Τι έδειξε η μελέτη του Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Αξιολόγησης Κινδύνων της Γερμανίας
Το 1801 ένας Ισπανός, ο Andres Manuel del Rio, καθηγητής Ορυκτολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πόλης του Μεξικού, εντυπωσιάστηκε από ένα δείγμα ορυκτού που έφθασε στα χέρια του γιατί τα άλατά του είχαν το καθένα και κάποιο διαφορετικό ζωηρό χρώμα. Ηξερε κι αυτός μάλλον τα ελληνικά του, διότι το ονόμασε Panchromium και μετά, επειδή με τη θέρμανση όλα γίνονταν κόκκινα, Erythronium. Εστειλε δείγμα και περιγραφή στην Ευρώπη. Οι περιγραφές στο χαρτί χάθηκαν σε ένα ναυάγιο, τα δείγματα όμως διασώθηκαν και από τη Γαλλία τού είπαν ότι δεν ήταν κάτι άλλο από το γνωστό ήδη χρώμιο.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ανακαλείται ψωμί μετά από καταγγελία καταναλωτή
Τριάντα χρόνια αργότερα ο σουηδός χημικός Selfstroem ασχολήθηκε με το πρόβλημα που παρουσίαζε ο χυτοσίδηρος άλλοτε να είναι πολύ σκληρός και ανθεκτικός και άλλοτε πολύ εύθρυπτος. Βρήκε λοιπόν ότι αυτό οφειλόταν σε ένα νέο στοιχείο που ο διάσημος δάσκαλός του Jacob Berzelius ονόμασε βανάδιο. Από την ανάλογη με τη δική μας Αφροδίτη, πανέμορφη θεά της σκανδιναβικής μυθολογίας Vanadis (= Δέσποινα των όμορφων ανθρώπων).
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Κατασχέθηκαν 100 κιλά συσκευασμένες σοκολάτες
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Τι να προσέχετε όταν αγοράζετε και αποθηκεύετε τα παντζάρια
Το βανάδιο είναι ένα υπόλευκο έως γκρίζο στοιχείο που εμφανίζεται συνήθως στο φλοιό της γης σε συνδυασμό με οξυγόνο, νάτριο, θείο ή χλώριο. Λόγω της ποικιλομορφίας των ιδιοτήτων του, χρησιμοποιείται βιομηχανικά σε κράματα για υπεραγωγούς και ημιαγωγούς, στην παραγωγή κεραμικών, στην παραγωγή ενέργειας και ως καταλύτης.
Σε μεγάλες ποσότητες, όπως συμβαίνει στα εργοστάσια όπου γίνονται ηλεκτροσυγκολλήσεις, εμφανίζεται με τη μορφή πεντοξειδίου του βαναδίου, που είναι πιο δραστικό από το καθαρό στοιχείο και προκαλεί ερεθισμούς στο αναπνευστικό, πνευμονικό οίδημα και δηλητηρίαση. Ενισχύει την ανθεκτικότητα διαφόρων μετάλλων. Σε κράμα με αλουμίνιο και τιτάνιο χρησιμοποιείται για εξαρτήματα αεροπλάνων, ιδιαίτερα των κινητήρων και του σκελετού (το SR-71B, κατασκοπευτικό μεγάλων ταχυτήτων από το NASA’s Dryden Flight Research Center, πιάνει περισσότερα από 3.500 χιλιόμετρα την ώρα σε ύψη περίπου 28 χιλιομέτρων), σε πυρηνικούς αντιδραστήρες, διότι δεν απορροφά σε μεγάλες ποσότητες τα νετρόνια, ως καταλύτης στην παραγωγή θειικού οξέος και μηλεϊνικού ανυδρίτη (για πλαστικά, γλυκαντικές ουσίες, λιπαντικά κινητήρων, στιλβωτικά δαπέδων), για καθημερινά εργαλεία κοπής. Δίνει στο γυαλί πράσινη ή μπλε απόχρωση και με κατάλληλη επάλειψη εμποδίζει τις υπέρυθρες ακτίνες να το διαπεράσουν.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Έτσι θα σταματήσετε τη μαύρη μούχλα στο πλυντήριό σας
Το βανάδιο στα τρόφιμα
Το βανάδιο χρειάζεται για τον κυτταρικό μεταβολισμό και για τον σχηματισμό των οστών και των δοντιών. Παίζει ρόλο στην ανάπτυξη και στην αναπαραγωγή. Το βανάδιο έχει φανεί ότι έχει την ικανότητα να βελτιώνει την αξιοποίηση της ινσουλίνης, έχοντας βελτιωμένη ανοχή στη γλυκόζη.
