Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν χαρακτηρίσει «δυσανάλογα» τα μέτρα που υιοθετήθηκαν για την αντιμετώπιση του οξειδίου του αιθυλενίου σε ένα πρόσθετο τροφίμων.
Τον Ιούλιο, συμφωνήθηκε ότι όλα τα προϊόντα που περιέχουν το πρόσθετο κόμμι χαρουπιού (E410), το οποίο είναι επιμολυσμένο με οξείδιο του αιθυλενίου, πρέπει να αποσυρθούν ή να ανακληθούν για την προστασία του καταναλωτή. Το πρόσθετο που παράγεται από χαρουπιά, χρησιμοποιείται σε παγωτά, προϊόντα κρέατος, προϊόντα ζαχαροπλαστικής και τυρί.
Ωστόσο, το Βέλγιο και η Δανία εξέφρασαν ανησυχίες για τη συστηματική ανάκληση όλων των τροφίμων που παράγονται με πρώτη ύλη άνω του νόμιμου ανώτατου ορίου καταλοίπων (ΑΟΚ).
Τα ευρήματα του οξειδίου του αιθυλενίου ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο του 2020 με προϊόντα σουσαμιού από την Ινδία, στα οποία το αιθυλενοξείδιο χρησιμοποιήθηκε για τη μείωση ή την εξάλειψη της μόλυνσης με Salmonella. Στην ΕΕ, δεν επιτρέπεται η χρήση οξειδίου του αιθυλενίου για την απολύμανση των τροφίμων. Περισσότερες από 700 εκθέσεις για το οξείδιο του αιθυλενίου έχουν έκτοτε αναρτηθεί στο Σύστημα Ταχείας Προειδοποίησης για τα Τρόφιμα και τις Ζωοτροφές (RASFF).
Απώθηση των κρατών μελών
Σε άλλη συνεδρίαση αυτό το μήνα, αξιωματούχοι από μια χώρα ανέφεραν ότι ενδέχεται να μην είναι σε θέση να συνεχίσουν να εφαρμόζουν τη συμφωνημένη προσέγγιση, ενώ μια άλλη εξέφρασε τη λύπη της για το σύντομο χρονικό διάστημα και την πίεση υπό την οποία έχουν εξαχθεί τα συμπεράσματα.
Οι Εκπρόσωποι των χωρών ανέφεραν επίσης, ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν τους παρείχε γρήγορα νομική δήλωση για να στηρίξει τα μέτρα επιβολής.
Η Επιτροπή πιστεύει ότι ακόμη και όταν το οξείδιο του αιθυλενίου δεν βρίσκεται στο τελικό προϊόν πάνω από το όριο ποσοτικού προσδιορισμού, τα προϊόντα αυτά δεν συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις ασφάλειας των τροφίμων. Το δυνητικά ευρύ φάσμα τροφίμων που περιέχουν κόμμι χαρουπιού που είναι μολυσμένο με οξείδιο του αιθυλενίου, θα μπορούσε να προκαλέσει σωρευτικές επιπτώσεις από την κατανάλωση ποικίλων ειδών στα οποία αυτό έχει προστεθεί.
Στη συνεδρίαση συμμετείχαν εμπειρογνώμονες από τα κράτη μέλη της ΕΕ, την Ελβετία, τη Νορβηγία, την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συμπεριλαμβανομένης της DG Sante και των Εργαστηρίων Αναφοράς της ΕΕ (EURLs), προκειμένου να αποσαφηνιστούν οι κανονιστικές και τεχνικές πτυχές για τη στήριξη της δράσης για επιβολή των μέτρων από τα έθνη της ΕΕ.
Οι επικαιροποιημένοι κανόνες που προβλέπεται να εφαρμοστούν από τον Ιανουάριο του 2022, θα περιλαμβάνουν ελέγχους οξειδίου του αιθυλενίου για τις εισαγωγές που αφορούν κόμμι ξανθάνης, κόμμι γκουάρ, μπαχαρικών, συμπληρωμάτων ανθρακικού ασβεστίου που περιέχουν βοτανικά προϊόντα και ζυμαρικών noodles.
