία). Επιπλέον, σύμφωνα με έκθεση της Κομισιόν, το 77% των τροφίμων περιέχουν κάτω από 0,5 γραμμάρια τρανς λιπαρά ανά 100 γραμμάρια.
Ακολουθήστε το Cibum 
