Η αποκάλυψη ενός ιατρού και συγγραφέα για το email δωροδοκίας που έλαβε.
Οι εισηγήσεις που κάνει ο Van Tulleken, ακαδημαϊκός και ιατρός βρίσκονται στο επίκεντρο της έρευνάς του σχετικά με τις επιπτώσεις των υπερ-επεξεργασμένων τρόφιμων (UPF) στη σωματική και ψυχική μας υγεία. Ο ισχυρισμός του μπεστ σέλερ του, Ultra-Processed People είναι ότι τα τρόφιμα που κατασκευάζονται από τις εταιρείες με πρόσθετα και γαλακτωματοποιητές και τροποποιημένα άμυλα ουσιαστικά “χακάρουν τον εγκέφαλό μας”, διαταράσσοντας τη φυσιολογική ρύθμιση της όρεξης.
Ο ίδιος αναφέρει: «Μας ξεγελούν ώστε να τρώμε περισσότερο, καθώς είναι πιο μαλακά, πιο αλμυρά, πιο γλυκά από τα υπόλοιπα τρόφιμα και αυτό το γεγονός του τρισεκατομμυρίου δολαρίων, σύμφωνα με τα στοιχεία του, είναι που οδηγεί στην επιδημία της παχυσαρκίας.»
Κατά τη διάρκεια της έρευνάς του λειτουργεί ως πειραματόζωο για αυτές τις θεωρίες (με την περιστασιακή βοήθεια του δίδυμου αδελφού του, του Xand, επίσης ιατρού, που μοιράζονται την ίδια γενετική σύσταση). Η πολύμηνη κακή διατροφή του χρησίμευσε για να δείξει ότι αυτό που κατανάλωνε δεν ήταν τροφή, ήταν, όπως του επισήμανε ένας ακαδημαϊκός συνάδελφος, «Μια βιομηχανικά επεξεργασμένη βρώσιμη ουσία, ή τροφή που μας λέει ψέματα».
Το χρόνο που πέρασε από την κυκλοφορία του βιβλίου υπήρξαν έντονες αντιδράσεις κατά των ισχυρισμών του. Στον επίλογο της πρώτης έκδοσης, προσφέρει μια αρκετά αιχμηρή διάψευση αυτών των κριτικών, ένα σημαντικό ποσοστό των οποίων, όπως αποκαλύπτει, προέρχεται από ακαδημαϊκούς των οποίων η έρευνα έχει χρηματοδοτηθεί από διάφορους πολυεθνικούς ομίλους τροφίμων. “Φαντασμαγορική” είναι η λέξη που χρησιμοποιεί για να περιγράψει τη συμμετοχή αυτών των εταιρειών στις επιτροπές που ασχολούνται με τη συζήτηση για τον έλεγχο της παραγωγής τους.
«Όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο, φαντάστηκα ότι μπορεί να βρισκόμουν στο εδώλιο του μάρτυρα εναντίον της Nestlé ή οποιουδήποτε άλλου», αναφέρει. «Αλλά ο τρόπος που το κάνουν είναι πιο διακριτικός».
Το επίμαχο email
Σύμφωνα με τη daily mail, τον Αύγουστο του 2023, έλαβε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που περίμενε, αλλά και φοβόταν οτι θα έρθει. Ήταν από έναν ανώτερο διευθυντή της McDonald’s.
Το ερώτημα που του απηύθυνε ήταν αν θα τον ενδιέφερε να δώσει μια μισάωρη ομιλία στην ομάδα των στελεχών της, έναντι αμοιβής 20.000 λιρών. Ο συγγραφέας απάντησε ότι θα το έκανε, αλλά θα πλήρωνε τα δικά του έξοδα και θα έδινε τα χρήματα σε μια φιλανθρωπική οργάνωση για τα τρόφιμα.
Όταν όμως ήρθε το συμβόλαιο, άλλαξε γνώμη. Μέσα σε αυτό υπήρχε όρος που τον δέσμευε να μην δυσφημεί την εταιρεία σε δημόσιες δηλώσεις, “σε όλο το σύμπαν και στο διηνεκές”.
Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιζήμιες συνέπειες των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων, ο Van Tulleken διατυπώνει δύο συστάσεις:
- Πρώτον, να τεθεί εκτός νόμου η σύγκρουση συμφερόντων στα επιστημονικά και συμβουλευτικά όργανα του Ηνωμένου Βασιλείου.
- Δεύτερον, να δημιουργηθούν αποτελεσματικές προειδοποιητικές ετικέτες στα τρόφιμα.
Μεγάλο μέρος της κριτικής στην ιδέα των υπερ-επεξεργασμένων τρόφιμων είναι ότι είναι δύσκολο να οριστούν και επομένως ακόμα δυσκολότερο να ελεγχθούν. Ο Van Tulleken υποστηρίζει ότι η καλύτερη εφαρμογή των υφιστάμενων διατροφικών οδηγιών του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με τα λιπαρά, το αλάτι και τη ζάχαρη θα “έπιανε το 95% των υπερ-επεξεργασμένων τρόφιμων”. Ενα μαύρο προειδοποιητικό οκτάγωνο σε αυτά τα τρόφιμα θα σήμαινε ότι δεν θα μπορούσαν ούτε να προβάλλουν ισχυρισμούς υγείας ούτε να στοχεύουν τα παιδιά στο μάρκετινγκ τους.
«Πάρτε ως παράδειγμα τα Coco Pops», λέει. «Δείτε ένα κουτί σε ένα σούπερ μάρκετ και θα υπάρχουν πάνω του μισή ντουζίνα ισχυρισμοί για την υγεία. Αλλά αν υπήρχε ένα προειδοποιητικό οκτάγωνο δεν θα μπορούσε να προβάλλει αυτούς τους ισχυρισμούς. Δεν θα μπορούσε να βάλει μια χαρούμενη μαϊμού από καρτούν στο μπροστινό μέρος. Δεν θα μπορούσε να πωλείται σε νοσοκομεία ή σχολεία».
Το Βρετανικό Ίδρυμα Διατροφής (στα μέλη του οποίου περιλαμβάνονται εταιρείες όπως η McDonald’s, η British Sugar και η Mars, με χρηματοδότηση από εταιρείες όπως η Nestlé, η Mondelēz και η Coca-Cola) είχε στην ιστοσελίδα του αυτό το απόσπασμα: «…Πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό να μην στιγματίζουμε τους ανθρώπους που ζουν σε συνθήκες φτώχειας συμβουλεύοντάς τους τι να μην τρώνε…»
Ο Van Tulleken απάντησε σ’ αυτό: «Συμφωνώ απόλυτα! Η πραγματική πηγή ντροπής και στιγματισμού θα πρέπει να κατευθύνεται προς τις κυβερνήσεις που αρνούνται να ρυθμίσουν αυτές τις συνθήκες…».