Βασικά χαρακτηριστικά του φυτού η ταχεία ανάπτυξη και η περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη.
Ένα μικρό υδρόβιο φυτό της οικογένειας των λιμνοειδών, γνωστό και ως “duckweed”, σύμφωνα με τους ειδικούς μπορεί να φέρει επανάσταση στα τρόφιμα του αύριο, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε πρωτεΐνη αλλά και την ταχύτατη ικανότητα του να πολλαπλασιάζεται. Οι επιστήμονες Tristan Muller, Διδακτορικός φοιτητής στην Επιστήμη Τροφίμων και ο Laurent Bazinet, Καθηγητής Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων, και οι δύο του Πανεπιστημίου Laval, θέλησαν να ρίξουν φως στο φυτό το οποίο καταναλώνεται από ζώα και ανθρώπους σε ορισμένες περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας.
Όπως λένε οι ειδικοί στο TheConversation, τα υδρόβια φυτά που κατοικούν στην επιφάνεια του γλυκού νερού του κόσμου, διακρίνονται κυρίως από το μέγεθος των φύλλων τους. “Αυτά τα φυτά είναι εξαιρετικά απλά: ένα μικροσκοπικό φύλλο που επιπλέει στο νερό με μια μικροσκοπική ρίζα που δεν είναι καν αγκυρωμένη στο έδαφος. Με την πρώτη ματιά, το duckweed μπορεί να φαίνεται αβλαβές και ακόμη και λίγο πολύ συνηθισμένο για να έχει οποιοδήποτε ενδιαφέρον. Όμως, κάτω από την ταπεινή του εμφάνιση, αυτό το φυτό έχει τη δυνατότητα να γίνει ένα πραγματικό εργοστάσιο πρωτεϊνών”, τονίζουν.
Στην πραγματικότητα, όταν καλλιεργείται σε βέλτιστες συνθήκες, το duckweed μπορεί να περιέχει έως και 45% πρωτεΐνη, καθιστώντας το μια εξαιρετική πηγή αυτής της βασικής θρεπτικής ουσίας. Μελέτες έχουν δείξει ότι ένα εκτάριο του φυτού μπορεί να παράγει από 10 έως 18 τόνους πρωτεΐνης ετησίως. Συγκριτικά, τα φασόλια σόγιας, το πιο ευρέως καλλιεργούμενο όσπριο στον κόσμο, παράγουν μόλις 0,6 έως 1,2 τόνους. Επιπλέον, αυτά τα φυτά έχουν την ικανότητα να πολλαπλασιάζονται πολύ γρήγορα, με την ποσότητα τους σε μια λίμνη να μπορεί πραγματικά να διπλασιαστεί σε λιγότερο από 48 ώρες. Αυτή η ταχύτητα ανάπτυξης τους ήταν αυτή που κίνησε το ενδιαφέρων τον ερευνητών, οι οποίοι θέλησαν να κατανοήσουν πως μπορεί η πρωτεΐνη του φυτού αυτού να χρησιμοποιηθεί για ανθρώπινη κατανάλωση στο μέλλον.
Το Rubisco, το κύριο ένζυμο που εμπλέκεται στη διαδικασία της φωτοσύνθεσης και η πρωτεΐνη που βρίσκεται σε μεγαλύτερες ποσότητες στα φύλλα, έχει προσελκύσει εδώ και καιρό την προσοχή των επιστημόνων. Εκτός από την πιο άφθονη πρωτεΐνη στη Γη, το Rubisco έχει μια σειρά από άλλες ιδιότητες. Το απαλό του χρώμα, η έλλειψη γεύσης και οσμής και η εξαιρετική του σύνθεση αμινοξέων το καθιστούν ιδανικό συστατικό για τη βιομηχανία τροφίμων. Για παράδειγμα, τα πρώτα πρωτότυπα των διάσημων «Impossible Burgers», φτιαγμένα με κρέας φυτικής προέλευσης, κατασκευάστηκαν με Rubisco!
Ωστόσο η μεγάλη πρόκληση είναι πως το Rubisco που βρίσκεται παγιδευμένο στα κύτταρα του φύλλου, περιβάλλεται από άλλες ενώσεις με ανεπιθύμητα χρώματα και γεύσεις, γεγονός που περιορίζει τη χρησιμότητά του ως συστατικό τροφίμων. Αν και είναι δυνατή η παραγωγή συμπυκνωμένων αλεύρων Rubisco, η διαδικασία περιλαμβάνει μεγάλη άλεση, θέρμανση και χημικό διαχωρισμό και κάθε στάδιο συνεπάγεται απώλειες και κόστος. Επί του παρόντος, για να ληφθεί ένα συστατικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη βιομηχανία, χάνεται μεταξύ 75% και 95% των πρωτεϊνών που υπάρχουν στο φύλλο. Αν θέλαμε να παράγουμε μερικούς τόνους από αυτό το συστατικό, η ποσότητα των φύλλων από το φυτό που θα έπρεπε να υποστεί επεξεργασία θα ήταν αστρονομική, ακόμη και για αυτούς τους πρωτεϊνικούς πρωταθλητές.
Επομένως, η ερευνητική ομάδα υποστηρίζει πως λόγω αυτού το Rubisco δεν πέτυχε ποτέ την επιτυχία που του αξίζει ως τρόφιμο, έτσι ανέπτυξε ένα καινοτόμο πειραματικό πρωτόκολλο που οδήγησε στην παραγωγή συμπυκνωμένου πρωτεϊνικού αλεύρου Rubisco. “Καταφέραμε να εξάγουμε 60% πρωτεΐνη, μια από τις υψηλότερες αποδόσεις που έχουν αναφερθεί ποτέ στην επιστημονική βιβλιογραφία, μέσω στατιστικής μοντελοποίησης”, αναφέρουν. Πρόκειται για ένα ανεκτίμητο εργαλείο για τη διερεύνηση των επιδράσεων πολλαπλών παραμέτρων σε μια ακριβή απόκριση με πολύ μικρό αριθμό πειραμάτων.
Μέσα σε λίγους μόνο μήνες, μπόρεσαν να προσδιορίσουν τις βέλτιστες συνθήκες όσον αφορά το pH, τη θερμοκρασία και τη συγκέντρωση, προκειμένου να μεγιστοποιήσουν την εκχύλιση και τον καθαρισμό των πρωτεϊνών του φυτού. Στο μεταξύ ανακάλυψαν και άλλες εξαιρετικές ιδιότητες που είναι απαραίτητες για κάθε καλό συστατικό τροφής: είναι εξαιρετικά διαλυτό στο νερό και μπορεί να σχηματίσει αφρούς (όπως τα ασπράδια αυγών), τζελ (όπως το γιαούρτι) ή γαλακτώματα (όπως η μαγιονέζα).
Βέβαια οι ερευνητές υποστηρίζουν πως αν και η έρευνα είναι ακόμη πρώιμη, το duckweed θα μπορούσε να βρει πολλαπλές χρήσεις στη σύνθεση τροφίμων, αλλά και στον τομέα της διατροφής και της ανθρώπινης υγείας, μάλιστα μερικά από τα μόρια που περιέχουν θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης.