Ποια είναι τα πιο μολυσμένα ψάρια σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Ευρώπης

Γενικά, τα μεγαλύτερα και μακρόβια ψάρια βρίσκονται ψηλότερα στην τροφική αλυσίδα και συσσωρεύουν περισσότερους ρύπους

Τα τελευταία χρόνια τα ψάρια στην Ευρώπη παρουσιάζουν αυξημένα επίπεδα ρύπων, κυρίως λόγω της συσσώρευσης βαρέων μετάλλων και τοξικών ουσιών. Αυτό οφείλεται στη θέση τους στην τροφική αλυσίδα και στις περιβαλλοντικές συνθήκες των υδάτων όπου ζουν.

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Καρκινογόνο τρόφιμο στην Ελληνική αγορά – Ειδοποίηση από την Ευρώπη

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Πως να “απεξαρτηθείτε” από πατατάκια, γαριδάκια, σοκολάτες και fast food – Πιλοτική μελέτη

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | McDonald’s: 50χρονος υπέστη εσωτερική αιμορραγία από κομμάτι πλαστικού σε burger

Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Water του mdpi ανέλυσε τις  ειδοποιήσεις του συστήματος ταχείας ειδοποίησης για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (RASFF) για τα θαλασσινά κατά την περίοδο 1996-2020 ανά κίνδυνο, έτος, προϊόν, χώρα κοινοποίησης, χώρα προέλευσης, τύπο κοινοποίησης, βάση κοινοποίησης, κατάσταση διανομής και δράση που έγινε. Το RASFF είναι μία πλατφόρμα ενημέρωσης που διασφαλίζει την ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών  (αποστολή, λήψη και απάντηση) σχετικά με τους κινδύνους στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (χημικά, βιολογικά, φυσικά και αλλεργιογόνα) μεταξύ των χωρών της ΕΕ.

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Γιαούρτι: Επιτήδειοι προσθέτουν (παράνομα) σκόνη – Έλληνες ερευνητές ανιχνεύουν τη νοθεία

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | «Σαν να με κρατούν υπό την απειλή όπλου» – Η σπάνια φοβία σε πολύ κοινό τρόφιμο που προκαλεί κρίσεις πανικού

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Σημαντικό: Εισάγεται νέα ετικέτα κινδύνου για δημοφιλές παιδικό γλύκισμα

Η μελέτη ασχολήθηκε με τις ειδοποιήσεις από το 1996 έως το 2020. Πιο συχνά αναφέρθηκαν οι γαρίδες 13%, ο τόνος 10%, ο ξιφίας 9,6%, ο σολομός 5,5%, τα μύδια 4,7% και ακολουθούν καλαμάρια, σκουμπρί, στρείδια και, μπακαλιάρος.

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ανάκληση δημοφιλούς αναψυκτικού λόγω πιθανής έκρηξης της γυάλινης φιάλης!

Οι κύριοι αναφερόμενοι κίνδυνοι ήταν παθογόνοι μικροοργανισμοί ( Listeria , Salmonella , Escherichia coli , Vibrio , νοροϊός, μεσόφιλα, Εντεροβακτηρίδια και ισταμίνη), βαρέα μέταλλα (υδράργυρος και κάδμιο), κτηνιατρικά προϊόντα, κατάσταση υγιεινής, παράσιτα ( Anisakis ) και πρόσθετα/αλλεργιογόνα (θειώδη). 

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Μοίρασαν μολυσμένα με λιστέρια ροφήματα σε οίκους ευγηρίας – 11 νεκροί

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ο “ύπουλος” κίνδυνος από αρωματικά χώρου και καθαριστικά – Ερευνητές μέτρησαν τα νανοσωματίδια που εισέρχονται στους πνεύμονες

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Γιατί πρέπει να μασάμε γαρύφαλλο μετά τα γεύματα;

Μόλυνση από βαρέα μέταλλα

Βαρέα μέταλλα είναι τα μέταλλα εκείνα που έχουν ειδικό βάρος μεγαλύτερο από αυτό του σιδήρου και είναι τοξικά ακόμη και σε χαμηλές συγκεντρώσεις.

Η συσσώρευση των βαρέων μετάλλων στα ψάρια πραγματοποιείται διά μέσου της τροφής ή των βραγχίων. Ερευνητικές εργασίες του ΕΚΘΕ στον ελληνικό χώρο αποκαλύπτουν ότι η συσσώρευση των πιο σημαντικών βαρέων μετάλλων στους ιστούς των ψαριών βρίσκονται σε κανονικά επίπεδα ανεξαρτήτως περιοχής και βιολογίας των ψαριών, συγκρίνοντας τις τιμές συσσώρεσης με άλλες περιοχές της Μεσογείου και κυρίως της Ανατολικής. Αντίθετα, ο διευθυντής του ελληνικού γραφείου της Greenpeace, κ. Στέλιος Ψωμάς, θεωρεί ότι η σύγκριση αυτή είναι χωρίς νόημα, δεδομένου ότι οι ουσίες αυτές βρίσκονται σε θαλάσσιους οργανισμούς και καταναλώνονται από όλους μας, «ανεξάρτητα αν έχουν αλιευθεί στο Αιγαίο ή στην Αδριατική.

