Οι ειδικοί εξηγούν ότι τα μικροπλαστικά έχουν βιοσυσσωρευτικό χαρακτήρα που σημαίνει ότι τα επίπεδά τους στο περιβάλλον και στο ανθρώπινο σώμα θα αυξηθούν
Πάνω από 460 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού παράγονται κάθε χρόνο, σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN) και εκτιμάται ότι 20 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών απορριμμάτων καταλήγουν στο περιβάλλον κάθε χρόνο, με την ποσότητα να αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά μέχρι το 2040.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Πατατάκια: Δημοφιλής μάρκα αποζημιώνει δικαιούχους ομαδικής αγωγής – Είχε για 7 χρόνια παραπλανητική ένδειξη στη σακούλα
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Σοκολάτα Dubai: Νέα ανάκληση μετά από παράπονο καταναλωτή
Από τους τόνους πλαστικών που παράγονται και στη συνέχεια απορρίπτονται, προκύπτουν εκατομμύρια σωματίδια που μολύνουν έδαφος, νερό και αέρα, εισχωρώντας και στον ανθρώπινο οργανισμό. Τα μικροπλαστικά και νανοπλαστικά έχουν εισβάλει στη ζωή μας και προκύπτουν ανησυχητικά στοιχεία γύρω από αυτά που τα συνδέουν με προβλήματα υγείας.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Προειδοποίηση για επικίνδυνο τυρί τσένταρ – «Ελέγξτε τα ψυγεία σας γιατί λήγει τον Ιούνιο του 2025»
Σε ανασκόπηση 3.000 μελετών, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Σαν Φρανσίσκο (UCSF) διαπίστωσαν πώς αυτά τα θραύσματα μεγέθους μικρότερο των πέντε χιλιοστών επηρεάζουν την ανθρώπινη υγεία και προειδοποιούν ότι η παρουσία τους θα αυξηθεί τα επόμενα χρόνια με πιθανούς κινδύνους για τον άνθρωπο.
Οι ειδικοί εξηγούν ότι τα μικροπλαστικά έχουν βιοσυσσωρευτικό χαρακτήρα που σημαίνει ότι τα επίπεδά τους στο περιβάλλον και στο ανθρώπινο σώμα θα αυξηθούν. Τη στιγμή, λοιπόν, που η παραγωγή πλαστικών προϊόντων υπολογίζεται ότι θα τριπλασιαστεί μέχρι το 2060, οι ερευνητές προειδοποιούν για τις επιπτώσεις στην έκθεσή τους.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Παγκόσμια ανησυχία για τον «μυστηριώδη ιό» που γεμίζει με κόσμο τα νοσοκομεία στην Κίνα – Ουρές για αποτέφρωση! (βίντεο)
Η έρευνα αποκάλυψε ότι τα μικροπλαστικά διαταράσσουν το πεπτικό σύστημα, επιδρώντας αρνητικά ιδίως στο παχύ έντερο, αφού καταστρέφουν το προστατευτικό στρώμα βλέννας του, αυξάνοντας την ευπάθεια στη φλεγμονή και την ανάπτυξη όγκου.
Η χρόνια φλεγμονή και ο θάνατος των εντερικών κυττάρων αποτελούν δύο από τις πιθανές επιπτώσεις στην έκθεση σε μικροπλαστικά.
Την ίδια στιγμή, ευθύνονται για ορμονική ανισορροπία στο αναπαραγωγικό σύστημα, με αποτέλεσμα στους άνδρες να παρατηρείται μειωμένη ποιότητα σπέρματος και στις γυναίκες δυσλειτουργία των ωοθηκών και τον πλακούντα
Το μικρό μέγεθος των μικροπλαστικών τους επιτρέπει να εξαπλωθούν πολύ εύκολα, μολύνοντας ακόμη και τις πιο απομακρυσμένες τοποθεσίες. Δεν είναι δύσκολο, επομένως, να καταλήξουν και στον άνθρωπο, ο οποίος μπορεί να τα εισπνεύσει, να τα καταναλώσει μέσω τροφών και νερού, ή να έρθει σε επαφή μαζί τους μέσω του δέρματος.
Τα σωματίδια αυτά έχουν εντοπιστεί στο μητρικό γάλα, στο συκώτι και στον πλακούντα εγείροντας ανησυχίες για τις εκτεταμένες επιπτώσεις τους στην ανθρώπινη υγεία.
