Το 1700 το πιο εμβληματικό ποτό στον κόσμο, ήταν απαγορευμένο και τα παράνομα αποστακτήρια ήταν καλά κρυμμένα στα βουνά της Σκωτίας
Η λέξη «ουίσκι» προέρχεται, αρχικά, από το γαελικό «uisge beatha» ή «usquebaugh», που σημαίνει «νερό της ζωής». Η Γαελική γλώσσα αποτελεί παρακλάδι της κελτικής γλώσσας που ομιλείται στα Χάιλαντς της Σκωτίας, με τη Σκωτία να αποτελεί την πατρίδα του ουίσκι. Η 21η Μαΐου αποτελεί, μάλιστα, τη δεύτερη και ανεπίσημη Παγκόσμια Ημέρα του Ουίσκι.
Και γιατί υπάρχουν δύο παγκόσμιες ημέρες για τον εορτασμό του; Ενώ επίσημα, η παγκόσμια Ημέρα του Ουίσκι είναι στις 27 Μαρτίου, η οποία και ξεκίνησε από το Whisky Festival στη Βόρεια Ιρλανδία το 2009, ένας 21χρονος φοιτητής στο πανεπιστήμιο του Αμπερντίν, ο Blair Bowman, είχε την ιδέα να ιδρύσει την δικιά του Παγκόσμια Ημέρα Ουίσκι. Έφτιαξε, λοιπόν, μια ιστοσελίδα και παρότρυνε χιλιάδες ανθρώπους να συμμετάσχουν, στο γεγονός, αυτή τη φορά στις 21 Μαΐου. Έτσι σταδιακά καθιερώθηκε και η δεύτερη ημερομηνία. Άλλωστε, σε ένα τόσο εμβληματικό ποτό ταιριάζει να γιορτάζεται παραπάνω από μία φορές το χρόνο.
Ιστορία
Το ουίσκι αποστάζεται στη Σκωτία εδώ και εκατοντάδες χρόνια και τα σκωτσέζικα Χάιλαντς θεωρούνται το «σπίτι» του. Υπάρχουν κάποια στοιχεία που δείχνουν ότι η τέχνη της απόσταξης θα μπορούσε να είχε μεταφερθεί στη Σκωτία από χριστιανούς ιεραπόστολους μοναχούς, αλλά ποτέ δεν αποδείχθηκε. Οπότε, θεωρείται ότι οι τοπικοί αγρότες ανακάλυψαν πώς να αποστάζουν οινοπνευματώδη ποτά από το πλεόνασμα κριθαριού τους. Η παλαιότερη αναφορά σε αποστακτήριο στις Πράξεις του κοινοβουλίου της Σκωτίας φαίνεται να είναι το 1690, όταν γίνεται αναφορά στο περίφημο αποστακτήριο Ferintosh που ανήκει στον Duncan Forbes του Culloden, ενώ μία από τις αρχαιότερες αναφορές στο «uiskie» εμφανίζεται στην κηδεία ενός κτηνοτρόφου στα Χάιλαντς περίπου το 1618.
Οι απαγορεύσεις
Υπήρχε μια περίοδος που το ουίσκι θεωρούταν παράνομο. Το 1707, οι Πράξεις της Ένωσης τέθηκαν σε ισχύ και τα βασίλεια της Σκωτίας και της Αγγλίας συγχωνεύτηκαν, για να δημιουργήσουν τη Μεγάλη Βρετανία. Η κυβέρνηση προσπάθησε να ελέγξει την παραγωγή ουίσκι με την εισαγωγή μιας σειράς φόρων. Το 1725, το κοινοβούλιο εισήγαγε έναν φόρο για τη βύνη που αποτελούσε τεράστια απειλή για τη μικρής κλίμακας, οικοτεχνική βιομηχανία παραγωγής ουίσκι. Οι Σκωτσέζοι και Ιρλανδοί οινοπνευματοποιοί αντέδρασαν αποφεύγοντας τον φόρο και η παραγωγή ουίσκι έγινε ακόμη περισσότερο παράνομη.
