Το DNA-blockchain καθιστά αδύνατη την ανάμειξη ελαιολάδου με άλλες ποικιλίες ή άλλους τύπους φυτικών ελαίων χωρίς να αποκαλυφθεί
Η απάτη με το ελαιόλαδο έχει πάρει κατά καιρούς διάφορες μορφές. Το 2019, για παράδειγμα, η Europol κατέσχεσε 150 τόνους ηλιέλαιου, που προοριζόταν να πωληθεί ως έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Μια άλλη υπόθεση αφορούσε 47 μυλωνάδες, δύο εμφιαλωτές και εμπόρους που πουλούσαν λάδι με ψεύτικη ετικέτα Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (PGI) EVOO. Αυτά είναι μόνο ένα πολύ μικρό δείγμα της απάτης που λαμβάνει χώρα ανά τον κόσμο στον κλάδο του παρθένου ελαιόλαδου.
Ένα από τα κύρια κίνητρα για απάτη με το ελαιόλαδο είναι το μεγάλο χάσμα τιμών μεταξύ του EVOO και άλλων μη ελαιολάδων ή ακόμη και μεταξύ του EVOO και άλλων τύπων ελαιόλαδου. Λόγω της σχετικής σπανιότητάς του και της υψηλής τιμής παραγωγής/πώλησης, κατά καιρούς έχουν επιβληθεί πρόστιμα και ποινές, σε αδίστακτους επεξεργαστές για νοθεία των EVOO με μεγάλες ποσότητες φθηνότερων λαδιών.
Η τεχνολογία Blockchain έχει αρχίσει να κερδίζει τις εντυπώσεις και όχι μόνο, στη βιομηχανία ελαιολάδου, προσφέροντας τη δυνατότητα σε παραγωγούς, εμπόρους και καταναλωτές να παρακολουθούν την πλήρη πορεία του ελαιολάδου από τη στιγμή της παραγωγής σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού.
Η ανίχνευση της απάτης και η προστασία καταναλωτών και παραγωγών παραμένει ζητούμενο και αυτός είναι και ο στόχος της Ελληνικής εταιρείας BioCoS με έδρα τα Χανιά. Με όραμα την ανάδειξη του πλούτου της Ελλάδας και εργαλείο τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις στη βιοτεχνολογία, η BioCos, μετέτρεψε καινοτόμες ιδέες σε πρακτικές εφαρμογές στον Τομέα του Ελαιολάδου και κάπως έτσι γεννήθηκε η αναγνώριση των ποικιλιών ελιάς και η ανίχνευση νοθείας.
Η ομάδα ειδικών βιοτεχνολογίας και του blockchain στα Χανιά, χρησιμοποιεί το DNA ελαιολάδου για να δημιουργήσει έναν γενετικό γραμμωτό κώδικα που να προστατεύεται από απάτες για κάθε μπουκάλι. Με χρηματοδότηση από το ευρωπαϊκό έργο έρευνας και καινοτομίας S3FOOD, η νέα τεχνολογία έχει στόχο να ελαχιστοποιήσει την απάτη στο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο (EVOO) και να προστατεύει την αυθεντικότητα και την ιχνηλασιμότητα του.
Το καινοτόμο ψηφιακό εργαλείο αποτελεί ένα επιπλέον “όπλο” όχι μόνο στη μάχη των παραγωγών εναντίον των απομιμήσεων που πλήττουν την αξία των υψηλής αξίας προϊόντων τους, αλλά και για τους καταναλωτές καθώς θα αυξηθεί η εμπιστοσύνη τους στο λάδι EVOO ενώ θα μπορούν να είναι σίγουροι ότι η ποιότητα ανταποκρίνεται στην ετικέτα.