Η ανασκόπηση του UCSF που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ACS Environmental Science and Technology είναι η πρώτη που εξετάζει συστηματικά τις επιπτώσεις των μικροπλαστικών στην υγεία χρησιμοποιώντας μεθόδους που έχουν εγκριθεί από την Εθνική Ακαδημία Επιστημών.
- ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ | Πού πάνε οι κάλτσες που… «εξαφανίζονται» από το πλυντήριο και πώς δεν θα τις ξαναχάσετε
Πώς μπαίνουν τα μικροπλαστικά στον οργανισμό και πώς μπορούμε να προστατευθούμε
Τα μικροπλαστικά παράγονται όταν τα πλαστικά αντικείμενα αλλοιώνονται, ενώ ενίοτε προστίθενται σκόπιμα σε ορισμένα προϊόντα. Oταν εισέρχονται στο νερό και στο έδαφος, τα μικροπλαστικά καταλήγουν στην τροφική αλυσίδα.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να μειώσετε την έκθεση μέσω των τροφίμων, αποφεύγοντας μεταξύ άλλων τα πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα. Μια μελέτη 16 τύπων πρωτεϊνών έδειξε ότι ενώ η καθεμία περιείχε μικροπλαστικά, τα πολύ επεξεργασμένα προϊόντα, όπως οι κοτομπουκιές, περιείχαν τα περισσότερα ανά γραμμάριο κρέατος. Οι ερευνητές είπαν ότι αυτό ίσως οφείλεται στο γεγονός ότι τα πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα έρχονται σε μεγαλύτερη επαφή με τον πλαστικό εξοπλισμό παραγωγής τροφίμων. «Oσο λιγότερο επεξεργασμένα, τόσο λιγότερο πλαστικό», λέει η Κρίστι Τάιλερ, καθηγήτρια περιβαλλοντικής επιστήμης στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Ρότσεστερ στη Νέα Υόρκη.
Ενώ η πλαστική συσκευασία παρατείνει τη διάρκεια ζωής στο ράφι, μπορεί να δημιουργήσει μικρές ποσότητες μικροπλαστικών ικανές να περάσουν στο φαγητό. Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να γνωρίζουμε αν το πλύσιμο των τροφίμων μπορεί να μειώσει αυτά τα μικροπλαστικά. Oμως η Γούντραφ λέει ότι σταδιακά αντικατέστησε τα πλαστικά δοχεία της με γυάλινα. Η αντικατάσταση των πλαστικών επιφανειών κοπής με ξύλινες μειώνει την έκθεση. Η θερμότητα, όπως των πλυντηρίων πιάτων και των μικροκυμάτων, μπορεί επίσης να προκαλέσει τη διάσπαση των πλαστικών προϊόντων.
Σε μια μελέτη του 2020, ερευνητές παρασκεύασαν βρεφικό γάλα σε μπουκάλια από πολυπροπυλένιο, έναν μαλακό τύπο πλαστικού, και διαπίστωσαν ότι τα μπουκάλια απελευθέρωναν μικροπλαστικά όταν θερμαίνονταν. Καθώς αυξανόταν η θερμοκρασία του νερού, αυξανόταν και η συγκέντρωση των μικροπλαστικών. Οι ερευνητές συνέστησαν να προετοιμάζεται το γάλα σε σκόνη σε γυάλινο δοχείο και να αφήνεται να κρυώσει πριν μεταφερθεί σε μπιμπερό. Αντιστοίχως η έρευνα έδειξε ότι το ζεστό νερό που χρησιμοποιείτε για να φτιάξετε το τσάι σας μπορεί να απελευθερώσει σωματίδια από τα πλαστικά φακελάκια τσαγιού – οι ειδικοί συνιστούν να χρησιμοποιείτε χάρτινα φακελάκια τσαγιού ή χύμα φύλλα τσαγιού.
Οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας ύδατος μπορούν να απομακρύνουν ορισμένα, αλλά όχι όλα τα μικροπλαστικά από το νερό της βρύσης. Οι έρευνες δείχνουν ότι τα επίπεδα μικροπλαστικών είναι συνήθως υψηλότερα στο εμφιαλωμένο νερό από ό,τι στο νερό της βρύσης. Αυτό μπορεί εν μέρει να οφείλεται στη διαδικασία εμφιάλωσης, στα ίδια τα πλαστικά μπουκάλια, ακόμη και στο άνοιγμα και στο κλείσιμο του καπακιού.
