Οι τάσεις στην έκθεση σε χημικές ουσίες που προκαλούν ενδοκρινικές διαταραχές με την πάροδο του χρόνου.
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) ανέλυσε την έκθεση ανθρώπων και ζώων παραγωγής τροφίμων σε ενδοκρινικούς διαταράκτες (EDCs) κατά τη διάρκεια μιας 20ετούς περιόδου (2004-2024). Η μελέτη αυτή εξέτασε τις τάσεις στη χρήση και τον έλεγχο αυτών των ουσιών, εστιάζοντας κυρίως σε χημικά που περιλαμβάνονται στη Σύμβαση της Στοκχόλμης για τους έμμονους οργανικούς ρύπους (POPs).
Η έκθεση σε EDCs παρουσίασε γενικά μείωση για ουσίες που έχουν υποβληθεί σε αυστηρούς κανονιστικούς ελέγχους, είτε λόγω ανησυχιών για τη δημόσια υγεία είτε λόγω εθελοντικών μέτρων της βιομηχανίας. Ωστόσο, η έκθεση δεν έχει εξαλειφθεί, καθώς η ελλιπής εφαρμογή των μέτρων ελέγχου και η περιβαλλοντική ανθεκτικότητα των ουσιών επιτρέπουν τη συνεχιζόμενη παρουσία τους.
Οι τάσεις διαφοροποιούνται ανάλογα με την κατηγορία χημικών:
- Οργανοχλωριωμένα φυτοφάρμακα (OCPs): Η χρήση ουσιών όπως το DDT έχει μειωθεί δραστικά, με την έκθεση να ακολουθεί συνεχή πτωτική πορεία. Ωστόσο, στη βόρεια Κίνα σημειώθηκε ανεξήγητη αύξηση της έκθεσης σε πολυχλωριωμένες διβενζοδιοξίνες/φουράνια (PCDD/F) και πολυχλωριωμένα διφαινύλια (DL-PCB) μεταξύ 2000-2010.
- Πολυβρωμιούχοι διφαινυλαιθέρες (PBDEs): Η μείωση της έκθεσης διαφέρει ανάλογα με τον τύπο της ουσίας. Οι BDE-47, -99 και -100 έχουν μειωθεί, αλλά οι BDE-153, BDE-209 και οι HBCDD συνεχίζουν να ανιχνεύονται, λόγω της καθυστερημένης απαγόρευσής τους σε ορισμένες περιοχές.
- Φθαλικές ενώσεις: Οι χαμηλού μοριακού βάρους φθαλικές ενώσεις μειώθηκαν μετά τη ρύθμιση τους στην Ευρώπη το 2013. Ωστόσο, οι υψηλού μοριακού βάρους φθαλικές ενώσεις παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, ενώ η χρήση εναλλακτικών ουσιών, όπως το DINCH, αυξάνεται.
- Δισφαινόλες: Η έκθεση στη δισφαινόλη Α (BPA) έχει μειωθεί στην Ασία νωρίτερα από ό,τι στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, αλλά οι μειώσεις δεν είναι πάντα σταθερές. Παράλληλα, η υποκατάσταση της BPA από άλλες δισφαινόλες δεν έχει οδηγήσει σε σαφείς μειώσεις της συνολικής έκθεσης.
- Παραμπένες, τρικλοζάνη και βενζοφαινόνη: Οι μειώσεις στις παραμπένες (methylparaben, propylparaben) και την τρικλοζάνη οφείλονται κυρίως σε καταναλωτικές πιέσεις παρά σε ρυθμιστικά μέτρα. Ωστόσο, η έκθεση στη βενζοφαινόνη-3 (BP-3), βασικό συστατικό αντηλιακών, φαίνεται να αυξάνεται.
- Αλκυλοφαινόλες: Περιορισμένα δεδομένα από μελέτες στη Γερμανία και την Ιαπωνία δείχνουν μείωση της έκθεσης μετά το 2012.
- Περ- και πολυφθοροαλκυλικές ουσίες (PFAS): Η έκθεση σε PFAS μικρότερης αλυσίδας μειώθηκε από το 2000 έως το 2008, αλλά η συνολική έκθεση σε PFAS μεγαλύτερης αλυσίδας δεν έχει μειωθεί αισθητά.
- Φυτοοιστρογόνα: Τα διαθέσιμα στοιχεία είναι περιορισμένα, αλλά δεδομένα από τις ΗΠΑ δείχνουν αυξημένη έκθεση στη δαϊδζεΐνη, πιθανώς λόγω της αύξησης της χρήσης προϊόντων σόγιας.
Η συνολική εικόνα δείχνει ότι, αν και οι κανονιστικές παρεμβάσεις έχουν συμβάλει στη μείωση της έκθεσης σε συγκεκριμένα EDCs, η παρουσία αυτών των ουσιών δεν έχει εξαλειφθεί.
Η συνεχιζόμενη χρήση εναλλακτικών ενώσεων που δεν ρυθμίζονται επαρκώς, η περιβαλλοντική ανθεκτικότητα των απαγορευμένων χημικών και η ελλιπής επιβολή των μέτρων εξακολουθούν να αποτελούν πρόκληση για τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια των τροφίμων.
Ακολουθήστε το Cibum 
