Β. Ρούσσος: Ο εστιάτορας που η Ειρήνη Παππά έπεσε στα πόδια του για ένα ζεϊμπέκικο!

«ήταν 5 το πρωί. Καλοκαίρι του 1964. Ήμουν δεν ήμουν 4 χρονών, αλλά χόρευα καλό ζεϊμπέκικο. Ήρθε η μάνα μου η κυρά Αργυρώ, μαζί με την Ειρήνη Παππά που τότε γύριζε στη Σαντορίνη, την ταινία «τα σκαλοπάτια» με τον Σπύρο Φωκά, με ξύπνησαν με πήγαν άρον-άρον στην ταβέρνα για να χορέψω για την ταινία….»

– Γιατί δεν ήθελες να χορέψεις;

-Ποιο παιδάκι που κοιμάται κατάκοπο από το ολοήμερο παιχνίδι της προηγούμενης ημέρας, και το ξυπνάνε αξημέρωτα θέλει να χορέψει; Νύσταζα, δεν ήθελα, είχε φασαρία, πολύς ο κόσμος, πολλά τα άτομα του κινηματογραφικού συνεργείου μέσα στην μπακαλοταβέρνα του πατέρα μου… ντρεπόμουν και ήθελα να κοιμηθώ…

Το συνεργείο, οι ηθοποιοί, οι τεχνικοί ακόμα και ο σκηνοθέτης, ο Leonard Hirschfield τον παρακαλούσαν και αφού είδαν και αποείδαν σκέφτηκαν να τον εξαγοράσουν, λέει ο Βαγγέλης Ρούσσος, με… κατοστάρικα! Για την εποχή πολλά λεφτά. Τα κατοστάρικα έπεφταν «βροχή» και σκέφτηκε ο μικρός Βαγγέλης ότι για να φωνάζουν με τόσο ενθουσιασμό, καλά θα είναι τα κατοστάρικα. Και χόρεψε αξημέρωτα στη Σαντορίνη ζεϊμπέκικο… Τι και αν μετά πήραν πίσω τα κατοστάρικα. Το δώρο που του έφεραν την επόμενη ημέρα ήταν πιο πολύτιμο. Ένα ρομπότ με μπαταρίες. Ανεκτίμητος θησαυρός για έναν 4χρονο αγόρι, το 1964…. Στην ταινία «τα σκαλοπάτια» με μουσική του Μάνου Χατζηδάκη και σενάριο του Βασίλη Βασιλικού, τελικά δεν μπήκε η σκηνή με το μικρό αγόρι που χορεύει. Η ανάμνηση όμως παραμένει αναλλοίωτη στο μυαλό και την καρδιά του.

Ο Βαγγέλης Ρούσσος μιλάει ήρεμα, με απαλή φωνή, πραότητα και συστολή σαν να λέει  συνηθισμένες, καθημερινές κουβέντες. Τι και εάν οι αναμνήσεις τον κατακλύζουν. Τι και εάν η ιστορία της οικογένειάς του άρρηκτα συνδεδεμένη με το εστιατόριο «Ακταίον», θα μπορούσε να γίνει ταινία αξιώσεων. Θυμάται τα χρόνια της αθωότητας, τα χαλάσματα στα Φυρά, τα γκρεμισμένα από τον σεισμό υπόσκαφα, τη φτώχεια της εποχής, τους ξένους που κατάλαβαν από νωρίς τις προοπτικές του τόπου του, τα σπίτια που άλλαζαν χέρια για ένα κομμάτι ψωμί, τους ξένους τουρίστες που κοιμόντουσαν στις νοικιασμένες ταράτσες, τους διάσημους που σέρβιρε η μητέρα του, αλλά και ο ίδιος, όπως η Κατρίν Ντενέβ, ο Φράνσις Φορντ Κόπολα, η Μερκούρη με τον Ντασέν, η Βουγιουκλάκη, ακόμη και η Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου του 2004… Και δεν τους θυμάται και όλους….

