Πώς η βρώμη μιμείται με φυσικό τρόπο τα δημοφιλή φάρμακα για την παχυσαρκία “ξεκλειδώνοντας” τις ίδιες ευεργετικές μεταβολικές λειτουργίες που προκαλούν σκευάσματα GLP-1 ανάλογων και αγωνιστών υποδοχέων, όπως το Ozempic.
Μέχρι τώρα ξέραμε ότι οι φυτικές ίνες είναι πολύτιμες για την καλή υγεία του εντέρου. Οι επιστήμονες ωστόσο αρχίζουν πλέον να κατανοούν ότι επιπλέον αποτελούν το «κλειδί» που ξεκλειδώνει τις ίδιες ευεργετικές μεταβολικές λειτουργίες που προκαλούν σκευάσματα GLP-1 ανάλογων και αγωνιστών υποδοχέων, όπως το Ozempic, χωρίς την υψηλή τιμή ή τις παρενέργειες του φαρμάκου.
«Γνωρίζουμε ότι οι φυτικές ίνες είναι σημαντικές και ευεργετικές- το πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν τόσοι πολλοί διαφορετικοί τύποι φυτικών ινών», δήλωσε ο Frank Duca, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. «Θέλαμε να μάθουμε ποιο είδος φυτικών ινών θα ήταν πιο ωφέλιμο για την απώλεια βάρους και τη βελτίωση της ομοιόστασης της γλυκόζης, ώστε να μπορέσουμε να ενημερώσουμε την κοινότητα, τον καταναλωτή και τη γεωργική βιομηχανία».
Σε μια μελέτη με επικεφαλής τον Duca, οι ερευνητές έκαναν ενδελεχή ανάλυση του τρόπου με τον οποίο οι διάφοροι τύποι φυτικών ινών επηρέασαν τον εντερικό μικροβιόκοσμο, ο οποίος παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο τα τρόφιμα επεξεργάζονται στο πεπτικό μας σύστημα. Εξέτασαν την πηκτίνη, τη β-γλυκάνη, τη δεξτρίνη σιταριού, το άμυλο και την κυτταρίνη, όλες φυτικές ίνες, και διαπίστωσαν ότι μία από αυτές ξεπερνούσε το βάρος της όταν επρόκειτο να καταπολεμήσει με φυσικό τρόπο την παχυσαρκία.
Πολλές προηγούμενες μελέτες, όπως αυτή που συνέκρινε μια δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες με μια δίαιτα πλούσια σε προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση, εξέταζαν μόνο τις «φυτικές ίνες» ως μια ενιαία μονάδα διατροφής. Ενώ στο σύνολό τους, τόσο οι διαλυτές όσο και οι αδιάλυτες μορφές των διαιτητικών ινών έχουν ευρεία οφέλη για την υγεία – από τον κορεσμό έως τη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα – το άθροισμα των τμημάτων δεν έχει προσφέρει εικόνα για τις δυνατότητες απώλειας βάρους.
Εδώ, οι ερευνητές εστίασαν γρήγορα σε έναν τύπο φυτικών ινών, τη β-γλυκάνη, η οποία έχει προηγουμένως επισημανθεί ότι παίζει ρόλο στη συγκράτηση των ορμονών της όρεξης και του κορεσμού, του πεπτιδίου YY (PYY) και του πεπτιδίου-1 που μοιάζει με τη γλυκαγόνη (GLP-1). Πέρυσι, μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο Γεωργίας του Φαϊσαλαμπάντ στο Πακιστάν έδειξε ότι η βρώμη ειδικότερα, με υψηλή περιεκτικότητα σε β-γλυκάνη, επηρέασε αυτές τις ορμόνες με τρόπο ευεργετικό για τη διαχείριση του βάρους.
Σε αυτή την τελευταία μελέτη, οι ερευνητές μοίρασαν ποντίκια σε πέντε ομάδες, τα οποία θα τρέφονταν με δίαιτες υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και σάκχαρα (HFD). Η δίαιτα κάθε ομάδας περιείχε επίσης είτε 10% κυτταρίνη, πηκτίνη, β-γλυκάνη, δεξτρίνη σιταριού ή ανθεκτικό άμυλο. Οι δείκτες υγείας μετρήθηκαν επί 18 εβδομάδες, αξιολογώντας τα ποσοστά αύξησης του βάρους, της λιπώδους μάζας και της άλιπης μάζας. Εξετάστηκε επίσης η επίδραση της διατροφής στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα έως και δύο ώρες μετά την κατανάλωση.
