Νέα έρευνα αποκάλυψε κενά στις γνώσεις των καταναλωτών όσον αφορά τις φυσικές φυτικές τοξίνες.
Σε δημοσκόπηση του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Αξιολόγησης Κινδύνων (BfR) διαπιστώθηκε ότι μόλις οι μισοί από τους ερωτηθέντες (47%) γνώριζαν τις φυτικές τοξικές ουσίες.
Η ειδική έκδοση του BfR Consumer Monitor για τις φυσικές φυτικές τοξίνες αποκάλυψε επίσης ότι ο κίνδυνος αυτός ανησυχεί μόλις το 27% των ανθρώπων. Η έρευνα διεξήχθη τον Αύγουστο του 2023 σε 1.012 άτομα και η έκθεση κυκλοφόρησε πρόσφατα.
Πολλά τρόφιμα περιέχουν τοξίνες φυσικής προέλευσης. Συχνά πρόκειται για χημικές ενώσεις που χρησιμοποιούνται από τα φυτά για την απώθηση θηρευτών όπως τα έντομα ή οι μικροοργανισμοί. Οι ουσίες αυτές βρίσκονται σε προϊόντα όπως τα φασόλια και οι πατάτες και μπορεί να ενέχουν κινδύνους για την υγεία.
Φυσικές τοξίνες και μούχλα
Ένα παράδειγμα είναι η σολανίνη στις πατάτες, όπου τα πράσινα ή βλαστάνοντα μέρη της περιέχουν αυξημένες συγκεντρώσεις αυτής της τοξίνης. Η σολανίνη υπάρχει και σε άλλα λαχανικά και μπορεί να προκαλέσει δηλητηρίαση με συμπτώματα όπως διάρροια, πυρετό, πονοκέφαλο και εμετό. Ορισμένοι τύποι φασολιών περιέχουν λεκτίνες, οι οποίες μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιβλαβείς αν δεν μαγειρευτούν σωστά. Σε πολλές περιπτώσεις, η θέρμανση του τροφίμου είναι αρκετή για να καταστήσει τις φυσικές τοξίνες αβλαβείς.
«Τα αποτελέσματα της έρευνας καθιστούν σαφές ότι οι κίνδυνοι φυσικής προέλευσης τείνουν να υποτιμώνται, ενώ οι κίνδυνοι συνθετικής προέλευσης τείνουν να υπερεκτιμώνται», δήλωσε ο καθηγητής Andreas Hensel, πρόεδρος του BfR.
Τα υπολείμματα στα τρόφιμα (από φυτοπροστατευτικά προϊόντα) και οι μολυσματικές ουσίες, όπως τα βαρέα μέταλλα, προκαλούν ανησυχία στο 63% και 62% των ερωτηθέντων.
Όταν ρωτήθηκαν για τρόφιμα με φυσικές φυτικές τοξίνες, οι συμμετέχοντες ανέφεραν τις πατάτες, τις ντομάτες, τα ωμά φασόλια και τα μανιτάρια. Περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες αισθάνονταν ανεπαρκώς ενημερωμένοι σχετικά με τις φυτικές τοξίνες στα τρόφιμα, ενώ μόνο το 8% δήλωσε ότι ήταν καλά ενημερωμένο.
Όταν ρωτήθηκαν για τις φυτικές τοξίνες που απαντώνται στα τρόφιμα, πάνω από το 60% είχε ακούσει για τη μορφίνη και τα οπιούχα, το 31% για την κουμαρίνη και το 26% για τη σολανίνη. Μόνο το 4% είχε ακούσει για τα αλκαλοειδή πυρρολιζιδίνης.
Σχετικά με το θέμα των μουχλιασμένων τροφίμων, το BfR δήλωσε ότι ακόμη και μικρές ποσότητες τοξινών μούχλας μπορούν να είναι επιβλαβείς για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων και ότι η μουχλιασμένη μαρμελάδα πρέπει πάντα να απορρίπτεται πλήρως. Ωστόσο, το 25% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι αφαιρούν μόνο το μουχλιασμένο μέρος.
Όσον αφορά τα μουχλιασμένα μούρα, και τα φρούτα που έρχονται σε επαφή, επίσης δεν πρέπει πλέον να τρώγονται, αλλά μόνο το 60% ακολουθεί αυτόν τον κανόνα. Για τα λαχανικά, πάνω από το 40% αφαιρούν το μουχλιασμένο μέρος. Η πλειονότητα των ανθρώπων πετούσε το μουχλιασμένο γιαούρτι και το ψωμί.
Υδάτινες τοξίνες
Εν τω μεταξύ, το BfR διοργανώνει στις 10 και 11 Ιουνίου 2024 ένα συμπόσιο για τις υδατογενείς τοξίνες. Το Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς (NRL) για την παρακολούθηση των θαλάσσιων βιοτοξινών στο BfR έχει προσκαλέσει στο Βερολίνο εθνικούς και διεθνείς εμπειρογνώμονες σε θέματα υδατικών τοξινών.
Ένα παράδειγμα είναι η σιγουατοξίνη. Η δηλητηρίαση από σιγκουατέρα είναι σπάνια στη Γερμανία, αλλά εμφανίζεται ως αποτέλεσμα εισαγόμενων τροπικών ψαριών. Η κατάσταση που επικρατεί στη χώρα όσον αφορά την επιδημία της σιγκουατέρα είναι ένα από τα πολλά θέματα που θα καλυφθούν. Η ανίχνευση και ο χειρισμός της οβατοξίνης-α, η οποία είναι μια τοξίνη που μπορεί να προσληφθεί μέσω της κατανάλωσης μυδιών – καθώς και άλλων τοξινών σε αλμυρό και γλυκό νερό θα συζητηθεί επίσης.
Στόχος της εκδήλωσης είναι η ανταλλαγή επιστημονικών πληροφοριών για την καλύτερη κατανόηση των υδάτινων τοξινών. Οι ειδικοί θα συζητήσουν ποιες μπορεί να θέτουν κινδύνους για την υγεία του ανθρώπου, πώς επηρεάζουν τους υδρόβιους οργανισμούς και πώς μπορούν να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι αυτοί.
Ακολουθήστε το Cibum 
