What’s in a name; Έκθεση για το εάν ο όρος «με βάση τα φυτά» βοηθά ή εμποδίζει το κίνημα των vegan.
Το κορυφαίο φιλανθρωπικό ίδρυμα για vegan του Ηνωμένου Βασιλείου ένωσε τις δυνάμεις του με το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ για ένα ερευνητικό πρόγραμμα που αναλύει τη χρήση των ετικετών «vegan» και «φυτικής βάσης» ( Plant Based) και πώς η χρήση τους μπορεί να επηρεάσει την κοινότητα των vegan.
Υπάρχει έλλειψη δεδομένων σχετικά με τη στάση των καταναλωτών ως προς την ορολογία «με βάση τα φυτά» και «βίγκαν». Ωστόσο, μια προηγούμενη έρευνα της Vegan Society που πραγματοποιήθηκε το 2020, της οποίας τα βασικά ευρήματα έδειξαν πως οι προτιμήσεις των καταναλωτών μοιράζονται 50/50.
Η πρώτη έκθεση διερευνά την προέλευση της φράσης «plant based». Αν και δεν υπάρχει καθολικά αποδεκτός ορισμός, πιστεύεται ότι ο όρος επινοήθηκε από τον βιοχημικό και συγγραφέα του The China Study Dr T. Colin Campbell στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Ο Δρ Κάμπελ ένιωσε την ανάγκη να βρει μια «αντικειμενική, επιστημονικά έγκυρη» φράση για να περιγράψει μια δίαιτα χωρίς ζωικά προϊόντα, και ταυτόχρονα να αποφύγει το φορτίο που φέρει ο όρος «χορτοφάγος».
Δεν υπάρχει συναίνεση μεταξύ αξιόπιστων ομάδων λεξικών ως προς τον ορισμό του «plant based». Το Merriam-Webster, το Cambridge English Dictionary και το Oxford English Dictionary έχουν ποικίλους, ασαφείς ορισμούς, χρησιμοποιώντας αόριστη γλώσσα όπως “κυρίως” από φυτά, αφήνοντας τη φράση ανοιχτή σε ερμηνεία τόσο από τους πολίτες όσο και από τους παραγωγούς τροφίμων.
Το πλαίσιο της φράσης ποικίλλει επίσης ευρέως στις εκστρατείες προώθησης. Σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιείται εναλλακτικά με το «vegan» ενώ σε άλλες περιγράφει χορτοφαγικές δίαιτες. Είναι ακόμη γνωστό ότι αναφέρεται σε ευέλικτες δίαιτες. Υπάρχει ανησυχία ότι αυτή η ασάφεια θα μπορούσε να οδηγήσει σε σύγχυση μεταξύ των καταναλωτών και ενδεχομένως να είναι παραπλανητική. Όπως αναφέρει η έκθεση: «Το vegan είναι ένας σαφής όρος που παρέχει στους καταναλωτές ένα συγκεκριμένο πρότυπο σαφήνειας που απλά δεν μπορεί να είναι «βασισμένο σε φυτά».
Η φράση «με βάση τα φυτά» δεν έχει επί του παρόντος νομικό ορισμό και οι συνεργάτες της The Vegan Society σε όλο τον κόσμο λένε ότι επίσης δεν μεταφράζεται καλά σε πολλές άλλες γλώσσες. Μια πιο θετική άποψη για τον όρο είναι ότι είναι πιο ελκυστικός και θεωρείται ότι περιλαμβάνει την ευρύτερη αγορά. Η έκθεση εικάζει περαιτέρω: «Η φράση “φυτικής προέλευσης” έχει την προέλευσή της σε προσπάθειες αποπολιτικοποίησης του βιγκανισμού/χορτοφαγίας και αποφυγής διαμάχης εντός της επιστημονικής κοινότητας».
Αντίθετα, άλλοι ανησυχούν ότι κάνει τον όρο vegan να φαίνεται πιο αποκλειστικός και ανυποχώρητος σε όσους σκέφτονται ένα πιο “σταδιακό ταξίδι” προς μια δίαιτα χωρίς ζώα.
Ο βοηθός ερευνητής της The Vegan Society, Alexander Huntley, δήλωσε: «Είμαστε στην ευχάριστη θέση να συνεργαζόμαστε με το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ σε αυτήν την έκθεση, η οποία στοχεύει να ρίξει φως στη χρήση των ετικετών «φυτικό» και «βίγκαν». Ανησυχούμε ότι μπορεί να προκαλέσει σύγχυση μεταξύ των καταναλωτών και να παραπλανήσει δυνητικά τους vegans, γι’ αυτό είμαστε πολύ πρόθυμοι να διερευνήσουμε και να επιλύσουμε αυτό το ζήτημα, με αποτέλεσμα θετικό αντίκτυπο τόσο για τα άτομα όσο και για την υπόθεση των vegan συνολικά».
Ο Δρ Jack Coffin, Ανώτερος Λέκτορας Μάρκετινγκ στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, πρόσθεσε: «Οι σύγχρονες δίαιτες στον Παγκόσμιο Βορρά επικεντρώνονται στην κατανάλωση ζωικών προϊόντων, με αποτέλεσμα σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις στον κόσμο, προβλήματα υγείας για τους καταναλωτές και πολύ πόνο για τα ζώα.
“Πολλοί καταναλωτές προσπαθούν τώρα να μειώσουν ή να αφαιρέσουν τα ζωικά προϊόντα από τη διατροφή τους, αλλά υπάρχει σημαντική σύγχυση σχετικά με την επισήμανση. Μέσω αυτής της έρευνας ελπίζουμε να παρέχουμε περισσότερη σαφήνεια στους καταναλωτές, τους διαχειριστές επωνυμίας και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής σχετικά με αυτό το σημαντικό θέμα.”
Πηγή: Vegan Society