Αυτό που διαπίστωσαν ήταν ότι τα ζώα που ακολουθούσαν τη δίαιτα με 10% β-γλυκάνη είχαν σημαντικά μικρότερη αύξηση βάρους παρά τη διατροφή τους με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και ζάχαρη, καθώς και σημαντικά μικρότερη λιπώδη μάζα αλλά και σημαντικά μεγαλύτερη διατήρηση της άλιπης μάζας. Τα ποντίκια αυτά επέδειξαν επίσης διατήρηση της ενέργειάς τους, η οποία μετρήθηκε από τις κινήσεις τους σε 24ωρες περιόδους.
Η ομάδα των ποντικών με β-γλυκάνη ήταν επίσης η μόνη ομάδα που παρουσίασε βελτιωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη και ευεργετικά επίπεδα σακχάρου στο αίμα καθ’ όλη τη διάρκεια των 18 εβδομάδων.
Περαιτέρω αναλύσεις έδειξαν ότι τα ζώα που κατανάλωναν συμπληρώματα β-γλυκάνης είχαν αναπτύξει το είδος του μικροβιόκοσμου που τους έδινε τις προϋποθέσεις για όλα αυτά τα θετικά αποτελέσματα για την υγεία, μεταβάλλοντας τα βακτήρια του εντέρου και τα μόρια που παράγονται μέσω της πέψης. Αυτά τα μόρια, γνωστά ως μεταβολίτες, πιστεύεται ότι αποτελούν το βασικό κομμάτι του παζλ όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο οι φυτικές ίνες «ενθαρρύνουν» την απώλεια βάρους.
Διαπίστωσαν ότι το βουτυρικό οξύ, ήταν ο κινητήριος μοχλός αυτής της επίδρασης. Το βουτυρικό οξύ, ένα λιπαρό οξύ βραχείας αλυσίδας (SCFA) που παράγεται από ορισμένα βακτήρια του εντέρου κατά τη διαδικασία ζύμωσης των φυτικών ινών, διεγείρει την απελευθέρωση του GLP-1, το οποίο έχουμε καταλάβει ότι παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στην επικοινωνία με τον εγκέφαλο του αισθήματος «πληρότητας» όταν τρώμε. Φάρμακα όπως το Ozempic δημιουργούν συνθετικά αυτό το σενάριο μεταξύ εντέρου και εγκεφάλου, αν και με έναν πιο ισχυρό τρόπο.
«Πιστεύουμε ότι υπάρχουν και άλλα ευεργετικά πράγματα που θα μπορούσε να κάνει το βουτυρικό οξύ που δεν σχετίζονται με τα πεπτίδια του εντέρου, όπως η βελτίωση της υγείας του φραγμού του εντέρου και η στόχευση περιφερειακών οργάνων όπως το ήπαρ», δήλωσε ο Duca.
Το βουτυρικό οξύ έχει προηγουμένως αποδειχθεί ότι επάγει την καύση του καφέ λίπους σε ποντίκια, γεγονός που υποδηλώνει ότι η β-γλυκάνη βοηθούσε στην καύση του συγκεκριμένου λιπιδίου υψηλής θερμιδικής διαθεσιμότητας λίπους, μειώνοντας τη συσσώρευση «λευκού λίπους» που αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της αύξησης του σωματικού βάρους και της παχυσαρκίας.
Η βρώμη, καθώς και το κριθάρι, έχουν τις υψηλότερες συγκεντρώσεις β-γλυκάνης, αλλά βρίσκεται επίσης στο ρύζι, τα μανιτάρια και τα φύκια. Η βρώμη περιέχει περίπου 3-5% αυτής της ίνας ανά φλιτζάνι ξηρού δημητριακού και το μαγείρεμα δεν μειώνει τη συγκέντρωσή της.
Ο Duca στοχεύει πλέον να εργαστεί για την ανάπτυξη «ενισχυμένων ινών» που μπορούν να ενισχύσουν την απελευθέρωση του βουτυρικού οξέος κατά τη διάρκεια της πέψης.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε εδώ: The Journal of Nutrition.
Πηγή: University of Arizona
Ακολουθήστε το Cibum 
