Η ΕΕ έχει απαγορεύσει το πρόσθετο Ε 171 ως γονιδιοτοξικό, κάτι που ακυρώνουν με νέα αξιολόγηση FAO και ΠΟΥ. “Δεν υπάρχουν στοιχεία τοξικότητας” λέει ο ΠΟΥ.
Τον Ιανουάριο του 2022 δημοσιεύτηκε ο νέος κανονισμός της ΕΕ για το πρόσθετο τροφίμων διοξείδιο του τιτανίου (E 171), σύμφωνα με τον οποίο δεν μπορεί πλέον να χρησιμοποιείται σε τρόφιμα. Η απόφαση έβαλε σε αγώνα δρόμου την βιομηχανία τροφίμων προκειμένου να βρει άξια υποκατάστατα με όχι μεγάλη επιτυχία. Η πρώτη αμφισβήτηση της απαγόρευσης ήρθε λίγο καιρό μετά από το Ευρωπαϊκό δικαστήριο, ενώ τώρα η νέα εξέλιξη προκαλεί σύγχυση με το τι μέλι γενέσθαι.
Ο κανονισμός απαγόρευσης βασίστηκε στην γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA). Στη γνώμη της η EFSA ανέφερε ότι, με βάση όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία, δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί η ανησυχία για γονιδιοτοξικότητα και, δεδομένων των πολυάριθμων αβεβαιοτήτων, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το διοξείδιο του τιτανίου (E 171) δεν μπορεί πλέον να θεωρείται ασφαλές όταν χρησιμοποιείται ως πρόσθετο τροφίμων.
Το διοξείδιο του τιτανίου (Ε 171, χημικός τύπος: TiO2) είναι πρόσθετο που χρησιμοποιείται στα τρόφιμα ως χρωστική για να τα κάνει πιο ελκυστικά, να τους δώσει χρώμα ή να διατηρήσει την αρχική εμφάνισή τους. Σύμφωνα με την EFSA, οι κύριες κατηγορίες τροφίμων που συμβάλλουν στη διατροφική έκθεση του καταναλωτή στο διοξείδιο του τιτανίου είναι ορισμένα αρτοσκευάσματα, τσίχλες, καραμέλες, μαγιονέζα, σούπες, ζωμοί, σάλτσες, σαλάτες και λιπαρά τρόφιμα επάλειψης για σάντουιτς. Ακόμη, μια σημαντική πηγή διατροφικής έκθεσης μπορεί να είναι οι επεξεργασμένοι ξηροί καρποί. Πολλές χώρες δεν ακολούθησαν την απαγόρευση της ΕΕ μεταξύ των οποίων και η Βρετανία, η Αρχή Ασφαλείας τροφίμων της οποίας υποστήριξε πως μετά από την εξέταση των υπάρχοντων στοιχείων, δεν έχουν εντοπιστεί ανησυχίες για την ασφάλεια αυτού του πρόσθετου. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το πρόσθετο μπορεί να χρησιμοποιηθεί υπό ορισμένες προϋποθέσεις που καθορίζονται από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), ενώ στον Καναδά η χρήση του είναι ελεύθερη.
Η σημερινή εξέλιξη είναι πως την απόφαση της ΕΕ φαίνεται να αμφισβητεί ο FAO και ο ΠΟΥ. Η Μικτή Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για τα Πρόσθετα Τροφίμων (JECFA) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) δημοσίευσαν αξιολόγηση των επιπτώσεων στη υγεία, του Ε 171. Υπενθυμίζεται πως και το Ευρωπαϊκό δικαστήριο έκρινε ότι η ΕΕ, αξιολόγησε λάθος τις μελέτες στις οποίες στηρίχθηκε η απαγόρευση του διοξειδίου του τιτανίου στα τρόφιμα.
Μετά από ανασκόπηση της διαθέσιμης επιστημονικής βιβλιογραφίας, η JECFA σημείωσε περιορισμούς στα διαθέσιμα στοιχεία για γονοτοξικότητα. Η JECFA τονίζει ότι οι κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τη διερεύνηση της γονοτοξικότητας έχουν αναπτυχθεί και επικυρωθεί για χημικές ουσίες και ότι ενδέχεται να μην είναι εύκολα εφαρμόσιμες χωρίς προσαρμογές για τη δοκιμή κακώς διαλυτών σωματιδίων όπως το TiO2. Αναγνωρίζοντας τους περιορισμούς και ορισμένα διφορούμενα ευρήματα στα διαθέσιμα δεδομένα για τη γονοτοξικότητα, η JECFA σημείωσε ότι τα διαθέσιμα δεδομένα δεν παρείχαν πειστικά στοιχεία γονοτοξικότητας για το TiO2.
Η JECFA σημείωσε ότι το Ε 171 απορροφάται ελάχιστα από τη γαστρεντερική οδό και ότι η από του στόματος βιοδιαθεσιμότητα του στους ανθρώπους είναι πολύ χαμηλή. Έκρινε επιπλέον ότι δεν υπήρχαν στοιχεία για καρκινογόνες, αναπαραγωγικές ή αναπτυξιακές επιδράσεις τοξικότητας μετά από μακροχρόνια έκθεση. Η JECFA σημείωσε επίσης ότι επί του παρόντος δεν υπάρχουν επιδημιολογικές μελέτες που να επιτρέπουν συμπεράσματα για οποιαδήποτε συσχέτιση μεταξύ της διατροφικής έκθεσης στο διοξείδιο του τιτανίου και επιπτώσεων στην υγεία.
«Η JECFA εξέτασε όλες τις διαθέσιμες έρευνες για τον κίνδυνο γονοτοξικότητας και διαπίστωσε ότι τα στοιχεία είναι ανεπαρκή, κυρίως λόγω της έλλειψης κατάλληλων μεθοδολογιών δοκιμών για νανοσωματίδια», δήλωσε ο Δρ Moez Sanaa, Επικεφαλής της Μονάδας Προτύπων και Επιστημονικών Συμβουλών για τα Τρόφιμα και τη Διατροφή του ΠΟΥ. «Χρειαζόμαστε περισσότερη έρευνα για να αντιμετωπίσουμε την τρέχουσα αβεβαιότητα σχετικά με την κατανομή μεγεθών σωματιδίων TiO2 στα τρόφιμα και να αναπτύξουμε δοκιμές γονοτοξικότητας που είναι πιο κατάλληλες για νανοσωματίδια».
Ακολουθήστε το Cibum 
