Αναλύθηκαν δεδομένα επτά ετών από το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ, το οποίο κάθε χρόνο δοκιμάζει μια επιλογή συμβατικών και βιολογικών προϊόντων που καλλιεργούνται ή εισάγονται για υπολείμματα φυτοφαρμάκων.
Αν και η χρήση χημικών ουσιών για τον έλεγχο των ζωυφίων, των μυκήτων και των ζιζανίων βοηθά τους αγρότες να καλλιεργήσουν την τροφή που χρειαζόμαστε, είναι σαφές, τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1960, ότι ορισμένες χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται ενέχουν επίσης κινδύνους για την υγεία. Και παρόλο που ορισμένα διαβόητα φυτοφάρμακα, όπως το DDT, έχουν απαγορευτεί στις ΗΠΑ, οι κυβερνητικές ρυθμιστικές αρχές άργησαν να δράσουν σε άλλα. Ακόμη και όταν ένα επικίνδυνο χημικό αφαιρείται από την αγορά, οι εταιρείες χημικών και οι καλλιεργητές, μερικές φορές, αρχίζουν απλώς να χρησιμοποιούν άλλες επιλογές που μπορεί να είναι εξίσου επικίνδυνες.
Το Consumer Reports, το οποίο παρακολουθεί τη χρήση φυτοφαρμάκων στα προϊόντα για δεκαετίες, έχει δει αυτό το μοτίβο να επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά. «Είναι σα να γίνονται δύο βήματα μπροστά και ένα βήμα πίσω… Μερικές φορές ακόμη και δύο βήματα πίσω», εξηγεί ο James E. Rogers, PhD, ο οποίος επιβλέπει την ασφάλεια των τροφίμων στο Consumer Reports.
Σε ανάλυση δεδομένων επτά ετών από το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ και αφότου εξετάστηκαν 59 κοινά φρούτα και λαχανικά, συμπεριλαμβανομένων, σε ορισμένες περιπτώσεις, όχι μόνο φρέσκων, αλλά και κονσερβοποιημένων, αποξηραμένων ή κατεψυγμένων, τα ευρήματα παρουσιάζουν ενδιαφέρον.
Ένα θετικό των αποτελεσμάτων είναι πως η παρουσία φυτοφαρμάκων δεν εμπεριείχε κινδύνους για σχεδόν τα δύο τρίτα των τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων σχεδόν όλων των βιολογικών. Ένα επίσης ενθαρρυντικό στοιχείο είναι πως οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι προκαλούνται από λίγα μόνο φυτοφάρμακα, συγκεντρωμένα σε μια χούφτα τρόφιμα, που καλλιεργούνται σε ένα μικρό τμήμα της αγροτικής γης των ΗΠΑ. «Αυτό διευκολύνει τον εντοπισμό των προβλημάτων και την ανάπτυξη στοχευμένων λύσεων», προσθέτει ο Rogers, αν και αναγνωρίζει ότι θα χρειαστεί χρόνος και προσπάθεια για να πείσει την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος, η οποία ρυθμίζει τη χρήση φυτοφαρμάκων στις καλλιέργειες, να προβεί στις απαραίτητες αλλαγές.