Η παραγωγή του «poteen», του παράνομο ουίσκι, άνθισε και το poteen θεωρήθηκε υψηλότερης ποιότητας, λόγω των πιέσεων που δέχονταν τα αδειοδοτημένα αποστακτήρια. Οι παράνομοι αποστακτήρες τοποθετούνταν συχνά σε απομακρυσμένες, καλά κρυμμένες περιοχές. Η παραγωγή ουίσκι μετατράπηκε σε μια νυχτερινή δραστηριότητα, για να συγκαλύψει τον καπνό που δημιουργήθηκε κατά τη διαδικασία της απόσταξης. Αυτή η πρακτική είναι που κέρδισε στο ουίσκι το παρατσούκλι «φεγγαρόφωτο».
Με τους παράνομους αποστακτήρες και την παραγωγή ουίσκι να καταλαμβάνουν όλη την Ιρλανδία και τη Σκωτία στις αρχές του 1800, η κυβέρνηση παρενέβη και πάλι με αυστηρότερους φορολογικούς νόμους. Το 1822, ο νόμος περί παράνομης απόσταξης ψηφίστηκε στη Σκωτία, ο οποίος σήμαινε ότι η παρασκευή, η προμήθεια ή ακόμα και η κατανάλωση παράνομα παραγόμενου ουίσκι επέφερε ολοένα και πιο αυστηρές ποινές.
Ωστόσο, το επόμενο έτος, το 1823, ψηφίστηκε ο νόμος περί ειδικών φόρων κατανάλωσης. Ο νόμος επέφερε σημαντική μείωση του δασμού που επιβάλλεται για ένα γαλόνι ουίσκι, καθώς και την εισαγωγή μιας σχετικά προσιτής άδειας απόσταξης. Ο νόμος περί ειδικών φόρων κατανάλωσης είδε μια τεράστια αλλαγή στην παραγωγή ουίσκι, φέρνοντας ένα πρακτικό τέλος στη μεγαλύτερης κλίμακας παραγωγή παράνομου ουίσκι στη Σκωτία.
Η μείωση του δασμού, σε δύο σελίνια και τρεις πένες ανά γαλόνι, καθώς και το προσιτό τέλος άδειας, σήμαινε ότι το νόμιμο εμπόριο και η εξαγωγή ουίσκι στην Αγγλία έγιναν ξαφνικά πιο ελκυστικά.
Το ουίσκι στην τέχνη και το σήμερα
Σταδιακά, το ουίσκι έγινε νούμερο ένα στην καρδιά πολλών ανθρώπων παγκοσμίως, είτε στο απολαμβάνουν σκέτο είτε σε κοκτέιλ, όπως το Old Fashioned. Οι μέθοδοι παλαίωσης και απόσταξης εξελίχθηκαν και αυτές, δίνοντάς μας πολλές γευστικές ποικιλίες και μάρκες. Το ακριβότερο ουίσκι στον κόσμο θεωρείται σήμερα ένα μπουκάλι McCallan, 60 ετών που κοστίζει 1,9 εκ ευρώ. Το ουίσκι θεωρείται από πολλούς ανθρώπους ένα ποτό με πρεστίζ, με τον James Bond χαρακτηριστικά να πίνει ένα σφηνάκι McCallan 50 ετών στην ταινία Skyfall. Πολλές ταινίες έχουν εμπνευστεί, επίσης, από το ουίσκι, όπως χαρακτηριστικά η ταινία The Angels’ Share του Ken Loach. Aυτό το Σάββατο, λοιπόν, είναι μια καλή ευκαιρία να γιορτάσετε κι εσείς τη μέρα με ένα γευστικό ποτήρι ουίσκι. Στην υγειά σας!