Διατροφική πρόσληψη ποδοσφαιριστών πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από ένα επίσημο παιχνίδι: Επιρροή του επιπέδου ανταγωνισμού και της θέσης παιχνιδιού.
Το ποδόσφαιρο είναι ένα πολύπλευρο άθλημα που επιβαρύνει όλα τα ενεργειακά συστήματα λόγω της υψηλής έντασης διαλείπουσας φύσης του. Το ποδόσφαιρο θα μπορούσε να περιγραφεί ως ένα αερόβιο άθλημα που «διανθίζεται» με ενέργειες υψηλής έντασης και ταχύτητας, λόγω των δραστηριοτήτων αλλαγής του παιχνιδιού, της διάρκειας του αγώνα, αλλά και των τυπικών αποστάσεων που διανύονται σε χαμηλή έως μέτρια ένταση. Ωστόσο, οι συνολικές απαιτήσεις ενός αγώνα ποδοσφαίρου μπορεί να διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με τη θέση και τον τακτικό ρόλο ενός παίκτη μέσα στην ομάδα. Οι τυπικές αποστάσεις που αναφέρονται για όλους τους παίκτες επίπεδου ελίτ είναι μεταξύ 11 και 13 km ανά αγώνα, με τα κεντρικά χαφ να καλύπτουν τις μεγαλύτερες αποστάσεις και τους κεντρικούς αμυντικούς να καλύπτουν τις λιγότερες. Εκτός από τις αποστάσεις που διανύονται, μελέτες έχουν δείξει πως οι παίκτες θα ολοκληρώσουν επίσης σε ένα ποδοσφαιρικό αφώνα περισσότερες από 1200 απρόβλεπτες αλλαγές στη δραστηριότητα, που περιλαμβάνουν περίπου 700 στροφές και 30–40 τάκλιν και άλματα, τα οποία έχουν απαιτήσεις και ενεργειακές και μηχανικές.
Εκτός από τη φυσική κατάσταση των ποδοσφαιριστών ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει την απόδοση είναι και το επίπεδο ανταγωνισμού (agressiveness): σύμφωνα με μελέτη οι πιο ανταγωνιστικοί παίκτες καλύπτουν μεγαλύτερη συνολική απόσταση και σημαντικά περισσότερο τρέξιμο υψηλής ταχύτητας (28%) και σπριντ (58%) σε όλο τον αγώνα. Ωστόσο, καθώς οι παίκτες συμμετέχουν σε αγώνες υψηλής ταχύτητας σε όλη τη διάρκεια των αγώνων, είναι εμφανής μια μείωση της απόδοσης με την πάροδο του χρόνου. Αυτό υπογραμμίζει την κουραστική φύση του ποδοσφαίρου.
Προηγούμενη βιβλιογραφία καταδεικνύει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι οι βέλτιστες διατροφικές στρατηγικές είναι το επίκεντρο για τη διατήρηση και τη βελτίωση της απόδοσης κατά τη διάρκεια ενός αγώνα. Ως εκ τούτου, οι προσεγγίσεις για τη διατήρηση της απόδοσης και μάλιστα της ικανότητας επανειλημμένης εκτέλεσης περιόδων υψηλής έντασης περιλαμβάνουν τη σύσταση για δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες (CHO), λόγω της συσχέτισης μεταξύ της κόπωσης και των αποθηκών γλυκογόνου των μυών. Οι συστάσεις για CHO έχουν ένα ευρύ φάσμα από 3 έως 8 g/kg ανάλογα με τις απαιτήσεις προπόνησης, αν και πριν από την ημέρα του αγώνα, οι συστάσεις είναι στενά ευθυγραμμισμένες με 6 έως 8 g/kg. Υπάρχουν περιορισμένα δεδομένα σχετικά με τη διατροφική πρόσληψη κορυφαίων ποδοσφαιριστών, αλλά είναι ενδιαφέρον ότι η πρόσληψη πρωτεΐνης διέφερε πολύ μεταξύ δύο ερευνών που έχουν γίνει στο παρελθόν, με τους παίκτες της αγγλικής Premiership να έχουν κατά μέσο όρο πολύ υψηλή πρόσληψη 2,4 g/kg, σε σύγκριση με μια πιο συντηρητική ποσότητα 1,7 g/kg από την ολλανδική Eredivisie. Αυτές οι έρευνες υπογραμμίζουν τη διαφορά στη διατροφική πρόσληψη μεταξύ των ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων, αλλά έχουν εξετάσει μόνο τη πρόσληψη από παίκτες στα πιο αναγνωρισμένα ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα της Ευρώπης.
