Ο Δρ. Χημείας Τροφίμων Δημήτρης Χρυσαφίδης*, με αφορμή τους περιορισμούς που προτείνονται για τα πρόσθετα στη Νέα Υόρκη, καταγράφει τι ισχύει στην ΕΕ και τι πρέπει να αλλάξει.
Χρωστικές στη Νέα Υόρκη: Υπάρχει κάποιο θέμα για την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Στην ανάρτηση του CIBUM της 6ης Φεβρουαρίου για τα μέτρα που προτείνονται από τον γερουσιαστή Brian Kavanagh για να αποτελέσουν νόμο για την Πολιτεία της Νέας Υόρκης αναφέρονται, μεταξύ άλλων τα ακόλουθα: «Εφόσον εγκριθεί, ο νόμος θα τεθεί σε εφαρμογή 180 ημέρες μετά την επικύρωσή του, με τις μικρές επιχειρήσεις να εξαιρούνται για τρία χρόνια από την απαγόρευση χρήσης των συγκεκριμένων προσθέτων. Μεταξύ των ουσιών που θα απαγορευτούν περιλαμβάνονται το βρωμιούχο κάλιο, το προπυλοπαραμπέν και η κόκκινη χρωστική 3, ενώ σε σχολεία θα απαγορευτούν επίσης οι συνθετικές χρωστικές κόκκινο 40, μπλε 1, μπλε 2, πράσινο 3, κίτρινο 5 και κίτρινο 6.»
Η ανακοίνωση αυτή είναι κάτι που πρέπει άραγε να ενεργοποιήσει τις Αρχές στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να πάρουν κάποια μέτρα; Ας δούμε καταρχήν, τι ισχύει με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία
Βρωμικό κάλιο (και όχι βρωμιούχο που αναφέρεται στην ανάρτηση στα Ελληνικά) ουσία απαγορευμένη για χρήση σαν πρόσθετο, ενώ αντίθετα τα επίπεδα των βρωμικών ιόντων ελέγχονται σαν ρύποι στο πόσιμο νερό με πολύ αυστηρό όριο ανοχής.
προπυλοπαραμπέν (Propylbaraben) Μη επιτρεπόμενο πρόσθετο στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Κόκκινο 3 (Red 3) Ερυθροζίνη Ε 127 με την Ευρωπαϊκή κωδικοποίηση. Επιτρέπεται αλλά με πολύ περιορισμένη χρήση στα κεράσια κοκτέιλ και στα εγκιβωτισμένα κεράσια (κονσέρβα). Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) κατά την τελευταία αξιολόγησή της το 2011 εντόπισε απουσία τοξικότητας σε σχέση με καρκίνο αλλά μια τοξικότητα στον θυροειδή, που έθεσε ανώτατο επίπεδο πρόσληψης. Η συνολική έκθεση του πληθυσμού όμως τότε δεν έδειχνε ότι ο μέσος ή ο ακραίος καταναλωτής βρίσκονταν σε κίνδυνο με βάση τα επιτρεπόμενα επίπεδα χρήσης.
Κόκκινο 40 (Red 40) allura red ή ερυθρό allura (Ε 129). Επιτρεπόμενη χρωστική σε τρόφιμα γενικώς αλλά με ανώτατο επιτρεπόμενο όριο. Κατά την αξιολόγησή της η EFSA το 2009 εντόπισε μη ασφαλή πρόσληψη σε παιδιά ακραίους καταναλωτές προϊόντων που περιέχουν την χρωστική αυτή, αλλά αυτό δεν είχε κάποια επίπτωση στα ισχύοντα ανώτερα επίπεδα, δηλαδή η Κομισιόν δεν αντέδρασε.
Ακόμη, σε περίπτωση χρήσης της αυτής αλλά και των υπόλοιπων χρωστικών της λεγόμενης ομάδας Southampton θα πρέπει αυτή να συνοδεύεται και από την ένδειξη «μπορεί να έχει επιβλαβή συνέπεια στη δραστηριότητα και προσοχή στα παιδιά», κάτι με το οποίο δεν συμφωνεί η EFSA, αλλά έχει προστεθεί στη νομοθεσία μετά από εμμονή του Ενωμένου Βασιλείου κατά την ψήφιση του κανονισμού 1333/2008 (μελέτη Southampton).
Μπλε 1 Blue 1 ή Λαμπρό κυανό FCF brilliant blue (Ε 133). Επιτρεπόμενη χρωστική σε τρόφιμα γενικώς αλλά με ανώτατο επιτρεπόμενο όριο. Κατά την αξιολόγησή της η EFSA το 2010 εντόπισε πιθανότητα μη ασφαλούς πρόσληψης, με υπόθεση χρήσης της στα ανώτατα επιτρεπόμενα επίπεδα, από παιδιά ακραίους καταναλωτές προϊόντων που περιέχουν την χρωστική αυτή, αλλά αυτό δεν είχε κάποια επίπτωση στα ισχύοντα ανώτερα επίπεδα, δηλαδή η Κομισιόν δεν αντέδρασε.