Η Γούντραφ λέει ότι προτιμά να χρησιμοποιεί ένα επαναχρησιμοποιούμενο μπουκάλι για να αποφεύγει αυτή την πρόσθετη έκθεση. Υπάρχουν επίσης οικιακά φίλτρα νερού πιστοποιημένα για τη μείωση των μικροπλαστικών.
Επιπλα και ρούχα
Το πλαστικό χρησιμοποιείται συχνά για την κατασκευή ρούχων, κλινοσκεπασμάτων και επίπλων. Τα συνθετικά υφάσματα, όπως ο πολυεστέρας και το νάιλον, μπορούν να φθαρούν από την τριβή, τη θέρμανση και το φως, με αποτέλεσμα να αποβάλλουν μικροπλαστικές ίνες. Μόλις τα εισπνεύσουμε, αυτά τα μικροπλαστικά μπορούν να κινηθούν μέσα στο σώμα και να εισέλθουν στα όργανα και στην κυκλοφορία του αίματος.
Κάποιοι ειδικοί συνιστούν να κρατάτε τα αντικείμενα από πλαστικό, όπως έναν καναπέ με ταπετσαρία από πολυπροπυλένιο, μακριά από το άμεσο ηλιακό φως.
Το σκούπισμα με ηλεκτρική μπορεί επίσης να κάνει τη διαφορά. Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι το συχνό σκούπισμα με ηλεκτρική μπορεί να μειώσει τα επίπεδα μικροπλαστικών στη σκόνη του σπιτιού μας. Η Τάιλερ συνιστά τη χρήση ηλεκτρικής σκούπας με φίλτρο HEPA για την απορρόφηση των μικροπλαστικών – τα φίλτρα αυτά μπορούν να απομακρύνουν τα αιωρούμενα σωματίδια μεγέθους 0,3 μικρομέτρων. Λέει ότι η χρήση ενός υγρού πανιού αντί για ξεσκονόπανο θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στην πρόληψη της εξάπλωσης των μικροπλαστικών σε εσωτερικούς χώρους.
Το πλύσιμο των ρούχων είναι ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη. Υπολογίζεται ότι το 60% των υλικών που χρησιμοποιούνται για τα ρούχα είναι πλαστικής προέλευσης. Το πλύσιμο ενδέχεται να προκαλέσει την αποβολή μικροσκοπικών πλαστικών ινών των ρούχων, οι οποίες μπορούν να περάσουν στο δίκτυο νερού, να απορριφθούν σε ποτάμια και ωκεανούς και να καταλήξουν ξανά στο πόσιμο νερό.
Μπορείτε να προσπαθήσετε να παγιδεύσετε τα μικροπλαστικά με μια σακούλα πλυντηρίου, μια μπάλα πλυσίματος ή ένα ειδικό φίλτρο που προσαρμόζεται στο πλυντήριό σας, αλλά δεν υπάρχουν πειστικά στοιχεία για το πόσο αποτελεσματικά είναι όλα αυτά. Οι ειδικοί λένε ότι και άλλες κοινές πρακτικές, όπως το να πλένετε τα ρούχα σας λιγότερο συχνά, να πλένετε με γεμάτο πλυντήριο και να στεγνώνετε τα ρούχα σε απλώστρα αντί για στεγνωτήριο, θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν στην ελαχιστοποίηση της αποβολής μικροπλαστικών από τα ρούχα σας.
Οι ειδικοί λένε ότι αυτά τα βήματα βοηθούν στον περιορισμό της έκθεσης στα μικροπλαστικά, αλλά μόνο έως ένα βαθμό. Και η Τάιλερ αναγνωρίζει ότι μπορεί να είναι δύσκολο για τους ανθρώπους να καταργήσουν εντελώς το πλαστικό, ιδίως για εκείνους που αγοράζουν συνθετικά ρούχα και πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα επειδή είναι πιο προσιτά οικονομικά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ερευνητές εργάζονται να κατανοήσουν ποια πλαστικά μπορεί να είναι πιο επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία.
Ακολουθήστε το Cibum 