Τρώμε και μιλάμε,  μιλάμε και απολαμβάνουμε τη θέα από το Ακταίον το πιο παλιό εστιατόριο της Σαντορίνης με τα νόστιμα πιάτα. Το εστιατόριο που ξεκίνησε το 1922 από μπακαλοταβέρνα του παππού του, Λευτέρη Ρούσσου ο οποίος δούλευε και στα Λατομεία στους «Μπαλάδες». Το 1922 ο κυρ –Λευτέρης άνοιξε την ταβέρνα μαζί με την γυναίκα του την Ειρήνη. Τότε το σημείο ήταν μακριά από το κέντρο, και πήγαιναν οι «μποέμ» της εποχής για να φάνε κονσέρβες, μπακαλιάρο «ξελουριστό», αυγά από τις κότες της γιαγιά του και όσο για κρέας, μόνο με παραγγελία κότες ή κανένα κουνέλι, και κατανάλωση αυθημερόν γιατί δεν υπήρχε ψύξη. Και φυσικά το φάβα, και μαρίδες λιόκαφτες. Έρχονταν, λέει ο Βαγγέλης οι εργάτες από τα λατομεία το Σάββατο και έφευγαν Δευτέρα πρωί κατευθείαν για δουλειά. Οι γυναίκες τους, τους αναζητούσαν και όταν τους ανακάλυπταν, γινόταν χαμός μέσα στην ταβέρνα…

Το 1958 το «Ακταίον» αναλαμβάνει  ο κ. Γιώργος Ρούσσος ή μάλλον η γυναίκα του η κυρα- Αργυρώ, γιατί εκείνος έκανε και άλλες δουλειές: ταχυδρόμος, μεταφορέας και ότι έβρισκε. Το μαγαζί το κρατούσε η μητέρα μου, που όλοι την φώναζαν μαμά! Η ιστορία της Αργυρώς είναι από μόνη της ένα μεγάλο κεφάλαιο λέει ο κ. Ρούσσος. Στην κατοχή έχασε 5 αδέλφια από την πείνα μέσα σε μία εβδομάδα! Τότε, μικρό παιδάκι,  πήγε υπηρέτρια σε σπίτι πλουσίων με μισθό μόνο το φαγητό της για να μην πεθάνει….

Η φήμη της είχε φτάσει στα πέρατα του κόσμου. Όλοι οι ξένοι που έρχονταν την αγαπούσαν. Ήταν πάντα ευχάριστη, εγκάρδια, ζεστή, σκλάβωνε με το χαμόγελο, την απλότητα και την φιλοξενία της, τους πελάτες. Απίστευτη προσωπικότητα η μάνα μου, λέει ο Βαγγέλης. Έρχονταν όλοι για να δουν την Αργυρούλα. Εμείς εδώ γράφαμε, εδώ διαβάζαμε. Το μαγαζί είχε και το πρώτο τηλέφωνο, και όλη η γειτονιά περνούσε από δω, κάθε μέρα…

Ο τουρισμός ξεκίνησε την δεκαετία του 60. Το 1965 έρχονταν Ολλανδοί, Ελβετοί, Γάλλοι Γερμανοί και αγόραζαν σπίτια με ευτελή αντίτιμα. Ένας Ελβετός αγόρασε 12 σπίτια στα Φυρά με 40.000 δρχ (117 €)! Προφανώς είδαν την  προοπτική της Σαντορίνης, που τότε είχε εγκαταλειφθεί από τους κατοίκους της οι οποίοι ξενιτεύτηκαν για να μπορέσουν να επιβιώσουν. Όλοι ήθελαν τότε να πουλήσουν. Ένας Ολλανδός ο Peter Clup απέτρεψε τον πατέρα μου, λέει ο Βαγγέλης, να πουλήσει το πατρικό του. Ο Clup βλέποντας πόσο αγωνίζονταν οι γονείς μου να τα φέρουν βόλτα, τους είπε να μην πουλήσουν σε κανέναν. Αντίθετα τους συμβούλεψε να διαμορφώσουν τον χώρο για να τον νοικιάσουν. Και την επόμενη χρονιά ο ίδιος μας έστειλε τουρίστες! Τώρα είναι το ξενοδοχείο «Γαλήνη» στο κέντρο της Καλντέρας. Ο λόγος του Βαγγέλη Ρούσσου είναι σαν χείμαρρος. Θυμάται και περιγράφει την εικόνα της Σαντορίνης στην αρχή του τουρισμού. Την εποχή που δεν υπήρχαν καταλύματα και οι ντόπιοι νοίκιαζαν τις ταράτσες τους βγήκαν και τα πρώτα τραπέζια του «Ακταίον» στο πλακόστρωτο.

