Οι τραγικές περιπτώσεις που μας υπενθυμίζουν ότι ο λάθος χειρισμός του πιο δημοφιλούς φαγητού μπορεί να αποβεί μοιραίος.
Αν και τα μακαρόνια είναι ίσως το πιο δημοφιλές και εύκολο φαγητό, λίγοι γνωρίζουν ότι ο λάθος χειρισμός τους μπορεί να αποβεί θανατηφόρος. Τα μαγειρεμένα μακαρόνια, είναι το τέλειο υπόστρωμα αναπαραγωγής για βακτήρια, καθώς είναι γεμάτα υδατάνθρακες και όταν είναι βρασμένα έχουν υψηλή υγρασία. Οι καταναλωτές πιστεύουν λανθασμένα ότι εφόσον τα ζυμαρικά μαγειρεύονται σε βραστό νερό για αρκετά λεπτά, απαλλάσσονται από όλα τα επιβλαβή βακτήρια. Αυτό όμως είναι μόνο ένα μέρος της αλήθειας καθώς επιβλαβή βακτήρια όπως το Bacillus cereus αφενός δεν αδρανοποιούνται με την υψηλή θερμοκρασία και ταυτόχρονα αναπτύσσονται ραγδαία εάν η θερμοκρασία συντήρησης δεν είναι κατάλληλη. Είναι μάλιστα εντυπωσιακό ότι η πολύ υψηλή θερμοκρασία κατά το μαγείρεμα, προκαλεί περαιτέρω ανάπτυξη των βακτηρίων θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια τροφίμων.
- Δείτε επίσης: Ozempic: Βρέθηκε ο άξιος αντικαταστάτης του με καλύτερα αποτελέσματα στην απώλεια βάρους
- Δείτε επίσης: Ασπαρτάμη: Οι καταναλωτές επιμένουν στην Coke διαίτης – Αυξήθηκε η κατανάλωση!
Το Cibum έχει αναφερθεί στο παρελθόν σε τροφικές δηλητηριάσεις από μακαρόνια θετικά σε Bacillus cereus. Παράδειγμα η μαζική τροφική δηλητηρίαση 30 Ελλήνων μαθητών, από μακαρόνια με κιμά σε σχολείο σε νησί του ΒΑ Αιγαίου. Τα μακαρόνια πριν διανεμηθούν διατηρήθηκαν σε ακατάλληλη θερμοκρασία. Αν και αυτό είναι μόνο ένα από τα ευρήματα των επιθεωρητών του ΕΦΕΤ, ο κίνδυνος από μαγειρεμένα μακαρόνια που παραμένουν σε ακατάλληλες θερμοκρασίες είναι κάτι παραπάνω από ορατός.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση θανατηφόρας τροφικής δηλητηρίασης που δημοσίευσε το Journal of Clinical Microbiology. Ένας φοιτητής 20 ετών πέθανε λίγες ώρες, μετά την κατανάλωση μακαρόνια μπολονέζ (μακαρόνια με κιμά). Οι γονείς του τον βρήκαν νεκρό το πρωί. Η αναφορά λέει πως τα μακαρόνια είχαν αφεθεί σε θερμοκρασία δωματίου για αρκετές ημέρες πριν ο φοιτητής τα βάλει στον φούρνο μικροκυμάτων για να τα καταναλώσει. Το περιστατικό σημειώθηκε το 2008 στο Βέλγιο, και οι αναλύσεις έδειξαν ότι το Bacillus cereus ανιχνεύτηκε σε υψηλή ποσότητα στα μακαρόνια και όχι στη σάλτσα.
Ο Bacillus cereus είναι μια ευρέως γνωστή αιτία τροφικής ασθένειας, όμως, δεν αναφέρεται συχνά λόγω των συνήθως ήπιων συμπτωμάτων του. Μπορεί να προκαλέσει δύο τύπους τροφικής δηλητηρίασης γνωστές ως εμετικές και διαρροϊκές. Αν και τα αποτελέσματα της νεκροψίας δεν ήταν οριστικά, πιθανότατα λόγω της καθυστέρησης στην ανάλυση, ο μεγάλος αριθμός κυττάρων B. cereus και η σημαντική συγκέντρωση σερεουλίδης που βρέθηκε στα υπολείμματα του φαγητού, είναι η πιο πιθανή αιτία θανάτου του νεαρού υγιούς άνδρα.