Στόχος νέας μελέτης ερευνητών από το Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nutrients του mdpi, στο Ειδικό Τεύχος Διατροφικές Παρεμβάσεις για Απόδοση Αθλητών, ήταν να ποσοτικοποιηθεί η διατροφική πρόσληψη των κορυφαίων ποδοσφαιριστών σε μια περίοδο τριών ημερών. Αυτή η έρευνα είναι η πρώτη που αναλύει τη διατροφική πρόσληψη σε κορυφαίους ποδοσφαιριστές σε μια σειρά πρωταθλημάτων της ίδιας χώρας κατά την ημέρα του αγώνα.
Στη μελέτη συμπεριλήφθηκαν 123 επαγγελματίες και ημιεπαγγελματίες ποδοσφαιριστές από την ελληνική Super League (SL) καθώς και από την 2η, 3η και 4η κατηγορία. (33 από την SL, 30 από την 2η, 30 από την 3η και 30 από την 4η), ενώ οι θέσεις τους είναι ακραίοι μπακ (FB, n = 24), κεντρικοί αμυντικοί (CD, n = 23), κεντρικοί χαφ (CM, n = 24), ακραίοι μεσοεπιθετικοί (WM, n = 24) και επιθετικοί (A, n = 23). Οι τερματοφύλακες αποκλείστηκαν από την μελέτη.
Η συλλογή διατροφικών πληροφοριών αφορούσε την ημέρα πριν από έναν αγώνα, κατά τη διάρκεια της ημέρας του αγώνα, καθώς και την επόμενη μέρα η οποία είναι σημαντική για την επαρκή ανάκαμψη ιδιαίτερα σε απαιτητικές περιόδους με συνεχή παιχνίδια. Πρόσθετοι στόχοι αυτής της έρευνας ήταν να αναλυθεί η πρόσληψη κατά τη διάρκεια της ημέρας του αγώνα, να επισημανθούν οι διαφορές λόγω της θέσης κάθε ποδοσφαιριστή που μπορεί να υπάρχουν και να διερευνηθεί η διατροφική πρόσληψη σε όλα τα κατώτερα πρωταθλήματα.
Τα ευρήματα της μελέτης
Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν πως οι διατροφή των ποδοσφαιριστών αλλάζει ανάλογα με την κατηγορία αλλά και την θέση που έχει ο κάθε ποδοσφαιριστής όπως φαίνεται στον πίνακα που παρουσιάζει τον μέσο όρο των 3 ημερών πρόσληψης μακροθρεπτικών συστατικών ανάλογα με το επίπεδο ανταγωνισμού. Οι παίκτες της Super League είχαν υψηλότερη πρόσληψη ενέργειας εκφρασμένη σε MJ και kj/kg καθώς και σε CHO και πρωτεΐνη (σε σύγκριση με τις άλλες τρεις κατηγορίες). Ωστόσο, η σχετική συνεισφορά των μακροθρεπτικών συστατικών στην ενεργειακή πρόσληψη δεν ήταν διαφορετική μεταξύ των διαφορετικών πρωταθλημάτων, με εξαίρεση το υψηλότερο ποσοστό λιπαρών και χαμηλότερο CHO (στην 4η κατηγορία σε σύγκριση με το SL).
