Εάν οι βιομηχανίες τροφίμων και τα εστιατόρια είχαν υιοθετήσει τις μειώσεις αλατιού που πρότεινε για πρώτη φορά η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) το 2016, έως και 265.000 ζωές θα μπορούσαν να είχαν σωθεί μεταξύ 2017 και 2031, αποκάλυψε μια νέα μελέτη.
Παρόμοια στοιχεία θα μπορούσαν να αναμένονται στο Ηνωμένο Βασίλειο εάν δεν παρακολουθείται και δεν εφαρμόζεται η συμμόρφωση της βιομηχανίας με τους εθελοντικούς στόχους για το αλάτι του Office for Health Improvement and Disparities, προειδοποιεί η World Action on Salt, Sugar and Health (WASSH).
“Οι εθελοντικοί στόχοι είναι δύσκολο να εφαρμοστούν, ιδιαίτερα σε μια χώρα τόσο μεγάλη και ποικιλόμορφη όσο οι ΗΠΑ με παρόμοια μεγάλη και ποικιλόμορφη βιομηχανία τροφίμων. Οι υποχρεωτικοί στόχοι είναι ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί η πρόοδος σε όλες τις εταιρείες και τα προϊόντα”, λέει η Mhairi Brown, διευθύντρια πολιτικής και δημοσίων υποθέσεων, WASSH, στο NutritionInsight.
Ενεργώντας άμεσα
Οι στόχοι μείωσης του νατρίου που οριστικοποιήθηκαν τον Οκτώβριο του 2021 μεταφέρουν το βάρος από τους καταναλωτές στους προμηθευτές τροφίμων. Οι στόχοι έχουν σχεδιαστεί για να υποστηρίζουν τη μείωση κατά μέσο όρο της ημερήσιας πρόσληψης νατρίου κατά περίπου 12% έως 3.000 mg την ημέρα.
“Ο FDA πρέπει τώρα να διασφαλίσει ότι η κατανάλωση αλατιού μειώνεται πραγματικά. Για αρχή, ο FDA πρέπει να οργανώσει μια εκστρατεία πλήρους κλίμακας για να παρακινήσει τους καταναλωτές να στραφούν σε τρόφιμα με χαμηλότερο αλάτι»,λέει ο Michael Jacobson, συνιδρυτής του Κέντρου Επιστημών για το Δημόσιο Συμφέρον.
Ενώ η καθυστέρηση του FDA προκάλεσε πολλούς θανάτους, η μελέτη εκτιμά ότι η σταδιακή μείωση της πρόσληψης αλατιού στα συνιστώμενα επίπεδα θα σώσει περίπου 446.000 ζωές μεταξύ 2021 και 2031, παρά την καθυστέρηση στον καθορισμό στόχων, προσθέτει η WASSH.
“Είναι σημαντικό ότι ο FDA πρέπει να αναπτύξει σχέδια έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση που η βιομηχανία υπολείπεται των εθελοντικών στόχων. Για παράδειγμα, ο FDA θα μπορούσε να θέσει υποχρεωτικά όρια στο αλάτι και να απαιτήσει προειδοποιητικές ειδοποιήσεις για τρόφιμα που υπερβαίνουν ορισμένους εθελοντικούς στόχους. Οι εργασίες αυτές θα πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα, καθώς η υιοθέτηση νέων κανονισμών διαρκεί χρόνια”, σημειώνει ο Γιάκομπσον.
Παρακολουθώντας τα δεδομένα
Σύμφωνα με την Brown, η πρόοδος της βιομηχανίας προς τους εθελοντικούς στόχους στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια. Επικαλείται μια νοτιοαφρικανική μελέτη που αποκαλύπτει ότι ο υποχρεωτικός περιορισμός αλατιού της χώρας το 2016 μείωσε αποτελεσματικά περίπου 0,82 γραμμάρια αλατιού την ημέρα σε νεαρούς ενήλικες.
«Αυτή η μελέτη δείχνει πόσο ζωτικής σημασίας είναι για τις κυβερνήσεις να λάβουν ισχυρά μέτρα για τη μείωση του νατρίου το συντομότερο δυνατόν», λέει ο Graham MacGregor, καθηγητής καρδιαγγειακής ιατρικής, πρόεδρος της WASSH.
“Οι μήνες και τα χρόνια που οι περισσότερες κυβερνήσεις έχουν ξοδέψει για να μειώσουν το νάτριο, προκαλούν πολλές χιλιάδες περιττούς και πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο”.
Αυτή η μελέτη εξετάζει πώς η βιομηχανία έχει πολυάριθμες στρατηγικές για τη μείωση των επιπέδων αλατιού, χωρίς αυτό να επηρεάζει τη γεύση ή την ασφάλεια. Μπορεί να χρησιμοποιήσει λιγότερο αλάτι, να αντικαταστήσει το άλας νατρίου (χλωριούχο νάτριο) με άλας καλίου (χλωριούχο κάλιο) και να προσθέσει περισσότερα αρωματικά συστατικά. Ο στόχος δεν είναι η εξάλειψη όλου του αλατιού και του νατρίου, αλλά η μείωση των σημερινών επιπέδων κατά ένα τρίτο.