- Δείτε επίσης: «Τίγκα» σε αφλατοξίνες εισαγόμενοι ξηροί καρποί
Σε μία άλλη περίπτωση που δημοσίευσε το Journal of Clinical Microbiology, τον Αύγουστο του 2003, πέντε παιδιά μιας οικογένειας στο βέλγιο αρρώστησαν αφού έφαγαν σαλάτα ζυμαρικών. Η μακαρονοσαλάτα παρασκευάστηκε την Παρασκευή και καταναλώθηκε το Σάββατο. Η μακαρονοσαλάτα που περίσσεψε μπήκε στο ψυγείο, μέχρι το απόγευμα της επόμενης Δευτέρας, οπότε και σερβιρίστηκε για δείπνο στα παιδιά. 6 ώρες μετά το γεύμα το μικρότερο κορίτσι, 7 ετών, άρχισε να κάνει εμετό. Και ακολούθησαν και τα υπόλοιπα παιδιά. Η 7χρονη μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο και παρουσίασε σοβαρή πνευμονική αιμορραγία. Πέθανε μέσα σε 20 λεπτά, 13 ώρες μετά το γεύμα. Τα άλλα παιδιά επειδή έφαγαν λιγότερο σώθηκαν. Σε έξι δείγματα φαγητού εντοπίστηκε B. cereus. Η θερμοκρασία του ψυγείου όπου φυλάσσονταν η μακαροναλάτα ήταν 14°C, (γεγονός που αποδεικνύει ότι ο ανεπαρκής έλεγχος της θερμοκρασίας των ψυγείων, είναι μια από τις πιο κοινές αιτίες τροφιμογενών ασθενειών). Αυτό επέτρεψε στο B. cereus να αυξηθεί σε αριθμό άνω των 10 8 CFU/g, σε 3 ημέρες με πιθανώς πολύ υψηλή παραγωγή τοξινών που μπορεί να εξηγήσει τη θανατηφόρα έκβαση.
- Δείτε επίσης: Πρόστιμο σε μεγάλο σουπερμάρκετ στην Αθήνα για διαφορετική τιμή στο ράφι και στο ταμείο
Επίσης το σπαγγέτι μπολονέζ ήταν αιτία για 80 τροφικές δηλητηριάσεις τον Σεπτέμβριο του 2022 σε αγώνα ποδοσφαίρου στη Σουηδία. Το γεύμα μαγειρεύτηκε σε εστιατόριο στην πόλη Lulea, την προηγούμενη ημέρα του αγώνα και την επόμενη, θερμάνθηκε ξανά και διανεμήθηκε στο τουρνουά. Στα ζυμαρικά εντοπίστηκαν Bacillus cereus και Staphylococcus aureus.
Οι παραπάνω περιπτώσεις δείχνουν τη σοβαρότητα των εμετικών και διαρροϊκών συνδρόμων και τη σημασία της επαρκούς ψύξης των μαγειρεμένων τροφίμων. Επειδή η εμετική τοξίνη προσχηματίζεται στα τρόφιμα και δεν αδρανοποιείται με θερμική επεξεργασία είναι σημαντικό να αποτραπεί η ανάπτυξη του B. cereus κατά την αποθήκευση των μαγειρεμένων ζυμαρικών.
Έτσι ιδανικά, όπως και άλλα μαγειρεμένα πιάτα, τα μαγειρεμένα ζυμαρικά δεν πρέπει να βρίσκονται έξω για περισσότερο από 2 ώρες σε θερμοκρασία δωματίου. Ως γενικός εμπειρικός κανόνας, κάθε είδος ζυμαρικού πρέπει να μπει στο ψυγείο μετά από 1 ώρα αφότου τα αφήσετε στον πάγκο. Δεν έχει σημασία πόσο κρύο κάνει έξω ή αν είναι χειμώνας. Ως βέλτιστη πρακτική, αποθηκεύετε πάντα τα μαγειρεμένα ζυμαρικά κάτω από τους 5°C σε περιβάλλον ελεγχόμενης θερμοκρασίας (όπως το ψυγείο) και καταναλώστε τα εντός 24 ωρών.