Η έκθεση σε γλυφοσάτη επιταχύνει εγκεφαλική βλάβη και φλεγμονή που μοιάζει με Αλτσχάιμερ, ακόμη και μήνες μετά το τέλος της έκθεσης
Την ίδια ώρα που η ΕΕ προχωρά στην έγκριση ανανέωσης χρήσης της δραστικής ουσίας γλυφοσάτης (glyphosate) αγνοώντας τις προειδοποιήσεις του ΠΟΥ που περιγράφουν την ουσία ως «πιθανό καρκινογόνο για τον άνθρωπο» και της αντιδράσεις πολλών επιστημόνων απ’ όλον τον κόσμο, μια νέα μελέτη από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα (ASU), που δημοσιεύτηκε στο Journal of Neuroinflammation , αποκαλύπτει ότι η γλυφοσάτη – το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο ζιζανιοκτόνο στον κόσμο – μπορεί να επιταχύνει την παθολογία της νόσου του Αλτσχάιμερ (AD) και να προκαλέσει μόνιμη φλεγμονή του εγκεφάλου!
Τα ζιζανιοκτόνα και ο αυξανόμενος πληθυσμός της νόσου Αλτσχάιμερ
Ο αυξανόμενος επιπολασμός της Νόσου Αλτσχάιμερ (ΝΑ) είναι μια από τις πιο ανησυχητικές προκλήσεις για τη δημόσια υγεία της εποχής μας. Περισσότεροι από 6,9 εκατομμύρια Αμερικανοί ζουν επί του παρόντος με αυτήν την εξουθενωτική διαταραχή, αριθμός που προβλέπεται να διπλασιαστεί σε 14 εκατομμύρια μέχρι το 2060. Η ΝΑ καταστρέφει ζωές μέσω της απώλειας μνήμης, της εξασθενημένης λήψης αποφάσεων και των αλλαγών συμπεριφοράς, που όλα οδηγούνται από πολύπλοκες παθολογίες του εγκεφάλου. Αυτά περιλαμβάνουν τη συσσώρευση πλακών αμυλοειδούς βήτα (Αβ), μπερδέματα νευροϊνωδών ταυ και χρόνια νευροφλεγμονή.
- Δείτε ακόμη: Αφαιρέστε αυτό το συστατικό από την πίτσα που παραγγέλνετε για να μειώσετε τον κίνδυνο καρκίνου
Ενώ η γενετική προδιάθεση παίζει ρόλο σε ορισμένες περιπτώσεις, πάνω από το 95% των περιπτώσεων AD είναι σποραδικές , που σημαίνει ότι προέρχονται από μη γενετικούς παράγοντες. Για να κατανοήσουν καλύτερα γιατί προκύπτουν τέτοιες περιπτώσεις, οι ερευνητές στρέφουν τώρα την προσοχή τους στο περιβάλλον ως βασικό παράγοντα.
Ένας αυξανόμενος όγκος στοιχείων συνδέει την περιβαλλοντική έκθεση σε τοξίνες – μέσω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, της κακής ισορροπίας στη διατροφή και των γεωργικών χημικών ουσιών – με την εμφάνιση νευροεκφυλιστικής νόσου.
“Τα ζιζανιοκτόνα χρησιμοποιούνται σε μεγάλο βαθμό και πανταχού παρόντα σε όλο τον κόσμο”, δήλωσε ο συν-συγγραφέας Δρ. Patrick Pirrotte , αναπληρωτής καθηγητής και διευθυντής του Integrated Mass Spectrometry Shared Resource στο Translational Genomics Research Institute (TGen) και το City of Hope.
Μεταξύ αυτών, το glyphosate έχει τεθεί υπό έλεγχο για τις πιθανές επιπτώσεις του στην υγεία του εγκεφάλου. Σε μια πρόσφατη εθνική έρευνα , η γλυφοσάτη ανιχνεύθηκε σε πάνω από το 80% των συμμετεχόντων. Ενώ η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (EPA) το κρίνει ασφαλές για την ανθρώπινη έκθεση στα τρέχοντα επίπεδα, η Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας για τον Καρκίνο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το κατέταξε ως «πιθανώς καρκινογόνο για τον άνθρωπο» το 2015 . Πέρα από την πιθανή σχέση της με τον καρκίνο, πρόσφατη έρευνα έχει τονίσει τις επιδράσεις της γλυφοσάτης σε άλλα μέρη του σώματος, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου.