Τι είναι πιο ασφαλές, τι είναι επικίνδυνο και γιατί
Σε 16 από τα 25 φρούτα και 21 από τα 34 λαχανικά στην ανάλυση, βρέθηκαν να έχουν χαμηλά επίπεδα παρουσίας φυτοφαρμάκων. Ακόμη και τα παιδιά και οι εγκυμονούσες μπορούν να τρώνε με ασφάλεια περισσότερες από τρεις μερίδες ημερησίως από αυτά τα τρόφιμα, λένε οι ειδικοί στην ασφάλεια τροφίμων του Consumer Reports. 10 τρόφιμα ήταν μέτριου κινδύνου, ενώ 12 παρουσίασαν πιο αυξημένα επίπεδα φυτοφαρμάκων. Το καρπούζι εμφανίζεται σε κατηγορία πολύ υψηλού κινδύνου κυρίως λόγω ενός φυτοφαρμάκου που ονομάζεται οξαμύλιο. Ωστόσο μόνο 11 από τα 331 συμβατικά, οικιακά δείγματα καρπουζιού βρέθηκαν θετικά σε αυτό. Αλλά είναι μεταξύ εκείνων που οι ειδικοί του Consumer Reports πιστεύουν ότι απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή λόγω αυξημένης πιθανότητας σοβαρού κινδύνου για την υγεία. Τα πράσινα φασόλια είναι ένα άλλο παράδειγμα. Χαρακτηρίζονται ως τρόφιμα υψηλού κινδύνου κυρίως λόγω ενός φυτοφαρμάκου που ονομάζεται ασεφάτη ή ενός από τα προϊόντα διάσπασής του, του μεθαμιδόφως. Μόνο το 4 τοις εκατό των συμβατικών, εγχώριων δειγμάτων πράσινων φασολιών ήταν θετικά για το ένα ή και για τα δύο — αλλά τα επίπεδα φυτοφαρμάκων τους ήταν συχνά ανησυχητικά υψηλά. Σε ένα δείγμα από το 2022 (το πιο πρόσφατο έτος για το οποίο υπήρχαν διαθέσιμα δεδομένα), τα επίπεδα του μεθαμιδόφως ήταν περισσότερο από 100 φορές το επίπεδο που οι επιστήμονες του Consumer Reports θεωρούν ασφαλή.
Επίλυση του ζητήματος των φυτοφαρμάκων
Από τα σχεδόν 30.000 συνολικά δείγματα φρούτων και λαχανικών που εξετάστηκαν από το Consumer Reports , μόλις 2.400, ή περίπου το 8 τοις εκατό, χαρακτηρίστηκαν ως υψηλού ή πολύ υψηλού κινδύνου. Και μεταξύ αυτών των δειγμάτων, μόνο δύο ευρείες κατηγορίες χημικών ουσιών, τα οργανοφωσφορικά άλατα και ένας παρόμοιος τύπος φυτοφαρμάκου που ονομάζεται καρβαμιδικά, ευθύνονται για το μεγαλύτερο μέρος του κινδύνου.
Οι ειδικοί στην ασφάλεια τροφίμων του Consumer Reports αναφέρουν ότι η τρέχουσα ανάλυση έχει εντοπίσει διάφορους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να προστατευτούν καλύτερα οι καταναλωτές.
Αυτό περιλαμβάνει την αποτελεσματικότερη συνεργασία με γεωργικές υπηρεσίες σε άλλες χώρες και την αναβαθμισμένη επιθεώρηση εισαγόμενων τροφίμων, ειδικά από το Μεξικό, καθώς και τη διεξαγωγή και υποστήριξη έρευνας για την πληρέστερη αποσαφήνιση των κινδύνων των φυτοφαρμάκων. Επιπλέον, η κυβέρνηση θα πρέπει να παράσχει περισσότερη υποστήριξη στους αγρότες βιολογικών προϊόντων και να επενδύσει περισσότερα μεγαλύτερο κεφάλαιο για να επεκτείνει την αγορά βιολογικών τροφίμων, κάτι που με τη σειρά του θα μειώσει τις τιμές για τους καταναλωτές.
Αλλά ένα από τα πιο αποτελεσματικά και απλά βήματα που θα μπορούσε να λάβει η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Πολιτειών, για τη μείωση του συνολικού κινδύνου φυτοφαρμάκων θα ήταν η απαγόρευση της χρήσης οποιουδήποτε οργανοφωσφορικού ή καρβαμιδικού σε καλλιέργειες τροφίμων.
«Καθαρά» από φυτοφάρμακα τα οπωροκηπευτικά στην Ελλάδα
Σε πρόσφατη δημοσίευση στο cibum, είχε γίνει αναφορά στην ανακοίνωση του Τμήματος Ποιοτικού και Υγειονομικού ελέγχου Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, η οποία είχε εμφανιστεί καθησυχαστική, απαντώντας σε δημοσιεύματα που έκαναν λόγο για παρουσία υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων σε φρούτα και λαχανικά στις ΗΠΑ, αμφισβητώντας την αξιοπιστία της οργάνωσης Environmental Working Group η οποία δημοσιεύει κάθε χρόνο τη λίστα με τα πιο μολυσμένα με φυτοφάρμακα φρούτα και λαχανικά.
Ακολουθήστε το Cibum 