Ποτά, λίπη, έλαια, φρέσκα φρούτα και λαχανικά περιέχουν χαμηλά επίπεδα βαναδίου, ενώ τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα θαλασσινά, κρέατα και γαλακτοκομικά προϊόντα περιέχουν υψηλότερες ποσότητες (0,005-0,03mg/kg).
Ορισμένα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένου του σπανακιού, μαϊντανός, τα μανιτάρια και τα στρείδια, περιέχουν σχετικά υψηλότερες ποσότητες βαναδίου (0,10mg/kg).
Το βανάδιο είναι παρόν σε ορισμένα πολυβιταμινούχα/μεταλλικά συμπληρώματα διατροφής σε επίπεδα περίπου 0,025mg/ημέρα.
Παρόλο που δεν έχουν βρεθεί συγκεκριμένα δεδομένα δημοσιευμένα, είναι πιθανό το βανάδιο να παρεμβαίνει στην αποθήκευση και το μεταβολισμό του σιδήρου, επειδή το απορροφούμενο βανάδιο συνδέεται με τη τρανσφερρίνη.
Πότε είναι τοξικό το βανάδιο;
Η συνιστώμενη ημερήσια δόση βαναδίου είναι 10-20 μικρογραμμάρια. Οι υψηλότερες δόσεις μπορούν να αποδειχτούν τοξικές. Τα άτομα που δεν πρέπει να λαμβάνουν βανάδιο είναι μεταξύ άλλων και οι γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν και άτομα που πάσχουν από κάποια νεφρική νόσο. Ορισμένες επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν περιλαμβάνουν τη νεφρική βλάβη, ηπατική βλάβη, μειωμένη γονιμότητα, γενετικές ανωμαλίες και άλλα.
Η μελέτη του Ομοσπονδιακό Ινστιτούτου Αξιολόγησης Κινδύνων της Γερμανίας BfR με το ακρωνύμιο «MEAL» που παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις μέσες ποσότητες ουσιών που προάγουν την υγεία αλλά και δυνητικά επιβλαβείς που περιέχονται κατά μέσο όρο στα περισσότερα στα τρόφιμα που καταναλώνονται συχνότερα στη Γερμανία, έδειξε ότι στα περισσότερα από τα 356 τρόφιμα που αναλύθηκαν, δεν βρέθηκε βανάδιο. Όμως κάποια είχαν και μάλιστα τα υψηλότερα επίπεδα βρέθηκαν σε τσίχλες, σκόνη κακάο και αποξηραμένα μπαχαρικά όπως δείχνει και ο παρακάτω πίνακας
Τρόφιμο Περιεκτικότητα mg/kg
1 Τσίχλες διάφορες 0.50
2 Σκόνη κακάο 0,47
3 Μπαχαρικά συμβατικά 0,43
4 Φύκια 0,14
5 Μαύρη σοκολάτα 0,14
6 Μύδια 0,11
7 Βότανα κουζίνας 0,08
8 Χυμός φρούτων 0,06
9 Σάλτσα σόγιας 0,05
10 Μπύρα συμβατική 0,03
Ακολουθήστε το Cibum 