- Δείτε ακόμη: Προσοχή! Τι μπορεί να πάθει ένα παιδί αν καταπιεί μπαταρία «κουμπί»
- Δείτε ακόμη: Η απάντηση της Lidl Italia για την φουσκωμένη συσκευασία ελληνικού τυριού
Πώς δρα τη γλυφοσάτη στον εγκέφαλο
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η γλυφοσάτη μπορεί να διασχίσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, μια προστατευτική ασπίδα που συνήθως αποτρέπει την είσοδο επιβλαβών ουσιών στον εγκέφαλο. Μόλις μπει μέσα, το glyphosate έχει ανιχνευθεί στον εγκεφαλικό ιστό και έχει συνδεθεί με αυξημένα επίπεδα προφλεγμονωδών κυτοκινών, όπως ο παράγοντας νέκρωσης όγκου-α (TNF-α), που εμπλέκονται στον νευροεκφυλισμό. Η έκθεση σε γλυφοσάτη έχει επίσης συσχετιστεί με διαταραχές σε διαδικασίες ζωτικής σημασίας για τη μάθηση και τη μνήμη. Παρά αυτές τις ιδέες, παραμένουν σημαντικά κενά στην κατανόηση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων της γλυφοσάτης στον εγκέφαλο.
«Δεδομένης της αυξανόμενης συχνότητας γνωστικής εξασθένησης στον γήρανση του πληθυσμού, ιδιαίτερα σε αγροτικές κοινότητες όπου η έκθεση στη γλυφοσάτη είναι συχνότερη λόγω της μεγάλης κλίμακας γεωργίας, υπάρχει επείγουσα ανάγκη για περισσότερη βασική έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις αυτού του ζιζανιοκτόνου», είπε ο συγγραφέας Δρ. Ramon Velazquez , επίκουρος καθηγητής στο ASU.
«Στόχος μας είναι να εντοπίσουμε περιβαλλοντικούς παράγοντες που συμβάλλουν στον αυξανόμενο επιπολασμό της γνωστικής έκπτωσης και των νευροεκφυλιστικών ασθενειών στην κοινωνία μας. Αποκαλύπτοντας τέτοιους παράγοντες, μπορούμε να αναπτύξουμε στρατηγικές για την ελαχιστοποίηση της έκθεσης, βελτιώνοντας τελικά την ποιότητα ζωής για τον αυξανόμενο γηράσκον πληθυσμό», δήλωσε ο Velazquez.
Τα πειράματα που έδειξαν τις επιδράσεις της γλυφοσάτης
Στη μελέτη συμμετείχαν δύο ομάδες ποντικών: διαγονιδιακά ποντίκια που σχεδιάστηκαν για να αναπτύξουν AD (3xTg-AD) και μη διαγονιδιακά (NonTg) ποντίκια ελέγχου. Στα ποντίκια χορηγήθηκε glyphosate σε ημερήσιες δόσεις των 0, 50 ή 500 mg/kg σε περίοδο 13 εβδομάδων. Η δόση των 500 mg/kg αντιστοιχούσε σε επίπεδα που χρησιμοποιήθηκαν σε προηγούμενες μελέτες, ενώ η δόση των 50 mg/kg προσέγγιζε το όριο που θεωρείται ασφαλές για ανθρώπινη έκθεση σύμφωνα με τα ρυθμιστικά πρότυπα. Αυτή η έκθεση ακολουθήθηκε από περίοδο ανάκαμψης έξι μηνών για την αξιολόγηση τυχόν μόνιμων επιπτώσεων.
Η έκθεση σε G lyphosate τόσο στα 50 mg/kg όσο και στα 500 mg/kg αύξησε τον πρόωρο θάνατο σε ποντικούς 3xTg-AD, ιδιαίτερα στη χαμηλότερη δόση.
Οι αξιολογήσεις συμπεριφοράς αποκάλυψαν αυξημένη συμπεριφορά που μοιάζει με άγχος, που υποδηλώνεται από αυξημένη θιγμοταξία (συμπεριφορά αγκαλιάς τοίχου) σε ποντικούς 3xTg-AD που εκτέθηκαν σε γλυφοσάτη. Ωστόσο, οι ταχύτητες κολύμβησης παρέμειναν σταθερές μεταξύ των ομάδων, υποδηλώνοντας ότι η αλλαγή συμπεριφοράς προκλήθηκε από μειωμένη γνωστική απόδοση και όχι από ελλείμματα στις κινητικές δεξιότητες.
Παρά την περίοδο ανάρρωσης των έξι μηνών, ο κύριος μεταβολίτης του glyphosate, το αμινομεθυλοφωσφονικό οξύ (AMPA), ανιχνεύθηκε στους ιστούς του φλοιού των εκτεθειμένων ποντικών. Η έκθεση σε γλυφοσάτη οδήγησε επίσης σε μειωμένο βάρος του εγκεφάλου στην ομάδα των 50 mg/kg σε όλους τους γονότυπους.
