Οι δύο παγκόσμιοι Οργανισμοί, επισημαίνουν τους κινδύνους για την ασφάλεια των τροφίμων που συνδέονται με την κατανάλωση φυκιών καθώς και την έλλειψη δεδομένων και κανονισμών.
Η παγκόσμια παραγωγή φυκιών έχει υπερτριπλασιαστεί από την αλλαγή της χιλιετίας: παρουσίασε αύξηση από 10,6 εκατομμύρια τόνους το 2000 σε 32,4 εκατομμύρια τόνους το 2018. Είναι σημαντικό, επομένως, να ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις στην ασφάλεια των τροφίμων από την προσφάτως αυξημένη κατανάλωση. Από το 2018 έως το 2020, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) απαίτησε από τα κράτη μέλη να συλλέγουν δεδομένα για την εμφάνιση αρσενικού, καδμίου, ιωδίου, μολύβδου και υδράργυρου στα φύκια και τα προϊόντα τους προκειμένου να προσκομιστούν αποδεικτικά στοιχεία για αξιολόγηση της συμβολής των φυκιών στη συνολική έκθεση σε αυτούς τους κινδύνους.
Πολλοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την παρουσία κινδύνων στα φύκια, όπως: ο τύπος των φυκιών, η φυσιολογία τους, η εποχή στην οποία παράγονται, τα νερά παραγωγής, οι μέθοδοι συγκομιδής και η επεξεργασία. Αρκετοί κίνδυνοι όπως τα βαρέα μέταλλα και οι θαλάσσιες βιοτοξίνες έχουν αναφερθεί ότι δυνητικά σχετίζονται με τα φύκια. Επιπλέον το E. coli O7:H4 βρισκόταν πίσω από ένα ξέσπασμα στην Ιαπωνία το 2020 με σχεδόν 3.000 ασθενείς που κατανάλωσαν κόκκινα φύκια σε σαλάτα ενώ το 2019, περισσότεροι από 100 άνθρωποι αρρώστησαν στη Νορβηγία από νοροϊό αφού έφαγαν μια παγωμένη σαλάτα με φύκια από την Κίνα.
Αρκετοί λοιπόν, χημικοί, μικροβιολογικοί και φυσικοί κίνδυνοι έχουν εντοπιστεί ότι συνδέονται δυνητικά με φύκια (EFSA, 2019; Cavallo et al., 2021). Αυτοί οι κίνδυνοι μπορεί να εγείρουν ανησυχίες για τη δημόσια υγεία, ανάλογα με παράγοντες όπως η ποιότητα του συλλεγόμενου ή προμηθευμένου προϊόντος διατροφής με φύκια, πρακτικές χειρισμού των καταναλωτών και η μορφή με την οποία καταναλώνονται τα φύκια (ωμά ή επεξεργασμένο). Για παράδειγμα, λόγω των ιδιαίτερων δομικών τους χαρακτηριστικών, τα φύκια παρουσιάζουν υψηλό δυναμικό συγκέντρωσης για μέταλλα και ιχνοστοιχεία που υπάρχουν στο νερό.
Επιπλέον όταν τα φύκια χρησιμοποιούνται για την παραγωγή συμπληρωμάτων διατροφής, έχουν τη δυνατότητα να συμβάλλουν στην υπερβολική πρόσληψη ορισμένων μετάλλων (όπως το ιώδιο), ιδιαίτερα μεταξύ των ομάδων υψηλού κινδύνου όπως οι έγκυες και οι θηλάζουσες γυναίκες και εκείνες με δυσλειτουργία του θυρεοειδούς.
Παρά τους παραπάνω κινδύνους γενικά εξακολουθούν να λείπουν νομοθεσία και έγγραφα καθοδήγησης σχετικά με την παραγωγή και την κατανάλωση φυκιών. Ως εκ τούτου, ο FAO και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συνέταξαν έκθεση για να προσδιορίσουν τους κινδύνους για την ασφάλεια των τροφίμων (μικροβιολογικοί, χημικοί και φυσικοί) που συνδέονται με την κατανάλωση φυκιών και υδρόβιων φυτών. Η παρούσα ανάλυση θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για την ανάληψη περαιτέρω εργασιών στον τομέα αυτό. Επιπλέον, τόσο ο FAO όσο και ο ΠΟΥ πιστεύουν ότι θα ήταν χρήσιμο να αναπτυχθούν σχετικές οδηγίες από τον Codex .
Στην έκθεση τονίζεται πως αν και, υπάρχουν περιορισμένα δεδομένα σχετικά με την εμφάνιση κινδύνων για την ασφάλεια των τροφίμων στα φύκια, τα βαρέα μέταλλα (κυρίως ανόργανο αρσενικό και κάδμιο), μικροβιακοί κίνδυνοι (Salmonella spp.) και το ιώδιο ενδέχεται να εγείρουν ανησυχίες για την ασφάλεια των καταναλωτών. Έμμονοι οργανικοί ρύποι (π.χ. διοξίνες και πολυχλωριωμένα διφαινύλια), βιολογικοί κίνδυνοι (π.χ. Bacillus spp. και νοροϊός), ραδιενεργά υλικά, μικροπλαστικά και νανοπλαστικά, μόλυβδος, υδράργυρος και υπολείμματα φυτοφαρμάκων, μεταξύ άλλων ουσιών, έχουν αναγνωριστεί από μέτριοι έως μικροί κίνδυνοι. Η εμφάνιση των κινδύνων επηρεάζεται από παράγοντες όπως: κατηγορίες φυκιών (καφέ, κόκκινο ή πράσινο) και οικογένειες (Laminariaceae, Alariaceae, Fucaceae) φυσιολογία (π.χ. η επίδραση της δομής του κυτταρικού τοιχώματος στη συσσώρευση μολυσματικών ουσιών από τα περιβάλλοντα ύδατα) ηλικία πριν από τη συγκομιδή, τις συνθήκες του περιβάλλοντος καλλιέργειας καθώς και χειρισμός και επεξεργασία.
Συμπερασματικά η αυξημένη καλλιέργεια και αξιοποίηση των φυκιών αναμένεται να είναι σημαντική για την επισιτιστική ασφάλεια, καθώς και μια ισχυρή και βιώσιμη υδρόβια οικονομία στο εγγύς μέλλον. Παρά ταύτα, προς το παρόν δεν υπάρχει πρότυπο Codex ή κατευθυντήριες γραμμές που αφορούν ειδικά την ασφάλεια των τροφίμων στην παραγωγή, μεταποίηση και κατανάλωση φυκιών. Τα παραπάνω αποτελούν συνεπώς ένα σημαντικό παγκόσμιο ρυθμιστικό κενό όσον αφορά την ασφάλεια των τροφίμων στα φύκια.
Ακολουθήστε το Cibum 