Το κτίριο το ίδιο από τότε και μέχρι σήμερα, παραμένει αναλλοίωτο και πιστό στην γαστρονομική παράδοση της Σαντορίνης με λίγες σύγχρονες «πινελιές». Με τον chef Χρύσανθο Παναγιωτόπουλο και φιλοσοφία βασισμένη στην παράδοση του νησιού, σήμερα σερβίρει, το φάβα, με τηγανιτή κάππαρη, φάβα με ρέγγα παστή και φάβα με ψητό χταπόδι και μαρμελάδα, σκορδομακάρονα κοκκινιστά, Σαντορινιά σαλάτα με μπακαλιάρο ξελουριστό, σαλάτα με χλωροτύρι. Κολοκυθόπιτα με ντόπια κολοκύθια, μελιτζάνες άσπρες σαντορινιές και φυσικά ψευτοκεφτέδες.

Όλα αυτά τα εδέσματα, απολαμβάνουν τουρίστες, απ’ όλες τις εθνικότητες,  απ’ όλες τις φυλές της γης.

-ποιοι είναι οι καλύτεροι; Ρωτάμε τον κ. Ρούσσο.

– Οι Ελβετοί, απαντά χωρίς δισταγμό. Είναι απλοί, ευγενικοί και εκτιμούν την καλή κουζίνα. Αλλά η παραξενιά του πελάτη δεν έχει να κάνει με την Εθνικότητα αλλά με την προσωπικότητα του καθένα. Το ευχάριστο είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει η ιδιοσυγκρασία του Έλληνα. Έχουμε γίνει πιο ευγενικοί.

– Ποιος διάσημος σας έχει κάνει εντύπωση;

-Η Κατρίν Ντενέβ. Απλή, ευγενική χαμογελαστή. Λάμπει μέσα στην απλότητά της… και να σας πω και για τον Νταγκ Χάτσισον, τον κακό στην ταινία “Το πράσινο μίλι”. Επειδή δεν τον γνωρίσαμε ούτε εμείς, ούτε οι πελάτες σηκώθηκε όρθιος και άρχισε να αυτοσυστήνεται… ολόκληρη παράσταση μας έδωσε… Πολλές οι ιστορίες του «Ακταίον» τι να πρωτοθυμηθώ. Από δω έχει περάσει όλος ο Ελληνικός κινηματογράφος και από το εξωτερικό δεν είναι και λίγοι οι διάσημοι που απόλαυσαν τα φαγητά μας. Από τον Ελύτη και τον Κόπολα μέχρι την Μερκούρη, τη Βιουγιουκλάκη και τον Ντέμη Ρούσσο….

Τον χειμώνα το «Ακταίον» κατεβάζει ρολά και ο κ. Βαγγέλης Ρούσσος ασχολείται με ζωγραφική και γλυπτική στο atelier του στον Κορυδαλλό. Κατασκευάζει ξύλινα σκαριά μερικά από τα οποία εκτίθενται στο Ναυτικό Μουσείο της Οίας, ενώ έχει κάνει και ατομικές εκθέσεις με τους πίνακες του. Μάλιστα απέναντι από το «Ακταίον» έχει δημιουργήσει το  γνωστό γλυπτό SunBody by “Pepos” που απεικονίζει την Σαντορίνη σε ανθρώπινα σώματα τα οποία ανακατεύονται θαυμάσια, σαν την ιστορία και τα φαγητά του «Ακταίον»…