Και τα δύο ποντίκια NonTg και 3xTg-AD εμφάνισαν αυξημένα επίπεδα περιφερικών και φλοιωδών προφλεγμονωδών κυτοκινών.
Η έκθεση σε γλυφοσάτη επιδείνωσε τα χαρακτηριστικά της Νόσου Αλτσχάϊμερ στα ποντίκια 3xTg-AD, που αποδείχθηκε από την αύξηση των προϊόντων διάσπασης μιας βασικής πρωτεΐνης του εγκεφάλου (πρόδρομη πρωτεΐνη αμυλοειδούς ή APP) και υψηλότερα επίπεδα ενός ενζύμου (BACE-1) που εμπλέκεται στην παραγωγή επιβλαβούς Αβ. Τα ποντίκια που εκτέθηκαν σε υψηλότερες δόσεις γλυφοσάτης είχαν μεγαλύτερες και πιο άφθονες πλάκες Αβ, ιδιαίτερα στον ιππόκαμπο, μια κρίσιμη περιοχή για τη μνήμη.
Τα ποντίκια παρουσίασαν επίσης μεγαλύτερη βλάβη που σχετίζεται με το tau, μια άλλη πρωτεΐνη που συνδέεται με την AD. Η έκθεση σε γλυφοσάτη οδήγησε σε υψηλότερα επίπεδα μη φυσιολογικής ταυ σε συγκεκριμένα σημεία και αυτή η βλάβη αυξήθηκε με υψηλότερες δόσεις γλυφοσάτης. Η χρώση του εγκεφαλικού ιστού επιβεβαίωσε πιο έντονη βλάβη που σχετίζεται με το tau, ειδικά στους νευρώνες στον ιππόκαμπο.
Επίμονη νευροφλεγμονή παρατηρήθηκε επίσης τόσο στο περιφερικό αίμα όσο και στους εγκεφαλικούς ιστούς ποντικών που εκτέθηκαν σε γλυφοσάτη. Η ομάδα παρατήρησε αυξημένα επίπεδα κυτοκινών όπως η IL-6 και ο TNF-α, υποδηλώνοντας ότι ακόμη και οι χαμηλές δόσεις glyphosate – που προηγουμένως θεωρούνταν ασφαλές σύμφωνα με τα ρυθμιστικά πρότυπα – θα μπορούσαν να προκαλέσουν μόνιμες αλλαγές στην υγεία του εγκεφάλου.
Έκκληση για αυστηρότερη ρύθμιση για τη χρήση glyphosate
«Η δουλειά μας συμβάλλει στην αυξανόμενη βιβλιογραφία που τονίζει την ευπάθεια του εγκεφάλου στη γλυφοσάτη», είπε ο Velazquez.
Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η μακροχρόνια έκθεση, ακόμη και σε επίπεδα που επί του παρόντος θεωρούνται ασφαλή, θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης, ιδιαίτερα στους γηράσκοντες πληθυσμούς. Δεδομένου του αυξανόμενου όγκου αποδεικτικών στοιχείων, ενδέχεται να απαιτούνται αυστηρότεροι κανονισμοί για τη χρήση της γλυφοσάτης και τα επίπεδα υπολειμμάτων στα τρόφιμα για τον μετριασμό των κινδύνων για τη δημόσια υγεία. Η EPA υποστήριξε ότι η γλυφοσάτη απορροφάται ελάχιστα και κυρίως απεκκρίνεται αμετάβλητη. Ωστόσο, αυτή η νέα μελέτη αμφισβητεί αυτές τις πεποιθήσεις, επιδεικνύοντας τις επίμονες και επιβλαβείς επιδράσεις του ζιζανιοκτόνου στον εγκεφαλικό ιστό ακόμη και μήνες μετά τη λήξη της έκθεσης.
«Ελπίζω ότι το έργο μας θα οδηγήσει σε περαιτέρω διερεύνηση των επιπτώσεων της έκθεσης στη γλυφοσάτη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε επανεξέταση της μακροπρόθεσμης ασφάλειάς της και ίσως να πυροδοτήσει συζήτηση για άλλες επικρατούσες τοξίνες στο περιβάλλον μας που μπορεί να επηρεάσουν τον εγκέφαλο», δήλωσε η συγγραφέας της Μελέτης Samantha Bartholomew, υποψήφια διδάκτωρ στο ASU.
«Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν ότι πολλές χημικές ουσίες που συναντάμε τακτικά, που προηγουμένως θεωρούνταν ασφαλείς, μπορεί να θέτουν πιθανούς κινδύνους για την υγεία. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να εκτιμηθεί πλήρως ο αντίκτυπος στη δημόσια υγεία και να εντοπιστούν ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις», δήλωσε ο Pirrotte.