Συσχέτιση μεταξύ της διατροφικής πρόσληψης βιταμίνης Α και του κινδύνου καρδιομεταβολικής πολυνοσηρότητας.
Η βιταμίνη Α, ένα θρεπτικό συστατικό με αντιοξειδωτικές ιδιότητες, έχει μεγάλο ενδιαφέρον για τις ευεργετικές της επιδράσεις στις καρδιομεταβολικές νόσους (CMD). Οι δύο κύριες μορφές βιταμίνης Α στην ανθρώπινη διατροφή είναι η προσχηματισμένη βιταμίνη Α (ρετινόλη, εστέρες ρετινυλίου) και τα καροτενοειδή της προβιταμίνης Α όπως το άλφα-καροτένιο και το βήτα-καροτένιο που μετατρέπονται σε ρετινόλη. Η συσχέτιση μεταξύ των καροτενοειδών από φυτικά τρόφιμα (π.χ. φρούτα και λαχανικά κ.λπ.) και της διατροφικής πρόσληψης ρετινόλης καθώς και της συνολικής βιταμίνης Α από ζώα (ήπαρ, νεφρά, γαλακτοκομικά προϊόντα κ.λπ.) και του κινδύνου CMD έχει επιβεβαιωθεί σε πρόσφατες μελέτες.
Αν και η συσχέτιση μεταξύ της βιταμίνης Α και των μεμονωμένων καρδιομεταβολικών παθήσεων έχει μελετηθεί εκτενώς, η σχέση μεταξύ της διατροφικής πρόσληψης βιταμίνης Α και του κινδύνου καρδιομεταβολικής πολυνοσηρότητας (CMM) δεν έχει μελετηθεί. Η CMM ορίζεται ως η ανάπτυξη τουλάχιστον δύο καρδιομεταβολικών ασθενειών.
Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο scientific reports, διεξήχθη για να διερευνήσει τη συσχέτιση με τον κίνδυνο CMM αναλύοντας διαφορετικές πηγές βιταμίνης Α. Αυτή η μελέτη χρησιμοποίησε 13.603 άτομα ηλικίας ≥ 18 ετών 6534 άνδρες (48,0%) και 7069 γυναίκες (52,0%), από το 1997 έως το 2015. Η διατροφική πρόσληψη υπολογίστηκε από 3 διαδοχικές ανακλήσεις διατροφής 24 ωρών σε συνδυασμό με ένα απόθεμα οικιακών τροφίμων.
Μετά από διάμεση παρακολούθηση 9 ετών, υπήρξαν 1050 νέες περιπτώσεις CMM. Ο κίνδυνος CMM ήταν σημαντικά χαμηλότερος σε εκείνους με υψηλότερη πρόσληψη βιταμίνης Α. Η πρόσληψη β-καροτίνης (συστατικό της βιταμίνης Α) και ρετινόλης είχαν παρόμοια αρνητική συσχέτιση. Αρνητικές συσχετίσεις βρέθηκαν επίσης και σε άλλες παθήσεις όπως υπέρταση, καρδιαγγειακές παθήσεις, εγκεφαλικό επεισόδιο και διαβήτης. Η βιταμίνη Α ήταν πιο αποτελεσματική στη μείωση του κινδύνου CMM στην ομάδα μέσης ηλικίας (46–60).
Βιταμίνη Α περιέχουν τα εξής τρόφιμα:
Το συκώτι έχει την υψηλότερη περιεκτικότητα σε βιταμίνη Α από όλα τα τρόφιμα σύμφωνα με το Health. Για παράδειγμα το χοιρινό συκώτι δίνει το 923% της ημερήσιας πρόσληψης βιταμίνης Α, το μοσχαρίσιο συκώτι 731%,το ιχθυέλαιο 453%. Βιταμίνη Α περιέχουν επίσης τα:
- Πράσινα φυλλώδη λαχανικά ( λάχανο , σπανάκι, μπρόκολο), πορτοκαλί και κίτρινα λαχανικά (καρότα, γλυκοπατάτες , κολοκύθα και άλλα χειμωνιάτικα κολοκυθάκια , καλοκαιρινά κολοκυθάκια)
- Ντομάτες
- κόκκινη πιπεριά
- Πεπόνι, μάνγκο
- Ιχθυέλαια
- Γάλα
- Αυγά
- Εμπλουτισμένα τρόφιμα
Συμπερασματικά η πρόσληψη βιταμίνης Α μέσω των τροφίμων συσχετίστηκε αρνητικά με τον κίνδυνο CMM και αυτή η προστατευτική δράση ήταν πιο έντονη σε ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο. Τα ευρήματα της μελέτης υπογραμμίζουν την ανάγκη για περαιτέρω επαρκή διατροφική πρόσληψη βιταμίνης Α για την ενίσχυση της πρωτογενούς πρόληψης της CMM, ειδικά σε μεσήλικες και ηλικιωμένους, υπέρβαρους και γυναίκες.
Βέβαια η υπερπρόσληψη βιταμίνης Α, μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας όπως ηπατική βλάβη και μάλιστα στη Νορβηγία τον Μάιο του 2023, είχαν ανακληθεί ενεργειακά ποτά Prime Energy λόγω υψηλής περιεκτικότητας σε βιταμίνη Α. Γι αυτό η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων, EFSA, τον περασμένο Φεβρουάριο προχώρησε σε επικαιροποίηση των ανεκτών ανώτερων επιπέδων πρόσληψης βιταμίνης Α, και πριν καταλήξει στην αναπροσαρμογή τους η μη, δημοσίευσε τα αποτελέσματα επιστημονικών μελετών.
Για να διαβάσετε ολόκληρη τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ.