Η διαφημίσεις που σχετίζονται με την υγεία είναι συνήθως υπερβολικές και δεν συμμορφώνονται με τους κανονισμούς που ισχύουν στην ΕΕ.
Πριν από λίγες ημέρες δημοσιεύσαμε μελέτη για τη νοθεία σε συμπληρώματα διατροφής σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συστήματος ταχείας Ειδοποίησης για επικινδυνα τρόφιμα RASFF.
Σύμφωνα με την μελέτη και πολύ συνοπτικά:
- Ορισμένοι παραγωγοί ενισχύουν τα αποτελέσματα των προϊόντων τους μέσω της προσθήκης παράνομων φαρμακευτικών προϊόντων
- Πάνω από το 65% των κοινοποιήσεων ενδιαφέροντος ταξινομήθηκαν ως σοβαροί κίνδυνοι και πάνω από το 80% αυτών ήταν ειδοποιήσεις συναγερμού ή απόρριψης συνόρων
- Οι καταναλωτές συμπληρωμάτων για απώλεια βάρους, βελτίωση αθλητικών επιδόσεων ή βελτίωση της μνήμης είναι οι πιο εκτεθειμένοι σε κίνδυνο για την υγεία τους.
- Τα περισσότερα από τα επικίνδυνα προϊόντα ήταν από τις ΗΠΑ και την Κίνα.
Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα πως ο ανησυχητικός αριθμός κοινοποιήσεων RASFF για την παράνομη χρήση φαρμακευτικών προϊόντων σε συμπληρώματα διατροφής, δείχνει ξεκάθαρα ότι οι υφιστάμενοι κανονισμοί δεν εμποδίζουν αποτελεσματικά τους ανεύθυνους κατασκευαστές να παραποιούν τα προϊόντα τους.
Η Γερμανική μελέτη
Πρόσφατα το Γραφείο Χημικών και Κτηνιατρικών Ερευνών της Καρλσρούης και το αντίστοιχο της Στουτγάρδης δημοσίευσαν μια επισκόπηση των συμπληρωμάτων διατροφής που εξετάστηκαν τα τελευταία 14 χρόνια και δείχνει μια αναπτυσσόμενη αγορά και ένα υψηλό ποσοστό καταγγελιών, κυρίως λόγω ελλείψεων στην επισήμανση και παραπλανητικών πληροφοριών.
Πιο συγκεκριμένα, οι περισσότερες καταγγελίες από το 2010 αφορούν ελλείψεις στην επισήμανση, παραπλανητικές πληροφορίες και λανθασμένους ισχυρισμούς υγείας. Για διάφορα δείγματα εντοπίστηκαν ταυτόχρονα διάφοροι λόγοι καταγγελίας.
Έτος | Δείγματα που εξετάστηκαν | Δείγματα που απορρίφθηκαν | Ποσοστό % |
---|---|---|---|
2010 | 357 | 173 | 48.5 |
2011 | 460 | 226 | 49.1 |
2012 | 390 | 189 | 48.5 |
2013 | 482 | 212 | 44.0 |
2014 | 415 | 178 | 42.9 |
2015 | 385 | 197 | 51.2 |
2016 | 372 | 171 | 46.0 |
2017 | 357 | 210 | 58.8 |
2018 | 321 | 209 | 65.1 |
2019 | 380 | 297 | 78.2 |
2020 | 387 | 272 | 70.3 |
2021 | 553 | 364 | 65.8 |
2022 | 461 | 311 | 67.5 |
2023 | 464 | 292 | 62.9 |
In total | 5784 | 3301 | 57.0 |
Ένα μικρό ποσοστό των δειγμάτων έπρεπε να αξιολογηθεί ως επιβλαβές για την υγεία ή ακατάλληλο για κατανάλωση λόγω της σύνθεσής τους ή των επιμέρους συστατικών τους. Όπως δείχνει το ποσοστό των καταγγελιών, αυτό είναι σχετικά υψηλό για τα συμπληρώματα διατροφής σε σύγκριση με άλλα τρόφιμα, κατά μέσο όρο 57%. Έχει μάλιστα αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία 6 χρόνια.
Τα συμπληρώματα διατροφής που εξετάστηκαν περιλάμβαναν επίσης δείγματα καταγγελιών που υπέβαλαν οι καταναλωτές στις αρχές ελέγχου τροφίμων και ύποπτα δείγματα που έλαβαν οι αρχές.
Το ποσοστό καταγγελιών για τα δείγματα καταγγελιών και τα ύποπτα δείγματα ήταν επίσης πολύ υψηλό, στο 80%. Οι λόγοι των καταγγελιών για τα δείγματα αυτά ήταν διαφορετικοί, αλλά αφορούσαν κυρίως ελλείψεις στην επισήμανση, παραπλανητικές πληροφορίες και λανθασμένους ισχυρισμούς που σχετίζονται με την υγεία.
Ωστόσο, ένα σημαντικά υψηλότερο ποσοστό των συμπληρωμάτων διατροφής στα δείγματα καταγγελιών κρίθηκε ότι ήταν επιβλαβή για την υγεία ή ακατάλληλα για κατανάλωση λόγω της σύνθεσής τους ή των επιμέρους συστατικών τους.
Ηλεκτρονικές πωλήσεις
Το ηλεκτρονικό εμπόριο συμπληρωμάτων διατροφής αυξάνεται σταθερά. Τα περισσότερα προϊόντα πωλούνται τόσο σε καταστήματα επί τόπου όσο και στο διαδίκτυο. Ωστόσο, πολλοί προμηθευτές δραστηριοποιούνται μόνο διαδικτυακά και πωλούν τα προϊόντα τους αποκλειστικά εκεί.
Η νέα διαδικασία δειγματοληψίας για προϊόντα από το ηλεκτρονικό λιανεμπόριο ενσωματώθηκε στη ρουτίνα μετά τις αλλαγές στη νομοθεσία. Το 2022 λήφθηκαν δείγματα και εξετάστηκαν 35 συμπληρώματα διατροφής στο ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο και 58 το 2023. Η δειγματοληψία περιελάμβανε τόσο ανώνυμη προμήθεια όσο και απευθείας στα ηλεκτρονικά καταστήματα λιανικής πώλησης. Το ποσοστό καταγγελιών εδώ ήταν πάνω από 90%.
Ανεξάρτητα από τα προγράμματα δοκιμών που απευθύνονται ειδικά στο διαδικτυακό εμπόριο, τα Γραφεία Χημικών και Κτηνιατρικών Ερευνών της Καρλσρούης και της Στουτγάρδης συμπεριλαμβάνουν επίσης τις αντίστοιχες διαφημίσεις στο διαδίκτυο στη νομική τους αξιολόγηση κατά την εξέταση των συμπληρωμάτων διατροφής.
Είναι αξιοσημείωτο ότι οι πληροφορίες στο Διαδίκτυο δεν συμμορφώνονται συχνότερα με τις διατάξεις της νομοθεσίας για τα τρόφιμα από ό,τι οι πληροφορίες που αναγράφονται απευθείας στη συσκευασία. Για παράδειγμα, στο διαδίκτυο χρησιμοποιούνται συχνότερα λανθασμένες πληροφορίες που σχετίζονται με την υγεία, ή μερικές φορές πληροφορίες που υπόκεινται ήδη σε αξιολόγηση βάσει της φαρμακευτικής νομοθεσίας.