Γιατί καταργούνται γνωστά φυτικά προϊόντα; Τι σημαίνει αυτό για τη βιομηχανία φυτικών τροφίμων; Υπάρχει ελπίδα ανάκαμψης;
Μια επικερδής βιομηχανία ή μια καταναλωτική φούσκα; Τελευταία όλο και περισσότεροι ειδικοί και αναλυτές αναρωτιούνται εάν οι φυτικές εναλλακτικές σε πρωτεΐνες έχουν πράγματι τόσο δυναμικό αποτύπωμα στους καταναλωτές ή αν απλά είναι μια καινοτομία που σταδιακά “ξεφουσκώνει” αναφορικά με τη ζήτηση.
Αν και οι vegans αντιπροσωπεύουν σήμερα το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού και όλο και περισσότεροι καταναλωτές ενδιαφέρονται για εναλλακτικές δίαιτες και τα προϊόντα που τις υποστηρίζουν, ο μεγάλος πληθωρισμός στα τρόφιμα προκαλεί μια τάση συρρίκνωσης των προηγουμένως πολυπληθών εταιρειών και τα φυτικά προϊόντα τους.
Το παράδειγμα της πολυεθνικής τροφίμων Nestle και της απόφασής της να αποσύρει τα εμπορικά σήματα Garden Gourmet χωρίς κρέας και μπιζελόγαλα Wunda στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία όχι μόνο έχει προκαλέσει ανησυχία στους υποστηρικτές των εναλλακτικών λύσεων με βάση τα φυτά, αλλά προκαλεί και πολυάριθμα ερωτήματα γύρω από το μέλλον της βιομηχανίας φυτικών τροφίμων. Μήπως αυτό σηματοδοτεί μια πτώση ή ένα άνοιγμα για μικρότερες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα;
Η Nestlé έχει δηλώσει αφενός το ενδιαφέρον της να συνεχίσει να αναπτύσσεται στην κατηγορία φυτικών τροφίμων, αφού η σειρά Garden Gourmet θα παραμείνει σε κυκλοφορία σε άλλες αγορές στην Ευρώπη. Αλλά οι ειδικοί σημειώνουν πως η κατηγορία δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες των καταναλωτών, ιδιαίτερα όσον αφορά τη γεύση, θέτοντας ένα ερωτηματικό για τις μελλοντικές φιλοδοξίες της εταιρείας, αναφέρει αντίστοιχο δημοσίευμα του Just Food. Σε παρόμοια κίνηση προχώρησε και η εταιρεία Coca-Cola Co, η οποία αποφάσισε να αποσύρει τη σειρά Innocent από φυτικά γαλακτοκομικά ποτά στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Πράγματι, μπορεί η απόφαση των δύο πολυεθνικών να μην αντιπροσωπεύει κάτι για την κατηγορία εν γένει. Με τόσες επιλογές φυτικών προϊόντων εκεί έξω και μια σχετικά περιορισμένη -ακόμα- αγορά, είναι πιθανό οι Nestle και η Coca Cola να έβαλαν απλώς μπροστά το κέρδος και να προχώρησαν στην απόσυρση ορισμένων προϊόντων.
Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν, όμως, ότι πράγματι η ζήτηση γύρω από τα φυτικά προϊόντα έχει μειωθεί, με τα παραδείγματα της Beyond Meat και της Oatly που αγωνίζονται να βγάλουν κέρδος να επισημαίνουν ακριβώς αυτό. Σύμφωνα με δηλώσεις του Clive Black, διευθυντή της βρετανικής επενδυτικής εταιρείας Shore Capital, σχετικά με την απόφαση της Nestlé στο Just Food, πρόκειται να ακολουθήσουν κι άλλες αποσύρσεις προϊόντων, ενώ προβλέπει πως αναμένεται να καταλήξουμε με λίγες εταιρείες που θα παράγουν φυτικά προϊόντα, καθώς και μερικές οικιακές επωνυμίες ιδιωτικής ετικέτας.
Ένα ακόμα ζήτημα που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές είναι μια σύγχυση, καθώς σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα υπήρξε μια μαζική κυκλοφορία παρόμοιων εμπορικών σημάτων, από υποκατάστατα κρέατος μέχρι γάλατα και άλλες εναλλακτικές ζωικών προϊόντων. Ως αποτέλεσμα, δημιουργήθηκε ένας έντονος κορεσμός, που με τη σειρά του οδήγησε σε μεγάλο ανταγωνισμό της αγοράς με προϊόντα που είχαν ελάχιστες διαφορές μεταξύ τους.
Αλλά μπορούν τα φυτικά προϊόντα που υπάρχουν να είναι αρκετά καλά, ούτως ώστε να αποτελέσουν το συστατικό μιας καθημερινής διατροφής σε βάθος χρόνου; Αφενός η γεύση είναι ένα βασικό εμπόδιο που πρέπει να ξεπεράσουν όσες επιχειρήσεις θέλουν να παραμείνουν δυναμικές στο χώρο των φυτικών τροφίμων και αφετέρου να αντιμετωπίσουν το αυξανόμενο κόστος ζωής που βαραίνει ακόμη περισσότερο την κατηγορία τους, εξαιτίας των ψηλών τιμών τους.
Φυσικά, υπάρχουν και success stories εταιρειών που πετυχαίνουν σε αυτή την κατηγορία και ένα μεγάλο πλήθος startup που αναδύονται σε αυτό το δυσοίωνο κλίμα. Ωστόσο, εάν δεν αντιμετωπιστούν οι βασικές προκλήσεις που εμποδίζουν την ανέλιξή τους, το φαινόμενο της Nestle θα επαναλαμβάνεται όλο και περισσότερο. Δεν είναι εύκολο, αλλά αξίζει μια προσπάθεια.