Ο Στέλιος Αρχοντάκης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της BioCoS, η οποία σύμφωνα με το foodingredientsfirst συνεργάζεται με τον τεχνολογικό συνεργάτη InTTrust για την ανάπτυξη του εργαλείου ιχνηλασιμότητας DNAblockchain κατά της απάτης. Η BioCoS ειδικεύεται στο σχεδιασμό βιοδεικτών EVOO και στην ανάλυση DNA τροφίμων, ενώ η InTTrust ειδικεύεται στην ανάλυση σήματος, ML/AI και blockchain. «Ο υψηλός κίνδυνος απάτης στη βιομηχανία ελαιολάδου σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την οικονομική αξία του προϊόντος, την κατακερματισμένη αλυσίδα εφοδιασμού και τη ρευστή φύση του. Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι η αξία ενός premium EVOO μπορεί να μειωθεί κατά 50%», δήλωσε ο κ. Αρχοντάκης.
Το BioCoS δημιουργεί προφίλ DNA για συγκεκριμένες ποικιλίες ελιάς που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή EVOO για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Ένας τύπος – η Κορωνέικη – αντιπροσωπεύει περίπου το 60% της ελληνικής παραγωγής EVOO. Μια έξυπνη πλατφόρμα επεξεργασίας δεδομένων χρησιμοποιεί δεδομένα DNA για να επαληθεύσει την ποικιλιακή αυθεντικότητα του EVOO. Στη συνέχεια, αυτές οι πληροφορίες ενσωματώνονται σε ένα σύστημα blockchain μαζί με άλλα δεδομένα, όπως τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, η τοποθεσία του ελαιώνα και η ποσότητα του EVOO που παράγεται.
Το DNAblockchain θα βελτιώσει σημαντικά τις τρέχουσες μεθόδους αναγνώρισης απάτης EVOO:
- Είναι αυτοματοποιημένο και δεν απαιτεί εξειδικευμένη παρέμβαση χρήστη,
- Η συσκευή είναι φορητή και εύχρηστη,
- Ελαχιστοποιεί την ανθρώπινη παρέμβαση και εξαλείφει τη χειραγώγηση δεδομένων και τα λάθη,
- Βελτιώνει τον σχετικό χρόνο και την εφοδιαστική,
- Είναι φιλικό προς το περιβάλλον,
- Τα αποτελέσματα είναι αξιόπιστα και αμετάβλητα, και
- Προωθεί τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού EVOO.
Ολόκληρη η ανιχνεύσιμη πληροφορία θα είναι διαθέσιμη στους καταναλωτές μέσω ενός κωδικού QR στη φιάλη EVOO.
«Το blockchain χρησιμοποιείται ήδη ευρέως στον τομέα του ελαιολάδου για την παρακολούθηση και τον εντοπισμό κάθε παρτίδας από τον κατασκευαστή λαδιού στον καταναλωτή. Ωστόσο, ο περιορισμός αυτής της προσέγγισης είναι ότι διασφαλίζει μόνο την ιχνηλασιμότητα του μπουκαλιού – όχι το περιεχόμενό του.»
«Το DNA-blockchain γεφυρώνει αυτό το χάσμα, καθιστώντας αδύνατη την ανάμειξη ελαιολάδου με άλλες ποικιλίες ή άλλους τύπους φυτικών ελαίων χωρίς να ανακαλυφθεί. Έτσι, εάν προσθέσετε 3-5% ελαιόλαδο από ελληνική ποικιλία σε ένα ιταλικό προϊόν, θα μπορείτε να το εντοπίσετε μέσω ανάλυσης DNA. Αυτό δίνει πλήρη διαφάνεια», λέει ο κ. Αρχοντάκης.
Εκτός από τα οφέλη για τις εμπορικές μάρκες και την ασφάλεια των τροφίμων, τα δεδομένα DNA μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία ενός «γεωγενετικού» χάρτη των ελαιοκαλλιεργητών που παράγουν EVOO. Ο Αρχοντάκης πιστεύει ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει ουσιαστικός πόρος για μελλοντικές προσπάθειες για τη βελτίωση της βιωσιμότητας της ελαιοκαλλιέργειας και τον μετριασμό των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής.
Ακολουθήστε το Cibum 