Μπλε 2 Blue 2 Ινδικοτίνη ή ινδοκαρμίνιο Indocotine (Ε 132). Επιτρεπόμενη χρωστική σε τρόφιμα γενικώς αλλά με ανώτατο επιτρεπόμενο όριο. Στην αξιολόγησή της η EFSA το 2014 δεν εντόπισε κάποιο θέμα με τα παιδιά.
Πράσινο 3 Green 3 E 143 fast green. Απαγορευμένη χρωστική στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Κίτρινο 5 Yellow 5 Tartrazine Ταρτραζίνη (Ε 102). Επιτρεπόμενη χρωστική στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε τρόφιμα γενικώς, αλλά με ανώτατα επιτρεπόμενα επίπεδα. Κατά την αξιολόγησή της η EFSA το 2009 εντόπισε πιθανότητα μη ασφαλούς πρόσληψης από παιδιά ακραίους καταναλωτές προϊόντων που περιέχουν την χρωστική, με υπόθεση χρήσης της στα ανώτατα επιτρεπόμενα επίπεδα, αυτή αλλά αυτό δεν είχε κάποια επίπτωση στα ισχύοντα ανώτερα επίπεδα, δηλαδή η Κομισιόν δεν αντέδρασε.
Σε περίπτωση χρήσης της αυτής αλλά και των υπόλοιπων χρωστικών της λεγόμενης ομάδας Southampton θα πρέπει να συνοδεύεται και από την ένδειξη «μπορεί να έχει επιβλαβή συνέπεια στη δραστηριότητα και προσοχή στα παιδιά» κάτι με το οποίο δεν συμφωνεί η EFSA αλλά έχει προστεθεί στη νομοθεσία μετά από εμμονή του Ενωμένου Βασιλείου κατά την ψήφιση του κανονισμού 1333/2008.
Κίτρινο 6 Yellow 6 Sunset yellow ή κίτρινο Sunset (Ε 110). Επιτρεπόμενη χρωστική στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε σύγκριση με την περίοδο προ του 2012. Κατά την αξιολόγησή της η EFSA to 2011 με βάση τα αναθεωρημένα τότε προς τα κάτω ανώτατα επίπεδα, δεν εντόπισε πιθανότητα μη ασφαλούς πρόσληψης από παιδιά.
Σε περίπτωση χρήσης της αυτής αλλά και των υπόλοιπων χρωστικών της λεγόμενης ομάδας Southampton θα πρέπει να συνοδεύεται και από την ένδειξη «μπορεί να έχει επιβλαβή συνέπεια στη δραστηριότητα και προσοχή στα παιδιά» ( βλ. κίτρινο 5).
Τι αναμένεται να ξεκινήσει η EFSA μετά από την κίνηση αυτή των Αρχών της Νέας Υόρκης:
Αναμένεται αυτοδικαίως να επανεξετάσει την επικινδυνότητα της Ε 127 καθώς και πιθανή επίπτωση της χρήσης των χρωστικών Ε 133, Ε 132, Ε 124, Ε 102 και Ε 110 σε μικρά παιδιά με βάση την πιο πρόσφατη βιβλιογραφία.
Η Κομισσιόν πρέπει κανονικά να σκύψει επί τέλους πάνω από τα συμπεράσματα των αξιολογήσεων της EFSA για τις χρωστικές κόκκινο allura Ε 129, λαμπρό κυανούν Ε 133 και ταρτραζίνη Ε 102 και να αναθεωρήσει προς τα κάτω τα επίπεδα χρήσης για να προστατεύσει και τα παιδιά που φαίνεται να εκτίθενται σε κάποιο κίνδυνο. Ακόμη να επιταχύνει τις διαδικασίες που πρέπει κανονικά να ξεκινήσει η EFSA όπως περιγράψαμε παραπάνω.
*Ο Δ. Χρυσαφίδης είναι απόφοιτος του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ με διδακτορικό Χημείας Τροφίμων στο Πανεπιστήμιο Γκαίτε της Φρανκφούρτης., Εργάστηκε επί 32 συναπτά έτη στο Γενικό Χημείο του Κράτους, έχει συμβάλει και στην Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για τα πρόσθετα τροφίμων και, τα ορυκτέλαια και έχει εργαστεί στην EFSA πάνω στην αξιολόγηση ασφάλειας των γλυκαντικών.
Ακολουθήστε το Cibum 