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | «Πετάξτε τα φακελάκια…» – Αυστηρή προειδοποίηση γιατρού σε όσους πίνουν τσάι

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | «Στα κάγκελα» οι Ιταλοί ελαιοπαραγωγοί για τις εισαγωγές αμφιβόλου ποιότητας ελαιολάδου από την Τυνησία

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ο λόγος που τα μπαρ συνοδεύουν τα ποτά με αλατισμένα φιστίκια ή πατατάκια

Οι επιπτώσεις που αναφέρονται για τον ανθρώπινο οργανισμό είναι πολλές: βλάβες στο αναπαραγωγικό και ανοσοποιητικό σύστημα, στο συκώτι, στα νεφτά, αναστολή της ανάπτυξης κλπ. Κάποιες από τις οργανοχλωριωμένες ενώσεις έχουν την ιδιότητα να μεταφέρονται από γενιά σε γενιά μέσω του πλακούντα της μήτρας και του μητρικού γάλακτος. Στην Ελλάδα τα ελάχιστα διαθέσιμα στοιχεία φανερώνουν υψηλές συγκεντρώσεις οργανοχλωριωμένων ενώσεων στο μητρικό γάλα στις περιοχές της Καβάλας και της Ξάνθης (1990).

Ψάρια με αυξημένα επίπεδα ρύπων:

• Γαλέος: Έρευνα έδειξε ότι κατεψυγμένες φέτες γαλέου από τον Νοτιοανατολικό Ατλαντικό υπερέβαιναν κατά 60% τα επιτρεπόμενα όρια υδραργύρου, με συγκεντρώσεις έως 805 μικρογραμμάρια ανά κιλό, ενώ το όριο είναι 500 μικρογραμμάρια.
• Σολομός ιχθυοτροφείου: Έχει χαρακτηριστεί ως ένα από τα πιο τοξικά ψάρια, λόγω της παρουσίας διοξινών, PCBs και άλλων επικίνδυνων χημικών ουσιών που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες στον ανθρώπινο οργανισμό.
• Τόνος, ξιφίας, καρχαρίας, παλαμίδα, μουρούνα (γάδος), λούτσος: Αυτά τα ψάρια, λόγω του μεγέθους και της μακροβιότητάς τους, τείνουν να συσσωρεύουν υψηλότερα επίπεδα υδραργύρου.

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ανακαλούνται σοκολατένια πουράκια, μπισκότα και γκοφρέτες μετά από καταγγελία καταναλωτή

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Τρώτε αυτά τα λαχανικά για να μη γκριζάρουν τα μαλλιά σας – Έρευνα

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ανακαλούνται δεκάδες εξαρτήματα για iphone λόγω σοβαρού κινδύνου 

Παράσιτα Anisakis – Στοιχεία από το RASFF τα τελευταία 23 χρόνια

Συνολικά 885 κοινοποιήσεις υποβλήθηκαν στο RASFF μεταξύ 1993 και 2023 στην κατηγορία, «παρασιτική προσβολή» και τις περισσότερες φορές σχετίζονταν με το Anisakis spp. (651 κοινοποιήσεις, δηλαδή 73,6%). Η πρώτη κοινοποίηση σχετικά με αυτό το παράσιτο αναφέρθηκε το 2001. 

Ο μεγαλύτερος αριθμός ειδοποιήσεων αφορούσε το σκουμπρί του Ατλαντικού ( Scomber scombrus ), τον ευρωπαϊκό μερλούκιο ( Merluccius merluccius ), την ευρωπαϊκή πεσκαντρίτσα ( Lophius piscatorius ), το ασημένιο σπαθόψαρο ( Lepidopus caudatus ), τον μπακαλιάρο του Ατλαντικού ( Gadus ) και τον ευρωπαϊκό γαύρο ( Engraulis encrasicolus ).

Οι περισσότερες κοινοποιήσεις αφορούσαν σε μολυσμένα ψάρια από την Ισπανία, τη Γαλλία και το Μαρόκο που κατείχαν το 50% των ειδοποιήσεων και το παράσιτο εντοπίστηκε στα περισσότερα προϊόντα μετά από επίσημους ελέγχους στην αγορά. Τα προϊόντα κρατήθηκαν επίσημα, αποσύρθηκαν από την αγορά ή καταστράφηκαν.

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Αλήθεια τώρα; Τι κλέβουν θαμώνες από το νέο εστιατόριο του σεφ Γκόρντον Ράμσεϊ

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ψευδείς κριτικές: Αυτά είναι τα πληρωμένα κόλπα με τα οποία εστιατόρια, ξενοδοχεία και άλλες επιχειρήσεις μαζεύουν αστεράκια

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Κομμάτια πλαστικού σε δημοφιλές τρόφιμο για το πρωινό που πωλείται από μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ

Λόγω της αύξησης της κατανάλωσης ωμού και κακοψημένου ψαριού, έχει σημειωθεί αξιοσημείωτη αύξηση του ενδιαφέροντος για το Anisakis spp. μεταξύ επιστημόνων, καταναλωτών, φορολογικών αρχών και εταιρειών θαλασσινών ωστόσο η ανισακίαση εξακολουθεί να είναι μια υποδιαγνωσμένη, αλλά αναδυόμενη ασθένεια.

Οι άνθρωποι γίνονται κατά λάθος ξενιστές αυτού του παρασίτου αφού καταναλώσουν ωμό, κακοψημένο, ελαφρώς αλατισμένο, μαριναρισμένο ή σε άλμη ψάρι. Μετά την κατάποση ζωντανού Anisakis spp. οι προνύμφες του μπορούν να προκαλέσουν μόλυνση, αντίδραση ευαισθητοποίησης ή και τα δύο. Η ασθένεια που ονομάζεται ανισακίαση προκαλεί κοιλιακό άλγος, ναυτία, έμετο, διάταση της κοιλιάς, διάρροια, αίμα και βλέννα στα κόπρανα και ήπιο πυρετό και, σε ευαίσθητα άτομα, οξεία και υποτροπιάζουσα κνίδωση. Προηγούμενες λοιμώξεις με Anisakis spp. έχουν αποτελέσει παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του στομάχου και του παχέος εντέρου.

• ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Με τι μπορείτε να αντικαταστήσετε τα αυγά σε συνταγές