Ερευνητές με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο της Οσάκα στην Ιαπωνία, διευκρινίζουν τον νέο ρόλο του στοματικού μικροβίου Fusobacterium nucleatum στην ανάπτυξη της περιοδοντίτιδας.
Το ανθρώπινο στόμα έχει το δικό του βιότοπο μικρής κλίμακας γνωστό ως μικροβίωμα. Αυτό το στοματικό «οικοσύστημα» αποτελείται από μια ποικιλία βακτηρίων που κατοικούν στο στόμα σας επηρεάζοντας τη στοματική υγεία. Πρόσφατα, ερευνητές στην Ιαπωνία έριξαν νέο φως σε ένα βασικό συστατικό του στοματικού μικροβιώματος, ένα μικρόβιο γνωστό ως Fusobacterium nucleatum (F. nucleatum).
Σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο mSystems, ερευνητές με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο της Οσάκα αποκάλυψαν το ρόλο του F. nucleatum στην ανάπτυξη της περιοδοντίτιδας, γνωστής και ως ασθένεια των ούλων. Η περιοδοντίτιδα χαρακτηρίζεται από φλεγμονή των ούλων και μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη των ούλων και απώλεια δοντιών. Ένα σημαντικό μικρόβιο που εμπλέκεται στην περιοδοντίτιδα είναι ένα παθογόνο γνωστό ως Porphyromonas gingivalis (P. gingivalis).
Εντός του στοματικού μικροβιώματος, συμβαίνει μια διαδικασία που ονομάζεται μεταβολική διασταυρούμενη σίτιση, όπου τα βακτήρια εκκρίνουν προϊόντα – συχνά ως θρεπτικά απόβλητα – που καταναλώνονται από άλλα βακτήρια, προωθώντας έτσι την επιβίωση αυτών των βακτηρίων. Η ερευνητική ομάδα έδειξε προηγουμένως ότι το F. nucleatum, ένα κοινό συστατικό του στοματικού μικροβιώματος τόσο σε υγιείς όσο και σε ασθένειες, συμμετέχει σε μια σχέση διασταυρούμενης σίτισης με άλλα βακτήρια του στόματος.
«Για να κατανοήσουμε καλύτερα πώς οι μεταβολικές αλληλεπιδράσεις του F.nucleatum μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη ασθένειας των ούλων, αναλύσαμε τις συν-καλλιέργειες του F. nucleatum με άλλα συμβιωτικά βακτήρια που βρίσκονται στο στόμα», λέει στο Eurekalert ο επικεφαλής συγγραφέας Akito Sakanaka. Τα commensals είναι μικρόβια (συμπεριλαμβανομένων των βακτηρίων) που κατοικούν στην επιφάνεια του σώματος και μέσα στη στοματική κοιλότητα και το πεπτικό σύστημα χωρίς να προκαλούν βλάβη.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η συν-καλλιέργεια του F.nucleatum με άλλα συμβιωτικά βακτήρια είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της διαθεσιμότητας ορισμένων αμινοξέων που το F.nucleatum χρησιμοποίησε στη συνέχεια για την παραγωγή πολυαμινών όπως η πουτρεσκίνη και η καδαβερίνη.
«Βρήκαμε ότι το F. nucleatum παράγει πολυαμίνες όπως η πουτρεσκίνη και η καδαβερίνη μέσω της μεταβολικής διασταυρούμενης σίτισης με άλλα συμβιωτικά βακτήρια», λέει ο αντίστοιχος συγγραφέας Masae Kuboniwa, DDS, PhD. «Αυτές οι πολυαμίνες δημιουργούν στη συνέχεια ευνοϊκές συνθήκες που επιτρέπουν στο περιοδοντικό παθογόνο P. gingivalis να αναπτυχθεί και να εξαπλωθεί, προωθώντας έτσι την ανάπτυξη της περιοδοντίτιδας».
Η ανάλυση δειγμάτων πλάκας από ανθρώπινα υποκείμενα έδειξε ότι η παρουσία του P. gingivalis συνέπεσε με την παρουσία των γενετικών πληροφοριών που απαιτούνται για την παραγωγή της πουτρεσκίνης που βρίσκεται στο F. nucleatum και σε άλλα συμβιωτικά βακτήρια. Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι το F. nucleatum ενσωματώνει ένα μεταβολικό δίκτυο στο στοματικό μικροβίωμα που μπορεί να προάγει την ανάπτυξη της περιοδοντικής νόσου.
Δεν είναι σαφές γιατί οι πολυαμίνες προκαλούν δραστικές αλλαγές στις συμπεριφορές του P. gingivalis. Χρειάζεται πολύ περισσότερη δουλειά για να αποκαλυφθούν οι μοριακοί μηχανισμοί που υποκρύπτουν τις συνέπειες των πολυαμινών στη φυσιολογία του P. gingivalis.