Όσον αφορά στη σύνθεση του γεύματος πριν από τον αγώνα και της τροφής που καταναλώθηκε κατά τη διάρκεια της περιόδου αποκατάστασης εντός των δύο πρώτων ωρών μετά τον αγώνα, δεν παρατηρήθηκε διαφορά στη σύνθεση ενός γεύματος πριν από τον αγώνα μεταξύ των ποδοσφαιριστών των διαφορετικών πρωταθλημάτων. Ωστόσο, στην περίοδο ανάκαμψης των 2 ωρών, η πρόσληψη ενέργειας σε MJ και πρωτεΐνης ήταν υψηλότερη στην SL σε σύγκριση με την 3η και την 4η κατηγορία. Η πρόσληψη ενέργειας σε kJ/kg, πρωτεΐνης και λίπους ήταν επίσης υψηλότερη στη SL σε σύγκριση με την 3η κατηγορία, ενώ το ποσοστό CHO ήταν χαμηλότερο στη SL σε σύγκριση με τις άλλες κατηγορίες. Επιπλέον, όταν τα δεδομένα αναλύθηκαν με βάση τη θέση παιχνιδιού (ομαδικά δεδομένα), οι ακραίοι μεσοεπιθετικοί ανέφεραν υψηλότερη πρόσληψη ενέργειας, (υδατάνθρακες και λίπος) σε σύγκριση με τους κεντρικούς αμυντικούς.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι όλοι οι παίκτες στη SL κατανάλωσαν λίγο φαγητό εντός δύο ωρών μετά τον επίσημο αγώνα, ενώ τέσσερις, πέντε και ένας παίκτης στη 2η, 3η και 4η κατηγορία, αντίστοιχα, δεν έφαγαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Όσον αφορά την πρόσληψη αλκοόλ, όλοι οι παίκτες απέφευγαν το αλκοόλ στο γεύμα πριν από τον αγώνα, ενώ στην περίοδο αποκατάστασης, 14 από τους 33 ποδοσφαιριστές στο SL κατανάλωσαν αλκοόλ και μόνο 2 στους 26, 1 στους 25 και 1 στους 29 παίκτες στα πρωταθλήματα 2, 3 και 4, αντίστοιχα, κατανάλωσαν αλκοόλ.
Συμπερασματικά διαπιστώθηκε μια σημαντικά αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη στους παίκτες της Super League κατά μέσο όρο στις τρεις ημέρες (περίπου 800 kcal) σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους ποδοσφαιριστές χαμηλότερης κατηγορίας, μέσω μεγαλύτερης πρόσληψης υδατανθράκων (CHO) και πρωτεΐνης. Είναι αξιοσημείωτο ότι, οι παίκτες στις μικρότερες κατηγορίες αποτυγχάνουν να επιτύχουν τους στόχους υδατανθράκων για την τροφοδοσία της ημέρας του αγώνα. Αυτό μπορεί να οφείλεται είτε στις μεγαλύτερες απαιτήσεις της SL είτε στο ότι υπάρχει μεγαλύτερη διατροφική διαθεσιμότητα στις εγκαταστάσεις του συλλόγου για τους παίκτες SL, επιπλέον της μεγαλύτερης υποστήριξης από το ιατρικό προσωπικό και της διατροφικής ευαισθητοποίησης, αν και απαιτείται περισσότερη έρευνα για να τεκμηριωθεί αυτό.
Στην πράξη, αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι απαιτείται μεγαλύτερη εκπαίδευση σχετικά με τον ρόλο και τη σημασία του CHO στις χαμηλότερες κατηγορίες για να διασφαλιστεί ότι οι παίκτες έχουν πλήρη επίγνωση των βέλτιστων στρατηγικών τροφοδοσίας για να προετοιμαστούν για ανταγωνιστικούς ποδοσφαιρικούς αγώνες. Αυτή η εκπαίδευση θα πρέπει να επικεντρωθεί όχι μόνο στις συγκεκριμένες ημέρες του αγώνα, αλλά και στις ημέρες πριν και μετά τον αγώνα για σκοπούς τροφοδοσίας και ανεφοδιασμού ενέργειας. Απαιτούνται περαιτέρω εξετάσεις για τη βιταμίνη D, με ανάλυση αίματος για 25[OH]D να συνιστάται για την πλήρη κατανόηση της κατάστασης βιταμίνης D των παικτών σωστά.
Για να διαβάσετε τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ
Nutrients 2024 , 16 (3), 337; https://doi.org/10.3390/nu16030337
Αναφορά: Chryssanthopoulos C, Souglis A, Tsalouhidou S, Hulton AT, Bogdanis GC, Petridou A, Philippou A, Maridaki M, Theos A. Dietary Intake of Soccer Players before, κατά τη διάρκεια και μετά από ένα επίσημο παιχνίδι: Influence of Competition Level and Playing Position. ΘΡΕΠΤΙΚΕΣ ουσιες . 2024; 16(3):337. https://doi.org/10.3390/nu16030337
Ακολουθήστε το Cibum 