Η Επιτροπή, όπως αναφέρει το Food Safety News, δήλωσε ότι έχει δεσμευτεί να μειώσει τη σπατάλη τροφίμων, αλλά αυτό δεν μπορεί να υπονομεύσει την ασφάλειά τους.
“Δεν μπορεί να υπάρξει συμβιβασμός καθώς η ασφάλεια των τροφίμων αποτελεί βασική προϋπόθεση για ένα βιώσιμο σύστημα τροφίμων. Αν και είναι λυπηρό να απορρίπτονται τα τρόφιμα, είναι σημαντικό τα μη ασφαλή τρόφιμα να απομακρύνονται από την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων και να απορρίπτονται σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία της ΕΕ”, σύμφωνα με δήλωση της Επιτροπής.
Τα κράτη μέλη αμφισβήτησαν την προσέγγιση με την οποία τα τρόφιμα θεωρούνται μη ασφαλή. Η Επιτροπή συμφώνησε να συζητήσει περαιτέρω το σημείο που αφορά τα σύνθετα προϊόντα, καθώς σε αυτά η περιεκτικότητα σε οξείδιο του αιθυλενίου θα αραιωθεί μερικές χιλιάδες φορές. Αυτό περιλαμβάνει την αξιολόγηση του κατά πόσον υπάρχει ανάγκη για μια τροποποιημένη προσέγγιση στη διαχείριση κινδύνων στο μέλλον.
Προγραμματισμένη δράση για τους Ινδούς πιστοποιημένους βιολογικών προϊόντων
Το περιστατικό ώθησε επίσης την Επιτροπή της ΕΕ να προτείνει επικαιροποίηση του καταλόγου των αναγνωρισμένων αρχών ελέγχου για την εισαγωγή βιολογικών προϊόντων στην ΕΕ.
Χιλιάδες τόνοι δήθεν βιολογικού σουσαμιού μολυσμένου με οξείδιο του αιθυλενίου εισάγονται από την Ινδία από τα τέλη του 2020, ενώ ορισμένες από αυτές τις εταιρείες παρακολουθούνται από επίσημους φορείς. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να υπάρξουν περίπου 90 εκθέσεις στο Πληροφοριακό Σύστημα Βιολογικής Γεωργίας (OFIS). Τα επίπεδα μόλυνσης διέφεραν ανάλογα με την παρτίδα, αλλά συνήθως υπερέβαιναν κατά πολύ το ανώτατο όριο καταλοίπων.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, η έλλειψη ανταπόκρισης σχετικά με τα βαθύτερα αίτια της αποτυχίας του συστήματος από τους φορείς ελέγχου που εμπλέκονται στη μόλυνση, και τα ακατάλληλα διορθωτικά μέτρα που έλαβαν οι εν λόγω οργανισμοί και η εποπτεύουσα ινδική αρχή, θέτουν σε κίνδυνο την ευρωστία των ελέγχων και της εποπτείας.
Το σχέδιο νόμου αναφέρει ότι πέντε φορείς ελέγχου δεν πρέπει να περιλαμβάνονται στον κατάλογο εκείνων που αναγνωρίζονται από την Αρχή Ανάπτυξης Εξαγωγών Γεωργικών και Μεταποιημένων Τροφίμων (APEDA) στην Ινδία. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα είναι σε θέση να πιστοποιήσουν τις εξαγωγές βιολογικών προϊόντων από την Ινδία στην ΕΕ, καθώς οι εταιρείες που εγκρίθηκαν από αυτές, έστειλαν προϊόντα μολυσμένα με οξείδιο του αιθυλενίου στην Ευρώπη.
Περισσότεροι από 20 άλλοι οργανισμοί πιστοποίησης θα παραμείνουν στον κατάλογο. Εάν εγκριθεί το σχέδιο πράξης, θα ισχύει από τον Ιανουάριο του 2022.