“Η μείωση του αλατιού παραμένει μια από τις πιο αποδοτικές πολιτικές δημόσιας υγείας που έχουμε στη διάθεσή μας. Απαιτώντας από τις εταιρείες τροφίμων να απομακρύνουν σταδιακά το υπερβολικό και περιττό αλάτι από τα προϊόντα τους με την πάροδο του χρόνου, οι καταναλωτές δεν χρειάζεται να αλλάξουν αυτό που αγοράζουν και οι γευστικοί τους κάλυκες προσαρμόζονται με την πάροδο του χρόνου, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει απώλεια πωλήσεων για τη βιομηχανία τροφίμων”, προσθέτει η Μπράουν.
Παγκόσμιες συνέπειες
Η αύξηση της τρέχουσας μέσης πρόσληψης από 3.400 mg έως 2.300 mg νατρίου την ημέρα, έχει εκτιμηθεί ότι εξοικονομεί 18 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ (15,96 δις €) σε δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης, περιέγραψε η WASSH. Μπορεί επίσης να μειώσει τον αριθμό των περιπτώσεων υψηλής αρτηριακής πίεσης κατά 11 εκατομμύρια ετησίως.
“Οι στόχοι του FDA έχουν τη δυνατότητα να έχουν μεγάλο αντίκτυπο εάν εφαρμοστούν και παρακολουθούνται σωστά, καθώς πολλές πολυεθνικές εταιρείες τροφίμων έχουν την έδρα τους στις ΗΠΑ. Εάν αυτές οι εταιρείες πρέπει να μειώσουν τα επίπεδα αλατιού σε προϊόντα που πωλούν στις ΗΠΑ, τότε δεν υπάρχει δικαιολογία για να μην κάνουν το ίδιο σε όλο τον κόσμο», λέει η Brown.
Πέρυσι, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δημοσίευσε παγκόσμια κριτήρια αναφοράς για τα επίπεδα νατρίου σε περισσότερες από 60 κατηγορίες τροφίμων, ελπίζοντας ότι τα κριτήρια αναφοράς θα δείξουν στις χώρες πώς μπορούν σταδιακά να μειώσουν τους στόχους τους με βάση το τοπικό τους περιβάλλον τροφίμων.
Η διαφάνεια είναι το κλειδί
Οι ερευνητές στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν περιγράψει ότι το εθνικό πρόγραμμα μείωσης του αλατιού της χώρας θα μπορούσε να αποτρέψει σχεδόν 200.000 περιπτώσεις καρδιακών παθήσεων και να εξοικονομήσει 1,64 δισεκατομμύρια λίρες (1,96 δις €) σε δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης εάν εφαρμοστούν καλύτερα μέχρι το 2050.
Η Μπράουν χρησιμοποιεί το Ηνωμένο Βασίλειο ως προειδοποίηση για το τι πρέπει να αποφευχθεί. Αρχικά, ο Οργανισμός Προτύπων Τροφίμων ανέλαβε την ανάπτυξη και την εφαρμογή στόχων για το αλάτι στο Ηνωμένο Βασίλειο.
“Παρά τον εθελοντικό χαρακτήρα των στόχων, ο Οργανισμός Προτύπων Τροφίμων εξασφάλισε συμμόρφωση μέσω διαφανούς παρακολούθησης της προόδου, κατονομάζοντας και “ντροπιάζοντας” εταιρείες που δεν κατάφεραν να σημειώσουν πρόοδο”.
Η ευθύνη για τη μείωση του αλατιού μεταφέρθηκε αργότερα στο Υπουργείο Υγείας, προκαλώντας καθυστερημένη πρόοδο, καθώς η συνεργασία με τη βιομηχανία τροφίμων είχε προτεραιότητα έναντι της υγείας.
“Η διαφανής παρακολούθηση σταμάτησε και οι εταιρείες έγιναν υπεύθυνες για την αυτοαναφορά της δικής τους προόδου”.
“Υπό την προϋπόθεση ότι ο FDA ακολουθεί ένα παρόμοιο μοντέλο με αυτό του Οργανισμού Προτύπων Τροφίμων και καταστήσει σαφές στις εταιρείες τροφίμων ότι πρέπει να επιτύχουν τους στόχους, με την απειλή υποχρεωτικών στόχων σε περίπτωση που δεν υπάρξει αρκετή πρόοδος, θα μπορούσαν να είναι επιτυχείς και να δώσουν το παράδειγμα ότι άλλες χώρες θα εμπνευστούν να ακολουθήσουν, ” καταλήγει η Μπράουν.
Ακολουθήστε το Cibum 
