Πιο αυστηρά όρια για την προσθήκη νιτρωδών στο κρέας θα εξακολουθήσουν να ισχύουν στη Δανία.
H Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε αποδεκτό το αίτημα της Δανίας να διατηρήσει τα επίπεδα προσθήκης νιτρωδών (νιτρώδους καλίου (E 249) και νιτρώδους νατρίου (E 250)) στα προϊόντα με βάση το κρέας (κυρίως αλλαντικά) τα οποία είναι αυστηρότερα από τα όρια που έχει θεσπίσει η ΕΕ.
Τα νιτρώδη χρησιμοποιούνται στα προϊόντα με βάση το κρέας εδώ και πολλές δεκαετίες, μεταξύ άλλων για να εξασφαλίσουν, σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, τη διατήρηση και τη μικροβιολογική ασφάλεια των προϊόντων, ιδίως των διατηρημένων προϊόντων με αλάτι, περιορίζοντας, μεταξύ άλλων, τον πολλαπλασιασμό του Clostridium botulinum, του βακτηρίου που προκαλεί αλλαντίαση, ασθένεια απειλητική για τη ζωή. Ταυτόχρονα όμως, αναγνωρίζεται ότι η παρουσία νιτρωδών σε προϊόντα με βάση το κρέας μπορεί να προκαλέσει αύξηση των νιτροζαμινών, ορισμένες από τις οποίες έχει αποδειχθεί ότι είναι καρκινογόνες.
Τα ανώτατα επίπεδα νιτρωδών αναθεωρήθηκαν με τον κανονισμό (ΕΕ) 2023/2108 , ύστερα από την επαναξιολόγηση τους ως προσθέτων τροφίμων από την EFSA. Ειδικότερα, οι ανώτατες ποσότητες που μπορούν να προστεθούν στα τρόφιμα μειώθηκαν ώστε να διατηρηθεί όσο το δυνατόν χαμηλότερο το επίπεδο των νιτροζαμινών που ενδεχομένως σχηματίζονται από την εν λόγω χρήση, ενώ παράλληλα εξασφαλίζεται η μικροβιολογική ασφάλεια. Επιπλέον, για κάθε προβλεπόμενη ανώτατη προστιθέμενη ποσότητα, καθορίστηκε ένα ανώτατο επίπεδο καταλοίπων από όλες τις πηγές, ώστε να παρακολουθείται καλύτερα η συνολική έκθεση στα νιτρώδη σε σχέση με την αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη (ΑΗΠ). Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2023/2108, η αναθεωρημένη ανώτατη προστιθέμενη ποσότητα νιτρωδών είναι 80 mg/kg για τα προϊόντα με βάση το κρέας γενικά και 55 mg/kg για τα αποστειρωμένα προϊόντα με βάση το κρέας.
Ιστορικό
Με επιστολή της 3ης Νοεμβρίου 2023, η Δανία κοινοποίησε στην Επιτροπή την πρόθεσή της να διατηρήσει τις εθνικές διατάξεις της σχετικά με τη χρήση νιτρωδών σε προϊόντα με βάση το κρέας, οι οποίες διαφέρουν από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1333/2008. Η Δανία υποστηρίζει ότι οι εθνικές διατάξεις της εξασφαλίζουν υψηλότερο επίπεδο προστασίας της υγείας και της ζωής των ανθρώπων, καθώς καθορίζουν χαμηλότερες ανώτατες προστιθέμενες ποσότητες για τα νιτρώδη από τις ποσότητες που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1333/2008 και δεν επιτρέπουν τη διάθεση στην αγορά παραδοσιακών προϊόντων με βάση το κρέας για τα οποία δεν καθορίζονται προστιθέμενες ποσότητες.
Κατά τη γνώμη της Δανίας, η συνολική επιστημονική αξιολόγηση αποδεικνύει ότι
- α) η χρήση νιτρωδών και νιτρικών χρειάζεται να μειωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο με τη χρήση διαφοροποιημένων ποσοτήτων ανάλογα με τις τεχνικές ανάγκες που συνδέονται με τα διάφορα τρόφιμα,
- β) η χρήση νιτρωδών και νιτρικών χρειάζεται να ρυθμίζεται βάσει των ποσοτήτων που προστίθενται, και
- γ) η αναγκαία διατήρηση επιτυγχάνεται με τη χρήση των ποσοτήτων που συνέστησε η EFSA το 2003.
Κατά την άποψη της Δανίας, οι ανησυχίες σχετικά με τη χρήση των ποσοτήτων νιτρωδών που επιτρέπονται στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1333/2008 έχουν να κάνουν ιδίως με τον αυξημένο κίνδυνο σχηματισμού νιτροζαμινών. Σε αντίθεση με τη γνωμοδότηση της EFSA του 2017, η Δανία θεωρεί ότι ο σχηματισμός τόσο πτητικών όσο και μη πτητικών νιτροζαμινών εξαρτάται από την ποσότητα νιτρωδών που προστίθενται στα τρόφιμα, ενώ η EFSA διαπιστώνει ότι τέτοια σχέση υπάρχει μόνο για τις μη πτητικές νιτροζαμίνες. Προβάλλει το επιχείρημα ότι έχει αποδειχτεί επιστημονικά ότι πολλές πτητικές νιτροζαμίνες είναι καρκινογόνες και γονιδιοτοξικές. Η Δανία τονίζει επίσης ότι οι εθνικές της διατάξεις ισχύουν εδώ και πολλά χρόνια και δεν προκάλεσαν ποτέ προβλήματα όσον αφορά τη διατήρηση των σχετικών προϊόντων. Επιπλέον, στη Δανία εμφανίζονται σχετικά λίγα κρούσματα αλλαντίασης σε σύγκριση με άλλα κράτη μέλη, και από το 1980 δεν έχει διαπιστωθεί κανένα κρούσμα οφειλόμενο στην κατανάλωση προϊόντων με βάση το κρέας. Η Δανία επισημαίνει ότι από το 2006 δεν έχουν αναφερθεί κρούσματα αλλαντίασης στη Δανία. Ως εκ τούτου, η Δανία θεωρεί ότι οι εθνικές της διατάξεις σχετικά με τη χρήση νιτρωδών στα προϊόντα με βάση το κρέας εγγυώνται τη συνολική προστασία από την τροφική δηλητηρίαση.
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω εκτιμήσεων, η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι το αίτημα που υποβλήθηκε από τη Δανία, και το οποίο αφορά τη διατήρηση των εθνικών διατάξεών της σχετικά με την προσθήκη νιτρωδών στα προϊόντα με βάση το κρέας μπορεί να εγκριθεί, στον βαθμό που οι διατάξεις αυτές είναι αυστηρότερες από εκείνες του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1333/2008.
Ακολουθήστε το Cibum 
